دسته ها
پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

بارداری در سن بالا چه خطراتی را به دنبال دارد؟

  • حکیمه فهیمی
  • ۱۹ دی ۱۴۰۰
  • ۰

سن یکی از فاکتورهای موثر در بارداری می باشد و بالا رفتن سن بارداری ، احتمال می رود که خانم ها با چالش و مشکلات بیشتری مواجه شوند. این مطلب به بارداری در سن بالا و مشکلات مربوط به آن می پردازد.

از آنجا که آمارها نشان می دهند حاملگی در سنین بالا با سختی های بیشتری همراه است. تصمیم گرفتیم در این مطلب شما را با موضوع بارداری در سن بالا و مشکلات مربوط به آن آشنا نماییم. با ما همراه باشید.

بارداری در سن بالا و مشکلات آن

یکی از مهمترین تغییراتی که زوجین در زندگی خود می توانند ایجاد کنند، تصمیم گیری برای بچه دار شدن می باشد. بیشتر زوجین بلافاصله پس از ازدواج، بچه دار می شوند. اما برخی دیگر تا مدت ها این کار را به تعویق می اندازند. حاملگی در سنین بالا با سختی های خاص خودش همراه است.

با این وجود ، این تصمیم به عوامل مختلفی بستگی دارد. از این رو تعیین سن مناسب برای باروری ساده نیست. البته سن در حاملگی فاکتوری موثر بوده و هر چه سن باروری به تاخیر بیفتد ممکن است چالش ها و مشکلات بیشتری را برای خانم ها به همراه داشته باشد.

در حالی که آمارها نشان می دهد هر چه سن مادر بالاتر می رود، حاملگی با سختی های بیشتری همراه می شود، ولی این امر به عوامل دیگری هم بستگی دارد. از این رو تصمیم گرفتیم در این مقاله به مبحث حاملگی در سن بالا و مشکلات مربوط به آن بپردازیم.

سن مناسب بارداری

واقعیت این است که برای حاملگی سن مناسبی وجود ندارد، یعنی بهترین زمان برای فرزند آوری، همان زمانی است که فرد احساس می کند از هر نظری آمادگی لازم برای مادر یا پدر شدن را دارد. و این موضوع اصلا منطقی نیست که بچه دار شدن را تا زمان مهیا شدن وضعیت مالی، شغلی، و … به تاخیر بیندازید.

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز

به این خاطر که در حقیقت هر چه حاملگی را به تاخیر بیندازید، باید برای باروری بیشتر تلاش کنید. با این وجود، یافته ها حاکی از آن است که حتی اگر سن فرد بین ۳۰-۴۰ سال هم باشد، هنوز هم احتمال حاملگی و به دنیا آوردن یک کودک سالم وجود دارد. تمام زنان از بدو تولد به صورت طبیعی در بدن خود حدودا یک تا دو میلیون تخمک خواهند داشت.

این تعداد با بالا رفتن سن به شکل طبیعی کاهش پیدا می کند. از این رو قدرت باروری زن هم کمتر خواهد شد. طبق تحقیقات سازمان ملی بهداشت وقتی دختر به سن بلوغ (۱۰-۱۴ سال) رسیده و قاعدگی او شروع شود، تخمک گذاری صورت گرفته و در نتیجه امکان حاملگی هست.

با این وجود، حتی اگر دختر ۱۵ ساله ای از لحاظ شرایط فیزیکی آمادگی لازم برای باردار شدن را داشته باشد به این مفهوم نیست که حتما برای مادر شدن آمادگی دارد. بارداری صرفا به معنی آمادگی جسمانی نبوده و باید عوامل دیگری مانند وضعیت روحی، سلامت بدنی، و مهمتر از همه هزینه های مالی نیز در نظر گرفته شود.

به این دلیل ، مرکز جلوگیری و کنترل بیماری ها، بارداری و پذیرش مسئولیت فرزند را برای دختر زیر ۲۰ سال امر دشواری می داند. از لحاظ زیست شناختی، بهترین سن باروری، زمانی است که فرد در دهه سوم زندگی قرار داشته باشد. در این دوره ، بدن زنان به اندازه کافی بلوغ پیدا کرده و قادر به حمل کودک می باشد.

از طرف دیگر، قدرت بارداری زن از دهه چهارم زندگی به بعد، کاهش خواهد یافت(این روند از سن ۳۲ شروع و پس از ۳۷ سالگی بیشتر می شود).  بیشترین قدرت باروری و بالاترین شانس بچه دار شدن یک زن در سن ۲۰-۲۹ سالگی بوده و در این دوره از زندگی، تخمک گذاری بیشتر و با کیفیت تری صورت می گیرد و ریسک حاملگی نیز از هر سنی کمتر است. در ۲۵ سالگی شانس حاملگی بعد از سه ماه تلاش کمتر از ۲۰ درصد خواهد بود.

طبق برآوردها با بالا رفتن سن به حدود ۳۷ سالگی، حدودا ۲۵ هزار تخمک در بدن زن باقی می ماند و تا ۳۵ سالگی احتمال حاملگی بعد از سه ماه تلاش حدودا ۱۲ درصد خواهد بود. بعد از این سن ریسک سقط جنین و بیماری های ژنتیکی افزایش می یابد.

در ضمن احتمال این که با پیامدهای ناخوشایند دوره حاملگی در سن بالا یا زایمان روبرو شود، بیشتر خواهد بود. در این وضعیت پزشک به شما تحت نظر بودن را توصیه کرده و احتمال دارد از شما بخواهد که آزمایش های بیشتری درباره خود و جنین انجام بدهید.

در دهه چهارم، قدرت باروری به صورت طبیعی برای زن با سرعت بسیار بیشتری کاسته شده و در این سن احتمال بارداری بعد از سه ماه تلاش، حدودا ۷ درصد می شود. با بالا رفتن سن  از تعداد و کیفیت تخمک ها کاسته شده و معمولا تخمک ها با مشکلات کروموزومی بیشتری همراه هستند و احتمال این که نوزادی با نقص مادرزادی به دنیا بیاید، بیشتر می شود.

اکثر زنان پس از ۴۰ سالگی نیز می توانند باردار شده و فرزند سالمی به دنیا بیاورند، ولی ریسک حاملگی در این دوره زمانی به صورت قابل توجهی بیشتر خواهد بود. از خطرات حاملگی در این سن می توان به سزارین اجباری، تولد نوزاد با وزن کم، زایمان زودرس، نقص مادرزادی جنین و جنین مرده اشاره کرد.

از لحاظ علمی، تا موقعی که یک زن قدرت تخمک گذاری داشته و هنوز یائسه نشده باشد(حدود ۵۱ سالگی) این شانس وجود دارد که به صورت طبیعی باردار شود. ولی اگر سن شما بیشتر از ۳۵ سال است و بیشتر از ۶ ماه است که برای حاملگی تلاش می نموده و موفق نشده اید، این احتمال می رود که مشکلات بارداری دارید. از این رو پزشک متخصص می تواند به شما در پیدا کردن علت عدم حاملگی کمک کند و به شما روش های مناسب باروری را پیشنهاد نمایند.

قابل ذکر است که این تصور که تنها قدرت باروری زنان با بالا رفتن سن کاهش می یابد درست نیست چرا که با بالا رفتن سن مردان نیز از قدرت باروری آن ها کاسته می شود. تنها فرقی که در این جا وجود دارد، این است که فرایند مذکور در مردان کمی دیرتر روی می دهد. یعنی از چهل سالگی به بعد این امر شروع می شود.

بعد از ۴۰ سالگی، تعداد اسپرم های مردان کاهش یافته و ضمنا احتمال نقص ژنتیکی سلول های اسپرم مردان مسن، بیشتر می باشد. البته این به مفهوم عدم باروری مرد در سن ۴۰ سالگی به بعد نبوده، بلکه ممکن است اندکی سخت تر شود.

روش های باروری در سن بالا

امروزه در زمینه درمان ناباروری و مراقبت های دوران حاملگی پیشرفتهای زیادی به وجود آمده است که می تواند به زنان کمک کند تا در سنین ۴۰-۵۰ سال (پس از یائسگی) باروری را تجربه کنند. جای تعجبی وجود ندارد و این موضوع حقیقت داد. یائسگی تنها مانعی برای حاملگی طبیعی بوده ولی داشتن فرزند در رحم متفاوت از حاملگی می باشد.

از این رو تا هنگامی که رحم سالمی داشته که می تواند جنین سالمی را پرورش دهد ، این شانس وجود دارد که با روش های مختلف بارداری، در اوایل ۵۰ سالگی بچه دار بشوید. پزشکان مشکلات باروری را با داروهایی حل می کنند که تخمک گذاری را تحریک می کنند یا از روش های فناوری کمک باروی بهره می گیرند. ضمنا یادآوری می شود که این روش ها تنها برای باردار شدن بوده و نمی توانند کاهش قدرت باروری را به دلیل بالارفتن سن برطرف نمایند. برخی از این روش ها شامل موارد زیر می باشد.

لقاح مصنوعی:

در این روش در آزمایشگاه، سلول های تخمک را با اسپرم بارور نموده و دوباره در رحم قرار داده تا رشد جنین به صورت طبیعی انجام گیرد.

تخمک های اهدایی:

در این روش به جای تخمک خود شخص، از تخمک های اهدایی فرد دیگری استفاده می شود. این تخمک های اهدا شده در شرایط آزمایشگاهی با اسپرم بارور شده و به رحم زن منتقل می شود.

فریز کردن تخمک:

اگر در سن باروری بوده ولی برای تشکیل خانواده یا بچه دار شدن آمادگی ندارید، اما مطمئن هستید که می خواهید در آینده این کار را انجام دهید، در سال های اوج باروری با استفاده از روش انجماد یا فریز تخمک می توانید تخمک خود را فریز کرده و هر زمان که آمادگی بارداری را پیدا کردید از این تخمک ها کمک بگیرید.

در این روش اول هورمون های تحریک تولید تخمک را دریافت نموده و بعد تخمک ها بازیابی و فریز می شوند. این تخمک ها تا سال ها در حالت منجمد باقی خواهند ماند. وقتی آمادگی بارداری یافتید، تخمک ها از حالت فریز بیرون آورده شده و با اسپرم لقاح می یابند. بعد برای رشد جنین به رحم منتقل می شوند.

قابل ذکر است فریز و انجماد تخمک این تضمین را نمی دهد که بعد از استفاده حتما باردار می شوید. باردار شدن با این روش حتی با تخمک های سنین جوانتر، حاملگی هم دشوار بوده فقط می توان مطمئن بود که هرگاه برای بچه دار شدن آماده هستید، تخمک های سالم خود را در دسترس دارید.

زمان مراجعه به پزشک

اگر برای بارداری اقدام کرده اید ولی موفق نشده اید، وقت آن است که به متخصص باروری مراجعه کنید. به ویژه اگر در یکی از شرایط زیر قرار دارید.

  • چنانچه سن شما کمتر از ۳۵ سال است و یک سال است که در تلاش برای حاملگی موفق نبوده اید.
  • چنانچه بالای ۳۵ سال سن دارید و حدود ۶ ماه است در تلاش برای باردار شدن موفق نیستید.
  • زوجینی که دارای بیماری ژنتیکی خاصی هستند.
  • افرادی که بیش از دو بار سابقه سقط جنین دارند.

حتی اگر قصد باردار شدن هم نداشته باشید، ممکن است با افزایش سن این نگرانی ایجاد شود تا چه زمانی قدرت باروری دارید؟ اکثر زنان می توانند تا سن ۳۵ سالگی به صورت طبیعی باردار شوند و فرزند سالمی به دنیا آورند. و این به مفهوم بی تاثیر بودن فاکتور سن در حاملگی سالم نیست.

بارداری پس از ۳۵ سالگی در ردیف بارداری های پرخطر به شمار می رود و درصد زنانی که دچار نازایی، نقص کودک، و سقط جنین می شوند در این سنین بیشتر می شود. از این رو به مراقبت های ویژه دوران بارداری و قبل از آن نیاز است. برای بالا بردن شانس بارداری مطلوب در سنین بالا موارد زیر را به کار بندید.

 مشاوره و معاینات قبل از بارداری:

قبل از تصمیم به حاملگی به پزشک زنان و زایمان مراجعه و معاینات قبل از حاملگی را انجام دهید. و با توجه به محدوده سنی خود مشاوره لازم را دریافت می کنید.

انجام سریع و منظم معاینات دوره بارداری:

هشت هفته نخست بارداری برای رشد جنین بسیار اهمیت دارد. از این رو اجرای معاینات و مراقبت پزشکی و سلامتی در هفته های اول اولویت دارد.

آزمایش اختلال کروموزومی:

در سنین بالا ممکن است پزشک برای شما آزمایش تهاجمی تشخیصی را تجویز نماید که جهت تشخیص اختلالات کروموزومی جنین صورت می گیرد.

مصرف ویتامین های دوره بارداری:

مصرف کافی فولیک اسید قبل از حاملگی و طی سه ماه نخست از بروز نقص مادرزادی در مغز و نخاع کودک پیشگیری می کند. مصرف ویتامین ها در حاملگی سنین بالاتر، اهمیت بیشتری دارد زیرا ریسک بروز نقص های مادرزادی در این گروه سنی بیشتر است.

مشکلات حاملگی در سنین بالاتر

از بین مهم ترین مشکلات مربوط به بارداری در سنین بالا می توان به ناهنجاری های کروموزومی، فشار خون بالا، سقط جنین، دیابت بارداری، کم خونی در بارداری، بارداری خارج از رحم، مسمومیت بارداری یا پره اکلامپسی، خونریزی بعد از زایمان، نقص ژنتیکی، مرده زایی، وزن کم جنین اشاره کرد.

چنانچه در سن ۴۰ سالگی باردار شوید، پزشک شما آزمایش های بیشتری را برای مراقبت در نظر می گیرد تا خطر عوارض حاملگی با به حداقل رسانده و این که باروری با افزایش سن کاهش پیدا می کند، موضوع کم اهمیتی نیست. این واقعیت وجود دارد که احتمال باروری زنان در سنین بالاتر تا ۵۰ درصد کمتر است.

از همه مهمتر این که ریسک به دنیا آمدن فرزندی به سندرم داون در یک زن بیست ساله حدود ۱ در ۵۲۵ نفر است در حالی که برای یک زن ۴۰ سال به بالا این احتمال حدود ۱ در ۶۵ نفر خواهد بود.

درباره مشکلات مربوط به بارداری در سنین بالا مطالب زیادی ارائه شده است ولی یکی از نکات مهم در این باره ؛ این است که در سنین پایین تر معمولا مادر فشار فیزیکی را راحتتر تحمل کرده و یک زن ۲۵ ساله از لحاظ شرایط جسمی و مراقبت از کودک بسیار آماده تر از یک زن ۳۵-۴۰ ساله خواهد بود. برای او بیدار ماندن و استراحت کمتر برای مراقبت از فرزند راحتتر بوده و اشتیاق و حوصله بیشتری هم به خرج می دهد.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *