یکی از انواع بیماری های چشم که در آن زاویه دید چشم ها نامتقارن بوده و با یکدیگر تفاوت دارد بیماری انحراف چشم می باشد که این نوع بیماری در اطفال شایع تر بوده اما در سنین بالا نیز امکان بروز آن وجود دارد. در رابطه با این بیماری قصد داریم در این مطلب به بررسی نحوه تشخیص و درمان انحراف چشم در کودکان و علل بوجود آورنده آن به منظور شناخت و آگاهی شما عزیزان بپردازیم.
آشنایی با بیماری انحراف چشم در کودکان
استرابیسم یا انحراف چشم نوعی بیماری می باشد که اغلب در بین اطفال شایع بوده و احتمال دارد که از بدو تولد در کودک ظاهر شود. در اکثر مواقع علت بیماری انحراف چشم در کودکان به صورت ناشناخته و نامعلوم می باشد و همچنین احتمال دارد که به شکل موروثی انتقال پیدا کند. انحراف چشم در واقع ناشی از عدم توانایی در نحوه کنترل کردن چشم ها به وسیله مغز می باشد که کارشناسان این رشته برای رفع چنین مشکلی تمرینات چشمی را پیشنهاد نمی کنند. این بیماری در واقع به نوعی اختلال گفته می شود که در آن بین چشم ها هماهنگی وجود نداشته و چشم ها رو به جهات مختلفی می باشند و قادر به تمرکز بر روی یک هدف نیستند.
دلایل بروز انحراف چشم :
ساختار چشم به گونه ای است که به دیواره خارجی آن حدود شش عضله چسبیده که در واقع حرکات چشم را تحت کنترل دارد و در هر چشم دو عضله وجود دارد که چشم را به طرف راست یا چپ هدایت می کند. چهار عضله دیگر نقش حرکت دادن چشم به طرف بالا و پایین و یا مسئولیت کنترل حرکات مورب چشم را عهده دار می باشد. برای این که دو چشم بر روی یک هدف تمرکز داشته باشند نیاز است که کل عضله های چشم با همدیگر و با عضله های چشم دیگر هماهنگی و مطابقت داشته باشند. هر دلیلی که باعث بروز اختلال در این هماهنگی شود موجب ابتلا به استرابیسم می گردد.
باید این نکته را در نظر داشت که مغز نیز نقش مهمی در کنترل عضلات چشم دارد. بدین ترتیب کودکانی که دچار آسیب های مغزی همچون عقب افتادگی مغزی، فلج مغزی، تومورهای مغزی می باشند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. هر گونه عاملی که باعث کم شدن میزان بینایی فرد شود همچون آب مروارید، صدمات چشمی، عیب انکساری و … می تواند دلیلی برای ابتلا به انحراف چشم باشد.
مهمترین نشانه استرابیسم چشمی است که در محل اصلی خود قرار ندارد. در برخی مواقع کودک در زیر نور خورشید مجبور به بستن یک چشم می باشد و بعضی اوقات با کج قرار دادن سر خود به یک شرایط ویژه سعی می کند تا بدین گونه از هر دو چشم خود استفاده نماید و برخی اوقات به حالت خستگی شدید چشم و سردرد در طی یک فعالیت چشمی و گاهی نشانه های نبود یک زاویه دید با عمقی خوب نیز مشاهده می شود. افرادی که به استرابیسم مبتلا می شوند به طور معمول از دوبینی رنج می برند.
آسیب هایی همچون فلج مغزی و سندروم دان درصد ابتلا به انحراف چشم در کودکان را افزایش می دهد. کودکانی که زودتر از موعود به دنیا می آیند و همچنین کودکانی که دارای وزن کمی می باشند در زمان تولد بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار می گیرند. کودکانی که دچار دوربینی می باشند نیز احتمال ابتلا به این بیماری در آن ها زیاد است.
نحوه تشخیص انحراف چشم :
کودکی که مبتلا به انحراف چشم می باشد امکان دارد چشم هایش به اصطلاح چپ به نظر برسد و یا این که به نظر بیاید آن ها به سمت های مختلفی در حال حرکت می باشند. زمانی که چشم ها به طرف داخل چرخش دارند آن را ایزوتروپی و زمانی که به طرف خارج حرکت می کنند آن را اگزوتروپی می گویند. اغلب تشخیص دادن این بیماری در سنین ۱ الی ۴ سالگی صورت گرفته و مبتلا شدن به آن بعد از ۶ سالگی خیلی نادر می باشد ولی باید این نکته را در نظر داشت که در صورتی که نشانه هایی از استرابیسم در کودک مشاهده شد در هر سنی که دارد باید حتما به پزشک متخصص مراجعه گردد.
در نوزادان شیرخوار معمولا تشخیص میزان اختلاف بین انحراف ظاهری دو چشم از استرابیسم واقعی بسیار سخت تر است. در اطفال کم سن و سال پهن بودن بینی و چین پوستی بخش داخلی پلک موجب می شود که در هنگام نگاه کردن به سمت چپ و راست چشم ها پنهان شده و در نتیجه دارای انحراف به نظر می رسند. این حالت استرابیسمی کم کم و با رشد یافتن کودک بهبود پیدا می کند در حالی که استرابیسم واقعی با رشد و نمو کودک در ارتباط نخواهد بود که در این بین پزشک متخصص کاملا توانایی تمایز و تشخیص حالت استرابیسم واقعی و کاذب را دارد.
روش درمان استرابیسم در اطفال :
بهتر است بدانید که انحراف چشمی که به دلیل دوربینی بروز پیدا کند اغلب می توان با کمک عینک آن را اصلاح و درمان نمود بخصوص اگر خیلی زود تشخیص داده شود. انحراف چشمی که حتی زمانی که کودک عینک زده باقی می ماند امکان دارد که به جراحی اصلاحی احتیاج داشته باشد. با وجود این که نبود هماهنگی میان چشم ها در ارتباط با مغز بوده و در آن ریشه دارد ولی زمینه جراحی مغز برای تغییر دادن هم مسیر بودن چشم ها وجود ندارد. پزشکان متخصص به جای این عمل عضله های چشم را که قابلیت دسترسی دارند جراحی می کنند.
به گونه ای دیگر می توان گفت که عمل جراحی مشکل بوجود آمده را جبران خواهد نمود اما اصلاح نخواهد کرد. اهداف درمان کردن انحراف چشم در واقع بازگردانی دید دو چشمی، حفاظت دید و مستقیم نمودن چشم ها می باشد. متناسب با دلیل بروز استرابیسم درمان امکان دارد که به شکل تجویز عینک، برداشته شدن کاتاراکت و یا اصلاح نمودن دلایل زمینه ای بروز انحراف و همچنین تغییر یافتن جایگاه عضله های نامیزان چشم باشد. پس از اجرای یک معاینه اساسی و کامل از چشم ها که مشمول مطالعه کردن بخش های داخلی چشم می باشد پزشک متخصص شیوه درمانی مناسب را انتخاب خواهد کرد.
در مطلب ارائه شده با علل بروز بیماری انحراف چشم در کودکان و نحوه تشخیص و درمان آن آشنا شدید که امیدواریم مورد پسند شما عزیزان قرار گرفته باشد و از آن بهره مند شده باشید.
منبع : آرگا