کم خونی یکی از بیماری های شایع و رایج محسوب می گردد که می توان آن را با استفاده از رژیم غذایی مناسب برطرف کرد، بیماری کم خونی انواع مختلف و گوناگونی دارد که در این مطلب ضمن معرفی این بیماری به ارائه روش های مختلف و موثر برای رفع کم خونی می پردازیم.
روش های مختلف درمان کم خونی
رفع کم خونی به نوع، علائم، و شدت آن بستگی دارد. تغییر رژیم غذایی، استفاده از مکمل ها و داروها و استفاده از روش ها یا عمل های جراحی عوامل موثر در برطرف این بیماری محسوب می گردند. هداف مهم بهبود این بیماری شایع افزایش مقدار اکسیژنی است که خون می تواند حمل کند. این عمل با افزایش گلبول های قرمز خون و افزایش سطح هموگلوبین انجام می گیرد.( هموگلوبین پروتئین غنی از آهن در گلبول های قرمز خون که وظیفه انتقال خون به سایر بخش های بدن را دارد می باشد) هدف دیگر درمان علائم کم خونی و دیگر بیماری هایی که بر اثر کم خونی ایجاد می شوند می باشد. 
تغییر رژیم غذایی و استفاده از مکمل ها برای درمان این بیماری
سطح پایین ویتامین یا آهن در بدن ممکن است منجر به مبتلا شدن به انواع کم خونی ها شود. سطوح پایین ویتامین یا آهن ممکن است در اثر دریافت مواد غذایی ضعیف یا بیماری ها و شرایط خاص باشد. برای افزایش سطوح آهن یا ویتامین، ممکن است دکتر از شما بخواهد تا رژیم غذایی خود را تغییر دهیدو یا از مکمل های آهن و ویتامین استفاده نمایید. مکمل های رایج ویتامین، ویتامین B12 و اسید فولیک می باشد، البته گاهی اوقات برای جذب بهتر آهن ویتامین C نیز تجویز می شود.
آهن
بدن شما برای ساخت هموگلوبین به آهن نیاز دارد. آهن موجود در گوشت نسبت به آهن موجود در سبزی ها یا دیگر مواد غذایی راحت تر جذب می شوند. برای رفع کم خونی گاه دکتر مصرف بیشتر گوشت بویژه گوشت قرمز، مرغ و ماهی را تجویز می کند.
غذاهای غیر گوشتی که منابع خوبی برای آهن می باشند عبارتند از :
- اسفناج و دیگر سبزیجات با برگ های تیره،
- نخود، عدس، لوبیا پخته سفید و قرمز، سویا
- میوه های خشک شده مثل آلو، کشمش، زرد آلو، آب آلو
- غلات و نان های غنی از آهن
شما باید روزانه مقدار مورد نیاز آهن که بر حسب درصد بیان شده است را دریافت کنید. آهن به عنوان مکمل نیز در دسترس می باشد که معمولا با مولتی ویتامین ها و دیگر مواد معدنی ترکیب شده است و به بدن شما کمک می کند آهن را راحت تر جذب کند. اغلب پزشکان مکمل آهن را به نوزادان زودرس و بچه ها و کودکان کوچک که مقدار زیادی شیر گاو می نوشند و نوزادانی که تنها از شیر مادر تغذیه می کنند تجویز می کنند. مقدار زیاد آهن ممکن است برای بدن مضر باشد پس مکمل ها را بر حسب تجویز دکتر مصرف کنید.
ویتامین B12
سطوح پایین ویتامین B12 ممکن است منجر به کم خونی شدید گردد. این نوع کم خونی اغلب با مکمل ها و ویتامین B12 قابل درمان است.
- منابع غذایی خوب برای ویتامین B12 عبارتند از :
- غلات صبحانه غنی شده از ویتامین B12
- گوشت هایی مثل جگر، مرغ، ماهی
- تخم مرغ و محصولات لبنی( شیر، دوغ، پنیر )
- غذاهای غنی شده با ویتامین B12 مثل سویا
اسید فولیک:
اسید قولیک نوعی از ویتامین B که در غذاها یافت می شود، بدن شما برای حفظ و ساخت سلول های جدید به اسید فولیک نیاز دارد. اسید فولیک برای زنان باردار خیلی مهم است. از کم خونی پیش گیری می نماید و به رشد جنین نیز کمک می کند.
منابع عالی برای اسید فولیک:
- نان، ماکارونی، برنج غنی شده از اسید فولیک
- اسفناج و دیگر سبزی ها با برگ های تیره
- تخم مرغ، موز، پرتقال، آب پرتقال و دیگر میوه ها و آب میوه ها
ویتامین C
ویتامین C در جذب آهن به بدن کمک می کند. منابع خوب ویتامین c شامل :
- سبزی ها و میوه جات به ویژه مرکبات
- میوه ها یخ زده و تازه، سبزی ها، آب میوه ها (جالب است بدانید آب میوه ها حاوی مقادیر بیشتری ویتامین c می باشند)
اگر دارو مصرف می کنید با پزشک خود در رابطه با استفاده از گریپ فروت و آب گریپ فروت مشورت کنید. این میوه بر برخی دارو ها و عملکرد ان ها تا ثیر می گذارد. علاوه بر مرکبات دیگر میوه های غنی از ویتامین C شامل کیوی، توت فرنگی و طالبی می باشند. سبزی های غنی از ویتامین C نیز عبارتند از : کلم بروکلی، فلفل، گوجه، هویچ، سیب زمینی، سبزی با برگ های سبز مثل شلغم و اسفناج که مصرف آنها می تواند ویتامین c مورد نیاز بدن را تامین کند.
دارو ها برای درمان این بیماری رایج
پزشکان همچنین ممکن است داروهایی را تجویز کنند تا بدن قادر به ساخت مقدار بیشتری گلبول های قرمز خونی باشد و با این روش بیماری هایی که ناشی از کم خونی می باشند را درمان کنند.
این دارو ها عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ها برای رفع عفونت ها
- هورمون ها برای درمان خونریزی های شدید دوران قاعدگی در نوجوانان و زنان بالغ
- داروی دست ساخت اریتروپویتین برای تحریک بدن تا گلبول های قرمز بیشتری بسازد
- داروهایی برای پیش گیری از این مورد که دستگاه ایمنی بدن شروع به تخریب گلبول های قرمز خون کند.
روش های درمانی مختلف
اگر دچار کم خونی شدید شده باشید دکتر ممکن است روش های بالینی را تجویز کند.این روش های درمان کم خونی عبارتند از : انتقال خون و پیوند سلول های بنیادی مغز
انتقال خون
یکی از روش های رفع کم خونی انتقال خون روشی ایمن و رایج می باشد که در آن خون از طریق یک خط وریدی به رگ های خونی شما انتقال می یابد. در انتقال خون دقت کنید که گروه خون فرد اهدا کننده باید با گروه خونی شما مطابقت داشته باشد.
پیوند سلول های بنیادی خون و مغز
پیوند سلول های بنیادی خون و مغر سلول های بنیادی سالم فرد اهدا کننده را جایگزین سلول های بنیادی معیوب شما می کند. سلول های بنیادی در مغز استخوان ساخته می شوند آن ها در طول پیوند به گلبول های سفید، قرمز و پلاکت ها تبدیل می شوند که شبیه به انتقال خون می باشند. شما سلول های بنیادی فرد اهدا کننده را از طریق لوله قرار داده شده در ورید در قفسه سینه تان دریافت می کنید. وقتی سلول های بنیادی سالم وارد بدن شما شد به مغز استخوان شما انتقال می یابد و گلبول های جدید خونی را می سازد.
عمل جراحی
کم خونی ممکن است بیمار را دچار خونریزی های شدید نماید که زندگی فرد را تهدید می کند، در اینصورت بیمار نیازمند عمل جراحی می شود که این جراحی برای کنترل خونریزی بر اثر زخم معده و سرطان روده بزرگ می باشد. همچنین در صورتی که خون بیمار گلبول های قرمز را تخریب می کنند، نیاز به عمل جراحی برای برداشتن طحال وجود دارد.
نکات مهم و کاربردی در رابطه با رفع کم خونی را ملاحظه نمودید، این دستورالعمل ها می تواند در رفع و همچنین پیشگیری از بیماری شایع و رایج کم خونی موثر باشد.
منبع : آرگا
