ایمن سازی یکی از راه های پیشگیری می باشد که می تواند موثر ترین راه نیز باشد. واکسن پنج گانه یا واکسن پنتاوالان می تواند کودک را از ۵ نوع بیماری بسیار خطرناک حفظ کند که شامل دیفتری، سیاه سرفه، کزاز، هپاتیت B و هموفیلوس آنفولانزا نوع B می باشد و همچنین این بیماری ها می تواد تهدید جدی ای برای زندگی کودکان یا حتی بزرگسالان باشد. محل تزریق این واکسن روی ران کودک می باشد و نباید این واکسن هرگز از طریق زیر جلدی تزریق شود. این واکسن وارد برنامه سلامت شد تا بتواند علائم پنومونی و مننژیت حاصل از آنفولانزای نوع B را کاهش دهد.
بهتر است ابتدا با انواع بیماری هایی آشنا شویم که اگر کودک را با واکسن پنج گانه ایمن نکنیم به آن مبتلا می شوند و دلایل بوجود آمدن آن ها را بدانید.
واکسن پنج گانه و جلوگیری از ۵ بیماری
دیفتری
دیفتری یکی از بیماری های باکتریایی است که مخاط گلو و بینی را در گیر می کند و قابل سرایت به سایرین می باشد این بیماری حدودا ۳ درصد احتمال مرگ را در پی دارد.
- آشنایی با عامل دیفتری
- باکتری کورینه باکتریوم دیفتریا با اثر روی دستگاه تنفسی باعث ایجاد بیماری دیفتری می شود.
- این ویروس می تواند از اطریق تماس فرد به فرد و استفاده از وسایل مشترک افراد آلوده به افراد دیگر انتقال پیدا کند.
- دوره کمون این بیماری تقریبا بلند مدت است و شش هفته طول می کشد تا علائم آن ظهور کند.
- این باکتری مواد مضری از خود تولید می کنند به نام توکسین که باعث نارسایی های کلیوی، نارسایی کبدی و اثراتی بر مغز دارد و همچنین باعث التهابات میوکارد قلب می شود.
- افرادی که در معرض این بیماری هستند :
- واکسناسیون ناکاملی دارند و واکسن پنج گانه را تزریق نکرده اند.
- به کشور غیر ایمن مهاجرت می کنند.
- اختلالات ضعف سیستم ایمنی دارند.
- در محیط های شلوغ و آلوده زندگی می کنند.
- علائم فرد مبتلا به دیفتری:
- تب و لرز
- گلو درد و سرفه های طولانی و خشک
- سخت شدن تنفس
- تغییر در بینایی
راه درمان :
- تزریق آنتی توکسین
- تزیق آنتی بیوتیک هایی مثل اریترومایسین و پنی سیلین
سیاه سرفه
یکی از دیگر بیماری هایی است که قابل پیشگیری با واکسن پنتا والان است در ادامه به صورت خلاصه با آن آشنا می شویم.
آشنایی با سیاه سرفه :
- اولین علامت سیاه سرفه بدون شک سرفه خواهد بود.
- این سرفه ها با دیگر سرفه هایی که در اثر سرما خوردگی بوجود می آید متفاوت است و بسیار سنگین و طولانی است. به طوری که فرد را به نفس نفس می اندازد.
علائم فرد مبتلا :
- آبریزش بینی و گرفتگی آن
- قرمزی چشم ها
- تب و سرفه های مکرر
- کسالت شدید
پیش گیری :
روش های متفاوتی برای پیش گیری وجود ندارد. تنهاغ راه پیش گیری از این بیماری تزریق واکسن می باشد که باید یک فاصله زمانی معینی در آن وجود داشته باشد و طی پنج مرحله صورت می گیرد، که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
- اولین زمان این واکسن ۲ ماهگی نوزاد
- دومین زمان تزریق ۴ ماهگی نوززاد
- سومین زمان ۶ ماهگی
- چهارمین مرتبه تزریق ۱۵ تا ۱۸ ماهگی
- آخرین زمان ۴ تا ۶ سالگی گودک می باشد
کزاز
سومین بیماری که در اثر باکتر ها بوجود می آید کزاز می باشد. که بهترین راه حفاظت از کودکان در برابر این بیماری واکسیناسیون می باشد.
آشنایی با کزاز :
- یک باکتری از سرده کلستردیوم می باشد و نام اصلی آن کلستردیوم تتانی است.
- جزء باکتری های گرم مثبت بی هوازی می باشد.
- این باکتری بیشتر در خاک ها رشد و فعالیت می کند.
- این باکتری نسبت به تغییرات محیطی بسیار مقاوم است.
هپاتیت B
التهاب کبد یا هپاتیت B اولین بیماری ویروسی است که در واکسن پنتاوالان راهی برای پیش گیری دارد. کمی بیشتر با این بیماری آشنا می شویم زیرا با عضو مهمی از بدن یعنی کبد درگیر می شود.
هپاتیت B :
- دو نوع هپاتیت نوع B داریم یکی مزمن و دیگری حاد نام دارد
هپاتیت حاد افراد وقتی بدان مبتلا می شوند معمولا درمان می شوند و دیگر اثری از آن ویروس در بدنشان نمی ماند. اما در هپاتیت مزمن فرد نمی داند که مبتلا به این بیماری است و آن را به دیگران منتقل می کند و ویروس در بدنش می ماند و در دراز مدت کبد را نابود می کند و گاها می تواند با عث سرطان های کبد و پانکراس نیز شود.
- ویروس HBV مولد این بیماری است.
- میزبان محدودی دارد که شامل کبد پانکراس و کلیه میمون ها و انسان است.
درمان :
افرادی که دارای هپاتیت حاد هستند
- استراحت کنند
- استفاده از مسکن های ملایم برای کاهش درد
- مصرف مایعات زیاد برای دفع ویروس از بدن
افرادی که دارای هپاتیت مزمن هستند
- استفاده از دارو هایی که دکتر تجویز می کند.
راه های مبتلا شدن :
- داشتن رابطه جنسی با فرد آلوده به هپاتیت B
- استفاده از سوزن های آلوده برای تزریق
- زندگی با فرد مبتلا با هپاتیت B
- استفاده از مسواک مشترک با فرد آلوده
- مادر آلوده در دو صورت می تواند هپاتیت B را به فرزندش منتقل کند. یکی در هنگام شیر دهی و دیگری در هنگام زایمان
عواملی که هپاتیت B را تشدید می کند :
- داشتن کبد چرب
- بیماری های متابولیکی
- عفونت همزمان هپاتیت نوع C و D
هموفیلوس آنفولانزا نوع B تکمیل کننده واکسن ۵ گانه
واکسن پنتاوالان بیشتر برای هموفیلوس آنفولانزا نوع B و هپاتیت B وارد برنامه سلامت شد. این ویروس شش نوع شناخته شده دارد که از A تا F نام گذاری می شوند. برخی از این باکتری ها غیر قابل شناسایی می باشند، اما رایج ترین آن ها که شیوع بیشتری دارد نوع B می باشد.
آشنایی با هموفیلوس آنفولانزا نوع B :
- در گلو و بینی زندگی می کند و معمولا باعث آسیب به محل زندگی خود نمی شود.
- به بخش های دیگر بدن می رود و عفونت هایی را بوجود می آورد که باعث بیماری های دیگر و حتی مرگ می شوند.
- دروره کمون مشخصی ندارد. و همچنین معلوم نیست در چه زمانی پس از ورود به بدن علائم آن ظاهر می شوند.
بیماری های ایجاد شده توسط این ویروس :
- عفونت ریه ( ذات الریه )
- عفونت خون
- مننژیت
- تورم گلو
- سلولیت
- التهابات مفاصل
روش تشخیص :
یک راه تشخیص دارد آن هم گرفتن تست آزمایشگاهی از فردی که علائم بیماری را دارد. این تست از مایعات درون بدن مانند خون یا مایع نخاعی استفاده می شود.
درمان :
برای درمان از دارو های خوراکی و تزریقی استفاده می شود. که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
برای درمان استفاده از دارو هایی مانند موارد زیر موثر است.
- آنتی بیوتیک های قوی مثل آموکسی کلاو
- فلوروکینولون
- آزیترومایسین
- سفالوسپورین هایی مانند سفیکسیم، لوراکاریف و سفوروکسیم
برنامه ایمن سازی جدید با واکسن ۵ گانه
این برنامه یکی از راه های ایمن سازی کودکان به بیماری هایی است که در موارد قبل گفته شد و می تواند کودکان شما حفظ می کند از بیماری های خطرناکی که علائم زجر آوری دارد و در بعضی موارد مرگ را در پی خواهد داشت. در ادامه این مطلب به این بیماری ها می پردازیم.
- واکسن های بدو تولد عبارتند از :
- ب ث ژ
- هپاتیت B
- فلج اطفال خوراکی
- واکسن های ۲، ۴ و ۶ ماهگی شامل :
- واکسن پنج گانه
- فلج اطفال خوراکی
- ۱۲ ماهگی :
- MMR
- ۱۸ ماهگی :
- یاد آور سه گانه
- فلج اطفال خوراکی
- MMR
- ۶ سالگی :
- یاد آور سه گانه
- فلج اطفال خوراکی
البته در نظر داشته باشید که واکسن ۵ گانه جایگزین واکسنهای سه گانه ( DTP ) و هپاتیت B است، واکسیناسیون هپاتیت B در بدو تولد ادامه دارد و همچنین برنامه های واکسن سه گانه در ۱۸ ماهگی و ۶ سالگی مانند برنامه اسبقبرنامه بهداشت کشور ادامه خواهد داشت.
سن تزریق واکسن ۵ گانه
واکسن پنج گانه تا یک سن خاصی می تواند ایمن سازی خود را تکمیل کند و از فرد در برابر هموفیلوس آنفولانزای نوع B در آینده حفاظت کند. این سن ۲ ماهگی تا ۵۹ ماهگی می باشد.
عوارض جانبی
این واکسن عوارض شدیدی ایجاد نمی کند ولی ممکن است مانند سایر واکسن ها قرمزی و تورم و درد را به همراه داشته باشد. البته در نظر داشته باشید که این علائم برای همان روز اول تزریق می باشد و در نهایت تا سه روز بعد از بین می رود. در نظر داشته باشید که همیشه اولین راه درمان بیماری ها پیشگیری است. می توانید با پیشگیری و تزریق به موقع واکسن هایی که بهداشت در نظر گرفته است فرزندان خود را از یک زندگی امن در آینده بهره مند سازید.
مراقبت های عمومی بعد از تزریق واکسن
گاهی مواقع کودکان دچار واکنش های خفیفی همچون درد در محل تزریق، تب و بثورات پوستی خواهند شد که این عوارض طبیعی بوده و خیلی زود برطرف می شوند، نکات اشاره شده در زیر می توانند شما را در شناسایی عوارض جانبی خفیف تزریق و به حداقل رساندن آنها کمک کنند :
- برگه حاوی اطلاعات واکسن که توسط پزشک در اختیارتان قرار داده شده است را مطالعه کنید تا از عوارض جانبی احتمالی آگاهی پیدا کنید.
- یک پارچه مرطوب و خنک را بر روی محل تزریق قرار دهید تا قرمزی، درد یا تورم ناشی از تزریق را کاهش دهد.
- می توانید تب کودک را از طریق حمام اسفنجی با آب ولرم کاهش دهید.
- مایعات بیشتر به کودک بدهید، برای برخی از کودکان کمتر غذا خوردن تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق واکسن طبیعی است.
- از پزشک کودکتان بپرسید که اجازه دارند تا به کودک از مسکن هایی غیر آسپرین استفاده کنند.
- تا چند روز بیشتر به کودکتان توجه کنید و در صورتی که بابت چیزی نگران هستید، با پزشک کودکتان تماس بگیرید.
نکاتی در رابطه با واکسن های تزریقی
تزریق واکسن ها از بدو تولد تا ۱۵ ماهگی در عضله ران و از ۱۵ ماهگی تا دوران بلوغ در عضله بازو انجام می گیرد، سوزن انتخاب شده برای تزریق در اندازه ۲۳ میلی متر است تا بتواند در عمق عضله تزریق گردد، زیرا در صورت انجام تزریق به شکل سطحی، موجب آسیب دیدن عضله خواهد شد.
منبع : آرگا
