طلاق بائن، یکی از انواع طلاق است. طلاق به طور کلی به معنای گشودن و رها کردن است. پیوند زناشویی مقدس بوده و در اسلام طلاق یکی از منفورترین اعمال، اعلام شده است اما در بعضی موارد چاره دیگری ندارد و به عنوان آخرین راه نام برده می شود.
آشنایی با طلاق بائن
طلاق در لغت به معنای ترک کردن و رها کردن است و در اصطلاح به معنای تمام کردن رابطه زناشویی از طرف زن یا مرد است. طلاق برای ازدواج دائم است. از نظر فقه و حقوق طلاق عملی قانونی و حقوقی است که به اراده زوج انجام می پذیرد و در ذیل ایقاعات قرار دارد.
طلاق بائن به چه معناست
بائن، در لغت به معنای جدائی است و علت نام گذاری طلاق بائن، به خاطر این است که در این نوع از طلاق حق برگشت و رجوع برای مرد شناخته نشده و وجود ندارد. با انجام طلاق بائن، نکاح به طور قطعی فسخ می شود. یعنی در مدت زمان عده زوج حق برگشت به زوجه را نداشته و اگر بخواهد دوباره با همسر خود زندگی کند باید تا تمام شدن مدت عده منتظر بماند و بعد از گذشت مدت عده مجددا با عقد نکاح با او ازدواج کند.
اثرات طلاق
در این نوع از طلاق رابطه زناشویی از با وقوع آن فسخ و منحل می شود و زن و مرد از بند زناشویی رها می شوند. مرد بعد از انجام طلاق می تواند بدون مانع ازدواج کند ولی زن اگر عده طلاق داشته باشد باید تا تمام شدن عده صبر کند و در مدت عده نمی تواند با شخص دیگری ازدواج کند. که این تنها اثر طلاق بائن در مدت عده برای زوجه است. با انجام این طلاق زن و مرد هیچ گونه حق و تکلیفی نسبت به هم نداشته و زن می تواند هرجا که بخواهد اقامت کند و نیاز به اجازه شوهر ندارد. ماندن نام خانوادگی مرد برای زن فقط با اجازه او امکان پذیر است و زوجه ای که طلاق بائن گرفته در مدت عده نیاز به دریافت نفقه ندارد مگر اینکه باردار باشد.
انواع طلاق
طلاق بائن، انواع مختلفی دارد که در زیر آن را بیان کرده ایم:
- نوع اول این طلاق: طلاق دادن زنی که نه سالش کامل نشده است.
- نوع دوم طلاق: طلاق برای زنی که یائسه شده باشد یعنی سن بیشتر از ۶۰ سال برای سیده ها و بیشتر از ۵۰ سال برای زنان معمولی.
- نوع سوم طلاق: طلاق زوجه ای که همسرش بعد عقد با او نزدیکی نداشته است.
- نوع چهارم طلاق: طلاق برای زنی که او مرد را سه بار طلاق داده است.
- نوع پنجم طلاق: طلاق خلع و مبارات
همان طور که مشخص است قانون حق طلاق را به مرد داده است و مرد می تواند بدون شرط همسر خود را طلاق دهد. ولی اگر زوجه تمایل به ادامه زندگی نداشته باشد و بخواهد جدا شود می تواند پیشنهاد دادن مال به زوج را بدهد و در صورت موافقت زوج طلاق بگیرد، به این مال فدیه می گویند.
طلاق خلع
خلع در لغت به معنای کندن بوده و در اصطلاح حقوقی بر طبق گفته ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی «طلاق خلع یک نوع از طلاق بائنی بوده که خاطر کراهت نسبت به شوهر به ازای مالی که به او می دهد می تواند طلاق بگیرد. این مال می تواند مهریه یا معادل آن، بیشتر و یا متر از آن باشد». از عوامل ضروری در طلاق خلع شرایط عنوان شده در زیر است:
- کراهت زن نسبت به شوهر: بر طبق گفته بالا طلاق خلع وقتی اتفاق می افتد که زن نسبت به شوهر کراهت دارد و برای جدا شدن، مالی از خود به مرد داده تا او را طلاق بائن بدهد.
- مقدار فدیه: فدیه به مقدار مالی گفته می شود که بین زن و مرد توافق می شود تا زن برای گرفتن طلاق به مرد بدهد. این مال می تواند مهریه یا معادل آن و یا مقداری بیشتر یا کمتر از آن باشد.
- صیغه طلاق خلع: طلاق خلع بعد از کسب مال از زن انجام می گیرد. در این نوع طلاق زن به همسر خود می گوید: فلان مال را به تو میدهم تا من را طلاق خلع بدهی و همسر در پاسخ می گوید: انت مختلعه علی کذا و طلاق انجام می گیرد. برخی از فقها معتقدند که خواندن صیغه طلاق بعد از خلع واجب است و خلعتک علی کذا برای طلاق کامل نیست.
طلاق مبارات
مبارات به معنای مفارقت و مشتقی از برائت است. با این طلاق زن و شوهر از هم مفارقت کرده به همین دلیل به آن طلاق مبارات می گویند. این طلاق در اصطلاح حقوقی بنا بر ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی به طلاقی گفته می شود که «در آن دو طرف نسبت به هم کراهت داشته باشند و عوض زائد بر میزان مهر نباشد». برای انجام طلاق مبارات علاوه بر شرایط طلاق شرایط زیر نیاز است:
- کراهت زوجین نسبت به هم
- فدیه: مقدار فدیه در این طلاق نباید بیشتر از مهریه باشد.
- صیغه طلاق مبارات: در این طلاق زن باید به همسر خود بگویید مهریه ام را میدهم تا طلاقم بدهی و مرد در پاسخ بگویید: انت طالق علی کذا.
منبع : آرگا