کادو دادن از جمله امور پسندیده و ارزشمند می باشد و هر فردی با توجه به مناسبت های مختلف زندگی خود می تواند به عزیزان و دوستان خود هدایای درخور و شایسته بدهد و به نوعی از محبت ها و زحمات آن ها قدردانی نماید و همچنین موجبات شادی و سرور آن ها را فراهم کند. در تمامی فرهنگ ها و در ادیان مختلف کادو دادن و کادو گرفتن مورد توجه قرار گرفته است و به انجام این امر سفارش شده است، زیرا موجب خوشایندی هر دو طرف (دهنده و گیرنده کادو) و همچنین سبب ایجاد محبت و صمیمیت بیشتر می گردد. اما گاهی ممکن است کادو یا هدیه، از مال حرامی تامین شده باشد که برای مسلمان و به خصوص شیعیان این مسئله بسیار حائز اهمیت است، از این رو در ادامه می توانید با حکم کادو دادن و یا گرفتن کادو از مال حرام آشنا شوید.
حکم گرفتن هدیه از مال حرام
در اسلام و همچنین در فرهنگ ایرانی نیز هدیه دادن اتفاقی خوشایند و خوب می باشد، که نشان از سخاوت، عشق، مهربانی و … می باشد. البته لازم است این مساله را یادآوری کنیم که برای تهیه هدیه نیازی به بودجه زیادی نیست و با کمترین هزینه به عنوان مثال خرید یک شاخه گل نیز می توان دیگران را خوشحال کرد و قدردان زحمات بی دریغ آن ها بود، اما با این وجود بسیاری از افراد که استطاعت مالی دارند علاقمندند تا کادوهای گرانقیمت تری را به عزیزانشان هدیه دهند، که در هر دو حالت ممکن است هدیه از مال حرام تهیه شده باشد، در این صورت حکم گرفتن هدیه از این طریق از دیدگاه برخی از علما و مراجع تقلید به شرح زیر می باشد.
در رساله آیت الله العظمی آقای صافی گلپایگانی در مساله ۳۸۳ و ۳۸۴ آمده است:
۳۸۳. با پسر نامحرمی دوست شدم و هدایایی برایم خریده است، اکنون که متوجه حرمت دوستی با نامحرم شدهام و رابطه خود را با او قطع کردهام، آیا باید هدایای موجود را به او برگردانم؟
اگر هدایا موجود است و مطالبه میکند، باید به او بازگردانید، در غیر این صورت برگرداندن لازم نیست؛ لکن اگر آن هدایا را با دادن به دیگران از محیط زندگی خود دور کنید تا خاطرات معصیت و گناه، کمتر در نظر شما مجسم شود، اولویت و رجحان دارد.
۳۸۴. اگر به ما هدیهای داده شود که میدانیم از راه حرام تهیه شده است، چه وظیفهای داریم؟
اگر یقین به حرام بودن آن دارید، نباید قبول کنید؛ و در صورت قبول، اگر صاحب آن را میشناسید، باید به صاحب واقعی برسانید؛ و اگر نمیشناسید، با اجازه مجتهد جامعالشرایط، ازطرف صاحبش به فقیر غیر سید، صدقه بدهید.
در استفتائات حضرت آیت الله العظمی آقای مکارم شیرازی نیز در رابطه با حکم مال مخلوط به حرام و همچنین تصرف در جهیزیه و یا هبه ای که به واسطه مال حرام بدست آمده این چنین بیان شده است:
پرسش: پدرى که ثروتش از راه حرام به دست آمده، چنانچه جهیزیّه اى براى دخترش تهیّه کند، یا هدیه اى به او بدهد، آیا دختر مى تواند از آن در خانه شوهر استفاده کند؟ راه پاک کردن آن چیست؟
پاسخ: اگر یقین ندارد که از مال حرام است براى او اشکالى ندارد و اگر یقین دارد چنانچه مقدار حرام و صاحبانش شناخته شده نیستند، واجب است خمس آن را بپردازد، و بقیّه پاک مى شود.
در جلد ۲ کتاب استفتائات جدید امام خمینی (ره) و در صفحه ۳۲۸ این مساله به صورت زیر عنوان شده است.
پرسش: اگر کسی برای ظالمی مزدوری کرده و کاری به هم زده، اگر بخواهد از سود آن کار هدیهای به کسی بدهد آیا میتوان از آن هدیه استفاده کرد؟
پاسخ: اگر سرمایهای که به وسیلهی آن سود به دست آمده از مال حرام نباشد آن هبه حلال است و استفاده کردن از آن اشکالی ندارد.
همانطور که در این مطلب با حکم هدیه از مال حرام آشنا شدید، شما عزیزان با بازدید از قسمت دانستنی های مذهبی می توانید دیگر احکام شرعی در زمینه های مختلف دینی را ملاحظه نمایید.
منبع : آرگا
