اولین امام ما شیعیان امام علی (ع) می باشد ایشان اولین کسی بودند که به پیامبر اکرم (ص) ایمان آوردند زندگی امام علی از ولادت ایشان در خانه کعبه آغاز شد و به شهادت ایشان در محراب مسجد به پایان رسید در ادامه مطلب قصد داریم شما را با زندگینامه حضرت علی (ع) که بسیار آموزنده می باشد آشنا کنیم.
زندگینامه حضرت علی (ع)
امام علی (ع) در روز سیزدهم ماه رجب سال سیام عام الفیل در خانه کعبه چشم به جهان گشود که تولد امام علی به این شکل بوده است که فاطمه بنت اسد به هنگام درد زایمان راه مسجدالحرام را در پیش گرفت و خود را به دیوار کعبه نزدیک ساخت و چنین گفت:
«خداوندا! به تو و پیامبران و کتابهایی که از طرف تو نازل شده اند و نیز به سخن جدم ابراهیم سازنده این خانه ایمان راسخ دارم. پرودگارا! به پاس احترام کسی که این خانه را ساخت و به حق کودکی که در رحم من است، تولد این کودک را بر من آسان فرما!»
که در همین حین لحظه ای نگذشت که دیوار جنوب شرقی کعبه در مقابل عباس بن عبدالمطلب و یزید بن تعف شکافته شد سپس فاطمه وارد کعبه شد و دیوارها بسته شدند فاطمه به مدت سه روز در خانه کعبه بود و نوزادش را به دنیا آورد سپس از همان شکاف دیوار که دوباره برایش گشوده شد بیرون آمد و بر اساس پیامی که از غیب شنیده بود نام فرزندش را «علی» گذاشت، حضرت علی تا سه سالگی در کنار پدر و مادرش زندگی کرد، پیامبر اکرم ایشان را از زمان تولد به طور غیر مستقیم تحت تربیت خویش قرار داد تا اینکه به طور عجیبی خشکسالی در مکه اتفاق افتاد و ابوطالب عموی پیامبر، با چند فرزندی که داشت با هزینه سنگین زندگی روبرو شد سپس رسول اکرم با مشورت عموی خویش عباس توافق کردند که هر کدام فرزندی از ابوطالب را به نزد خود ببرند که عباس، جعفر را و پیامبر (ص)، علی (ع) را به خانه خود بردند، در ادامه زندگینامه حضرت علی (ع) می خوانیم که پس از برگزیده شدن حضرت محمد(ص) به پیامبری از طریق وحی خدا و سه سال دعوت مخفیانه سرانجام پیک وحی فرا رسید و فرمان دعوت همگانی داده شد که در این میان تنها امام علی (ع) مجری طرح های پیامبر(ص ) در دعوت الهی اش و تنها همراه و دلسوز آن حضرت در مهمانی بودند که وی برای آشنا کردن خویشاوندان خویش با اسلام و دعوت شان به دین خدا ترتیب داده بودند که در همین ضیافت پیامبر (ص) از حاضران سؤال کرد: چه کسی از شما مرا در این راه کمک می کند تا برادر و وصی و نماینده من در میان شما باشد؟ فقط علی (ع) پاسخ داد: ای پیامبر خدا! من تو را در این راه یاری می کنم. پیامبر (ص) بعد از سه بار تکرار سوال و شنیدن همان جواب فرمود: ای خویشاوندان و بستگان من، بدانید که علی (ع) برادر و وصی و خلیفه پس از من در میان شماست و زمانی که پیامبر تصمیم داشت تا از مکه به مدینه هجرت کند مشرکان تصمیم به قتل پیامبر داشتند که امام علی با شجاعت و از جان گذشتگی به جای پیامبر در بستر ایشان خوابید و با این کار زمینه هجرت پیامبر را فراهم کرد، پیامبر اکرم (ص) در سال های اول تا سوم هجری دخترش فاطمه را به عقد امام علی در آورد که نخستین فرزند امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) در نیمه ماه رمضان سال سوم هجری به دنیا آمد که نامش را حسن گذاشتند و فرزند دوم شان ینی حسین در سوم شعبان سال چهارم هجرت به دنیا آمد.
همراهی حضرت علی (ع) با پیامبر (ص)
امام علی (ع) همواره ملازم و همراه پیامبر اکرم (ص) بودند تا زمانی که آن حضرت (ص) به مدینه هجرت کردند؛ یکی از کار های بزرگ و از افتخارات امام علی (ع) آن است که ایشان در شب هجرت پیامبر که کفار قصد کشتن پیامبر (ص) را داشته و خانه رسول خدا را محاصره کرده بودند، با شجاعت کامل و به منظور خنثی کردن این توطئه پلید به جای پیامبر در بستر ایشان خوابیدند و از این طریق زمینه هجرت پیامبر (ص) را فراهم کردند، از این رو پیامبر به سلامت از خانه خارج شده و به سوی مدینه رهسپار شدند.
زندگینامه حضرت علی (ع)؛ حضرت امیرالمومنین علی (ع) بعد از هجرت و در مدینه نیز ملازم پیامبر (ص) بودند و در هیچ امری با ایشان مخالفت نکردند، فداکاری و جانبازی ایشان در میدان نبرد و حضور شجاعانه موثر در ۲۶ غزوه از ۲۷ غزوه پیامبر (تنها درجنگ تنبوک حضور نداشتند که پیامبر (ص) در این جنگ، آن حضرت را در مدینه به جای خود نشانده بودند)، سریه های مختلف، ضبط و کتابت وحی (قرآن مجید)، یکی از کاتبان وحی و حافظان قرآن، تنظیم بسیاری از اسناد تاریخی و سیاسی، همچنین نوشتن نامه های تبلیغی و دعوتی از برخی فضایل و کار های ارزشمند و مهم امام علی (ع) در آن دروان به شمار می رود. همچنین در همین دوران پیامبر (ص)، یگانه دختر حضرت فاطمه (س) خود که بسیار دوست می داشت را به ازدواج حضرت علی (ع) درآورد. از جمله افتخارات دیگر مولا علی (ع) در این دوران انتخاب ایشان از سوی پیامبر (ص) به عنوان برادر ایشان در جریان پیمان اخوت و برادری مسلمانان بعد از هجرت به مدینه بود که به حضرت فرمودند :
«تو برادر من در این جهان و سرای دیگر هستی. به خدایی که مرا به حق برانگیخته است. تو را به برادری خود انتخاب میکنم، اخوتی که دامنه آن، هر دو جهان را فرا گیرد.»
امام علی (ع) در غدیر خم
پیامبر بعد از تمام شدن مراسم حج در آخرین سال عمرش در راه برگشت در محلی به نام غدیر خم در نزدیکی جحفه دستور توقف داد زیرا پیک وحی دستور داده بود که پیامبر باید رسالتش را به پایان برساند سپس بعد از نماز ظهر، پیامبر بر بالای منبری از جهاز شتران رفت و فرمود:
«ای مردم! نزدیک است که من دعوت حق را لبیک گویم و از میان شما بروم درباره من چه فکر می کنید؟» مردم گفتند: «گواهی می دهیم که تو آیین خدا را تبلیغ می کردی» پیامبر فرمود: «آیا شما گواهی نمی دهید که جز خدای یگانه، خدایی نیست و محمد بنده خدا و پیامبر اوست؟» مردم گفتند: «آری، گواهی می دهیم» سپس پیامبر (ص) دست حضرت علی (ع) را بالا گرفت و فرمود: «ای مردم! در نزد مؤمنان سزاوارتر از خودشان کیست؟» مردم گفتند: «خداوند و پیامبر او بهتر می دانند» سپس پیامبر فرموند: «ای مردم! هر کس من مولا و رهبر او هستم، علی هم مولا و رهبر اوست» و این جمله را سه بار تکرار فرمودند. بعد مردم این انتخاب را به حضرت علی (ع) تبریک گفتند و با وی بیعت نمودند.
دلاوری امام علی (ع)
حضرت علی به عنوان پرچمدار اسلام در بیشتر جنگ ها در کنار پیامبر می جنگید که داستان های زیادی از شجاعت و دلاوری امام علی (ع) بر سر زبان ها است
البته بنا به روایات، حضرت امیر المومنین (ع) در همه غزوات به جز غزوه تبوک حضور داشته اند در غزوه تبوک خود حضرت رسول (ص)، امام علی (ع) را به جای خودش در مدینه گذاشت و این امر موجب بروز یک سری شایعه در مورد کدورت پیامبر از امام علی (ع) گردید، بعد نیست در زندگینامه حضرت علی (ع) ذکر کنیم که امام علی (ع) این شایعه را با پیامبر در میان گذاشت و آن حضرت (ص) فرمود:
«أنتَ مِنّی بِمَنزلهِ هارونَ مِنْ مُوسی، اِلّا أنـّه لانَبی بَعدی»
«جایگاه تو نسبت به من همچون جایگاه هارون نسبت به موسی است مگر اینکه پیامبری پس از من نیست.»
ایشان در صف اول از سپاه خود همیشه حضور داشتند و با شروع جنگ ضررهای زیادی به دشمن وارد می کردند به گونه ای که همه دشمنان اسلام از نام ایشان می ترسیدند و حاضر به رویارویی با ایشان نبودند از همین رو امام اول را «حیدر کرار» می نامیدند.
پس از شجاعت این حضرت در جنگ احد بود که فرشته وحى به پیامبر (ص) فرمود:
این نهایت فداکارى است که على (ع) از خود نشان مىدهد. رسول خدا فرمود: «او از من و من از او هستم» در این هنگام صدایى از آسمان شنیدند که مىگفت:
«لا فَتى اِلاّ عَلِىّ، لا سَیفَ اِلاّ ذُو الفَقار»
«جوانمرد شجاعى چون على و شمشیرى چون ذوالفقار وجود ندارد»
امام علی در زمان رحلت پیامبر (ص)
زندگینامه حضرت علی ؛ در لحظات آخر عمر پیامبر، حضرت علی نزد پیامبر رفت سپس رسول خدا رازی طولانی به او گفت و پس از آن بیماری اش شدت پیدا کرد و به علی (ع) فرمود :
«سرم را در دامان خود قرار ده، زیرا فرمان الهی رسیده است، هرگاه روح از بدنم مفارقت کرد آن را با دست خود برگیر و بر صورت خویش بکش و آنگاه مرا رو به قبله نما و تجهیز کن و قبل از همه مردم بر بدنم نماز بگزار و تا پیکرم را در خاک نهان میسازی، از من جدا مشو و از خدای متعال یاری بخواه»
تغییر مرکز خلافت اسلامی از مدینه به کوفه
در پی توطئه ها و اقدامات پیمان شکنان در جنوب عراق و وقوع جنگ جمل و نیز پیروری حضرت علی (ع) و بازگشت بصره به آغوش حکومت اسلامی، امام (ع) در بازگشت از بصره و بعد ازمشورت با یاران شان راه کوفه را برگزیدند، ایشان در روز دوشنبه مصادف با ۱۲ رجب سال ۳۶ هجری قمری، پس از حدود ۸ ماه از آغاز خلافت و حکومت خود همراه با لشکریان و گروهی از مردم بصره وارد کوفه شدند و این شهر را به جای مدینه به عنوان مرکز خلافت اسلامی برگزیدند، ایشان تا پایان عمر مبارک شان در کوفه سکونت گزیدند.
از جمله دلایل امام (ع) برای انتخاب کوفه به جای مدینه به عنوان مرکز خلافت اسلامی، موقعیت کشور عراق، نزدیکی به شام و ضرورت قطع ریشه های فساد و فتنه علیه حکومت اسلامی از سوی بنی امیه و معاویه و نیز وجود یاران و جان نثاران زیادی در کوفه و حوالی آن برای یاری دین خدا بود.
در زندگینامه حضرت علی (ع) ذکر شده است؛ ایشان بعد از ورود به کوفه به مسجد رفتند و پس از اقامه نماز، خطبه ای ایراد کردند، سپس با فرستادن استانداران به سوی محل های ماموریت شان به تنظیم و ادراه امور حکومت پرداختند.
خلافت و شهادت امام علی (ع)
در زندگینامه حضرت علی (ع) نحوه به خلافت رسیدن ایشان چنین ذکر شده است: پس از اینکه عثمان کشته شد عده ای از اصحاب نزد امام علی رفتند و گفتند:
ما سزاوارتر از تو به خلافت، کسی را نمیشناسیم؛ علی(ع) گفت: من وزیر شما باشم بهتر است تا امیر شما باشم. آنان گفتند: جز بیعت با تو، چیزی نمیپذیریم. آن حضرت گفت که بیعت او در خفا نمیباشد و باید در مسجد باشد.
«فزت و رب الکعبه»
«به خدای کعبه سوگند که رستگار شدم»
سپس آیه ۵۵ سوره طه را تلاوت فرمود:
«شما را از خاک آفریدیم و در آن بازتان می گردانیم و بار دیگر از آن بیرونتان می آوریم»
محل دفن امام علی (ع)
در زندگینامه امام علی (ع) آمده است که امام اول شیعیان را در نزدیکی شهر کوفه به دلیل جلوگیری از نبش قبر و بی حرمتی به جنازه ایشان، بدون اینکه کسی متوجه شود، دفن کردند که بعد از گذشت سال ها محل دفن حضرت علی کشف شد و بعد از ساخت مقبره ایشان در آن جا شهر نجف به وجود آمد.
آثار امام علی (ع)
در زندگینامه حضرت علی علیه السلام آثار امیر المومنین (ع) نیز بر شمرده شده است که به شرح زیر می باشند.
- نهج البلاغه: اسنادی از سخنان، خطبه ها و نامه های حضرت علی (ع) می باشد که پیروان و طرفدارانش آن ها را گرد هم آورده اند که آن را نهج البلاغه می نامند.
- مصحف علی: سومین اثر به جای مانده از امیرمؤمنان (ع) قرآن معروف ایشان است که در آن سوره های قرآن طبق تاریخ نزول مرتب شده اند.
- «غرر الحکم و درر الکلم»: دومین اثری است که از بیانات امام علی (ع) گردآوری شده است.
- کتاب بعدی امام علی کتابی مشتمل بر سخنانی از حضرت محمد (ص) درباره کل نیاز های مردم که گفته می شده است و حضرت علی آن ها را مکتوب می کردند.
- همچنین در زندگینامه حضرت علی (ع) آورده شده است که دعای کمیل، دعایی است که حضرت علی (ع) به یکی از شاگردانش به نام کمیل بن زیاد یاد داده بودند
منبع : آرگا
