تحقیقات نشان داده است که مصرف زیاد ویتامین A در طول دوران حاملگی موجب بروز بیماری آنومالی در جنین شده، بنابراین بهتر است، خانم های باردار در طی این دوران از خوردن غذا های حاوی ویتامین A خودداری کرده و یا کمتر مصرف نمایند، برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مصرف جگر در بارداری، در ادامه همراه ما شوید.
همه چیز درباره مصرف جگر در بارداری
جگر غنی از ویتامین، مواد معدنی و پروتئین می باشد اما به دلیل وجود مقدار زیادی ویتامین A (رتینول)، مصرف آن در بارداری، احتمال سقط جنین را افزایش می دهد، بنابراین مصرف غذاهایی از جمله جگر، گوشت و برخی مواد غذایی مشابه برای دوران حاملگی مناسب نیستند، خوردن این غذا ها به خصوص در سه ماهه اول امکان ابتلا به نقایص مادرزادی را افزایش می دهند. اما برای جبران ویتامین A بدن مادران در این دوران بهتر است از دیگر غذا های حاوی این ماده و یا برخی مکمل های غذایی به عنوان جایگزین استفاده کرد. همچنین با وجود اینکه خوردن جگر در حاملگی به خصوص سه ماهه اول ممنوع شده است، اما پس از طی سه ماهه اول، خوردن آن یک یا دو بار در ماه ممکن است ضرری نداشته باشد.
نوع دیگر ویتامین A کارتنوئید است که مقدار زیادی از آن در میوه ها و سبزیجات یافت می شود و هیچگونه محدودیتی برای مصرف این نوع ماده غذایی وجود ندارد، از این رو مادران باردار می توانند با خیال آسوده، میوه ها و سبزیجات حاوی کارتنوئید را در رژیم غذایی خود داشته باشند و نگران مصرف بیش از حد ویتامین A موجود در این مواد غذایی نباشند.
دوز های بالای ویتامین A ، موجب ایجاد نقص های مادرزادی می شود؛ رژیم غذایی توصیه شده (RDA) توسط مؤسسه پزشکی (IOM)، مقدار ویتامین A مصرفی برای خانم های باردار را به میزان IUS 2565 در روز اعلام کرده است؛ خانوم هایی که بیش از ده هزار واحد یعنی تقریبا به میزان ۴ برابر میزان توصیه شده، ویتامین A روزانه مصرف نمایند، احتمال خطر ابتلای نوزاد به نقایص مادرزادی را به میزان دو برابر در آنها افرایش می یابد. دوز کمتر از IUS 30،۰۰۰ به صورت روزانه، نمی تواند موجب بروز نقص های مادرزادی در جنین شود، اما توجه داشته باشید که دوز خیلی کم آن، امکان دارد موجب ایجاد نقص های مادرزادی شود.
بدن انسان در صورت نیاز می تواند، ویتامین A را از موادی هم چون بتاکاروتن موجود در سبزیجات زرد و سبز تولید کند، این مواد غذایی از جمله خوراکی های سالم بوده و مصرف آنها در طول دوران حاملگی ضرری برای زنان باردار ندارد و مصرف بیش از حد ویتامین A پیش ساخته رتینول امکان دارد، موجب ایجاد نقص های مادرزادی در جنین شود.
ویتامین A پیش ساخته در برخی غذا ها مانند گوشت، محصولات لبنی، تخم مرغ، غلات غنی شده و نیز بسیاری از مکمل های ویتامین وجود دارند، اما کبد تنها ماده غذایی است که دارای مقدار زیادی ویتامین A می باشد.
مسمومیت مادر باردار از طریق خوردن جگر
استفاده از جگر در ماه های آخر حاملگی و دیگر ماه ها امکان دارد منجر به مسمومیت مادر شود و طبق نظریه اکثر متخصصان و پزشکان جگر علاوه بر اینکه ویتامین A دارد امکان دارد جگر آلوده به خصوص جگر گوسفند داری باکتری هایی به نام لستریا باشند از این رو، مصرف جگر در این دوران خطراتی را برای مادر و جنین دارد و در برخی مواقع منجر به زایمان زودرس می شود
جایگرین جگر در دوران حاملگی
جگر علاوه بر فوایدی که برای مادر و جنین دارد ممکن است ضرراتی را نیز به دنبال داشته باشد و باعث نقص عضو در جنین می شود و بهتر است از خوردن آن در این دوران اجتناب نمایید از این رو، بهتر است مواد مغذی را جایگزین جگر کنید که عبارتند از : هویج، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، اسفناج، شلغم، و چغندر است و در صورت ویار جگر توصیه می شود از مصرف جگرهایی که در مغازه طبخ می شوند پرهیز نمایید زیرا، امکان دارد دام مورد نظر ناقل بوده و یا در محیطی غیر استاندارد نگهداری شده باشد بنابراین، از جگر های خام بسته بندی شده که دارای تاریخ تولید و انقضا هستند به منظور طبح استفاده نمایید که ابتدا جگرها را شسته و آن ها را کاملاً بپزید و از خوردن جگر های خام و یا نیم پز خودداری نمایید و به میزان مجاز از آن استفاده کنید.
آیا خوردن جگر سفید برای خانم های حامله مجاز است؟
مطابق تحقیقات انجام گرفته، مقدار پروتئین موجود در جگر سفید کمتر از جگر سیاه است اما میزان چربی در هر دو جگر تقریبا یکسان است.
میزان کلسترول نیز در جگر سفید همچون جگر سیاه بوده اما بیشتر از گوشت کم چربی می باشد و مقدار آهن موجود در جگر سفید کمتر از جگر سیاه است.
به عقیده بسیاری از افراد جگر سفید سرشار از ویتامین A می باشد، در صورتی که باید گفت میزان این ویتامین در جگر سفید بسیار کمتر از جگر سیاه می باشد.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده؛ در صد گرم از جگر سیاه حدوداً ۳۶ هزار واحد ویتامین A است، در حالی که در این میزان از جگر سفید ۳۶ واحد ویتامین A وجود دارد.
همچنین با توجه به مضرات مصرف بیش از اندازه ویتامین A و خطرات آن برای سلامتی جنین و نیز وجود میزان کافی این نوع ویتامین در قرص های پره ناتال که برای نیاز روزانه بدن مادران حامله کافی می باشد، باید در مصرف زیاد از حد جگر احتیاط کنید.
بنابراین بهتر است در دوران حاملگی، مصرف جگر سفید را نیز همچون جگر سیاه محدود کرده و از مصرف بیش از اندازه آن خودداری نمایید.
جگر سفید یا همان شش، برخلاف جگر سیاه دارای ارزش غذایی چندانی نمی باشد و همچون گوشت می تواند تنها به عنوان یک منبع پروتئینی برای رشد مورد استفاده قرار گیرد.
در جگر سفید ویتامین های مهمی همچون E، D و B12 وجود دارد، بنابراین مصرف این ماده غذایی می تواند برای درمان کم خونی با غذا و نیز رشد استخوان ها سودمند باشد و در ۱۰۰ گرم جگر سیاه گوسفند که بر روی آتش ملایمی پخته می شود؛ مقدار ۲۲۰ کالری انرژی، ۵/۳۰ گرم پروتئین، ۵/۲ گرم کربوهیدرات و نیز ۸/۸ گرم چربی موجود است.
جگر به شکلهای مختلفی از جمله به شکل خرد شده، پاته جگر و سوسیس جگر مصرف می شود، اما تاثیر آن بر بدن تقریبا مشابه می باشد. آهن، ویتامین A، پروتئین و اسید فولیک از جمله مواد مغذی فراوان موجود در جگر می باشند.
اگر چه هنوز ثابت نشده است که خوردن جگر در دوران بارداری می تواند باعث نقص مادرزادی شود، اما برای اطمینان خاطر بیشتر، بهتر است که خانم های باردار در طی دوران بارداری مصرف جگر را محدود نمایند. هیچ شواهدی مبنی بر اینکه مقدار معینی جگر در طول دوران حاملگی مصرف شود، وجود ندارد، اما بهتر است که از مصرف این ماده غذایی تا حد زیادی اجتناب کرده و به جای آن از انواع دیگر گوشت استفاده نمایید.
منبع : آرگا
