فلسفه آش دندونی، مربوط به روزهای سخت و طاقت فرسایی است که کودک دندان در می آورد. این آش خوشمزه را به منظور راحت دندان در آوردن کودک می پزند و معمولاً سن ۶ ماهگی تا یک سالگی را برای آن انتخاب می کنند.
فلسفه آش دندونی چیست؟
یکی از رسومات شیرین مربوط به دندان در آوردن کودک این است که اولین کسی که دندان کودک را می بیند باید برای او کادو بخرد. اگر این کادو فلزی باشد به معنای آن است که دندان های کودک همانند فلز خواهد شد.
(دیش ده نی) یک لغت ترکی و به معنای آش دندان فشان است (همان آش دندونی است) که با گندم تهیه می شود. این آش طی مراسم خاصی تهیه و خورده می شود. فلسفه آش دندونی مربوط به این است که دندان کودک راحت و بدون درد رشد کند. گندم نیز سمبل برکت و به معنای آرزوی زندگی پر برکت برای کودک است.
رسم و رسومات آش دندونی
مردمان کشور ترکیه در مورد آش دندونی بر این باورند که نخستین آش دندان فشان توسط مادر حضرت محمد(ص) به هنگام دندان در آوردن ایشان پخته شده است. با پخته شدن گندم، نخود و لوبیا این آش آماده خوردن می شود.
بعد از پخته شدن حبوبات، آب آن ها گرفته می شود و بر روی آن ها شکر می ریزند و با خشکباری نظیر کشمش، فندق، گردو و…تزیین می کنند و از مهمانان پذیرایی می شود.
در روزی که قرار است جشن دندونی گرفته شود، پارچه ای بر روی زمین قرار می دهند و کودک را بر روی آن می نشانند. به هنگام قرائت اذان و با گفتن «بسم الله» و قرابت دعا بر سر کودک گندم می ریزند. خانمی که گندم را بر روی کودک می ریزد، می گوید:« باش و دیشبن ساغ اولسون» سر و دندانت سلامت باشد. ان شاالله تو را عروس و داماد ببینیم.
۷ عدد از گندم های پاشیده بر سر کودک نخ می شود. اگر کودک پسر باشد به گردن او و اگر دختر باشد به دست او بسته می شود. در بعضی مناطق ۳۲ عدد گندم را برای این کار در نظر می گیرند. این گندم ها تا زمان خشک شدن بر گردن کودک باقی می ماند. این کار به منظور رشد کردن دندان های سالم و ردیف برای کودک انجام می شود.
گندم های ریخته بر پارچه نیز جمع و در باغچه برای پرندگان ریخته می شود. این کار نیز به این علت انجام می شود که کودک طبیعت و حیوانات را دوست داشته باشد. مادر کودک نیز در یک سینی وسایلی مانند قرآن، کتاب، طلا، آینه، قیچی، شانه، نان، پول، عروسک، سوزن و تخم مرغ قرار می دهد.
این سینی را در مقابل کودک قرار می دهند. کودک یک وسیله را از بین این لوازم بر می دارد. برداشتن این لوازم در رابطه با شغل آینده او تعبیر می شود.
اگر کتاب را برداشت فردی تحصیل کرده، اگر نخ و سوزن را برداشت خیاط، اگر طلا بردارد ثروتمند، اگر قرآن را برداشت دیندار، اگر آینه را برداشت اهل زیبایی و آرایش خواهد شد و اگر نان برداشت، روزی اش پر برکت خواهد شد. مهمانان با آش دندونی، پسته، گردو، فندق و… پذیرایی می شوند و هر کدام هدیه هایی نیز به کودک می دهند. کسی که برای اولین بار دندان کودک را دیده، باید هدیه بزرگ تری بدهد. با چنین توصیفی نیز فلسفه آش دندونی روشن شد.
مردم آناتولی نیز در مورد آش دندونی بر این باورند که اگر برای کودک آش پخته نشود، کودک دندان را با سختی و درد در می آورد. در صورتی که اگر آش دندان فشان پخته و به تعداد بیشتری از افراد داده شود، کودک به همان میزان از دندان های سالم و زیبایی برخوردار خواهد شد.
اگر خانواده برای کودک آرزویی داشته باشند با افتادن اولین دندان، آن را در باغچه چال می کنند یا در پشت بام می اندازند. برای دیندار شدن کودک مسجد را برای این کار انتخاب می کنند. برای دکتر شدن فرزند بیمارستان،برای تحصیل کرده شدن او مدرسه و برای وابسته شدن به خانه و خانواده باغچه یا پشت بام منزل را انتخاب می کنند.
امیدواریم از مطالب گفته شده در زمینه فلسفه آش دندونی لذت برده باشید و این بحث شیرین و آموزنده مورد لطف و عنایت شما بزرگواران قرار گرفته باشد.
منبع : آرگا
