قرص گلی بنکلامید جزء داروهای سولفونیل اوره به شمار می آید. این نوع داروها لوزالمعده را تحریک می کنند تا انسولین بیشتری ترشح کند و بدین ترتیب سطح قند خون نیز پایین می آید. این داروها مشابه انسولین عمل کرده و برای درمان افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می شوند.
قرص گلی بنکلامید
همان طور که گفتیم این قرص برای دیابت نوع ۲ تجویز می شود. این قرص دارای اثراتی همچون انسولین است زیرا مصرف آن موجب ترشح بیشتر انسولین شده و بدین ترتیب میزان انسولین خون افزایش و قند خون نیز بسیار کاهش می یابد.
برای اینکه شخص دچار هیپوگلیسمی یا علائم کاهش قند خون نشود، بایستی به طور منظم غذا خورده و قرص را قبل از غذا و یا بعد از آن مصرف نماید. انواع داروهای دسته سولفونیل اوره دارای اثرات کوتاه، متوسط و یا طولانی هستند. اثر این قرص نیز متوسط است و با مصرف اولین دوز شروع می شود. 
مکانیسم اثر بنکلامید
از چندین دهه پیش از این قرص برای درمان بیماری دیابت استفاده می شود. اما تا به کنون چگونگی مکانیسم این قرص مورد بحث است. این قرص برای دیابت غیر وابسته به داروی انسولین کاربرد دارد و با تحریک مستقیم پانکراس آن را وادار به ترشح انسولین کرده و بدین ترتیب میزان قند خون نیز کاهش می یابد.
بعد از مصرف این قرص انسولین به طور ناگهانی ترشح و سطح آن افزایش می یابد. بنابراین بهتر است این قرص را اندکی بعد از غذا و یا قبل از غذا مصرف کنید تا احتمال کاهش قند خون کمتر شود.
چگونگی مصرف
معمولا روزانه دو عدد (حداکثر دوز مصرفی) از قرص گلی بنکلامید, نیم ساعت قبل از غذا مصرف می شود. بعد از مصرف دارو بایستی شخص غذا خورده و آن را به تاخیر نیندازد. ابتدا مصرف دارو با دوز کم شروع شده و بعد از پیدایش اثرات آن به تدریج میزان دارو افزایش می یابد تا به مقداری که مد نظر پزشک است برسد. بدون مشورت با پزشک دوز مصرفی قرص را افزایش ندهید، زیرا ممکن است قند خون به شدت افت پیدا کند. از طرفی فشار زیادی هم بر سلول های پانکراس خواهد آمد.
موارد منع مصرف
اگر دچار بیماری های کلیوی و کبدی هستید یا عمل جراحی قلب بار انجام داده اید و یا دچار سکته قلبی شده اید، بهتر است از قرص گلی بنکلامید استفاده نکنید زیرا مشکلات و ناراحتی های شما بیشتر می شوند.
- اگر برای مدت طولانی از این دارو مصرف شود باعث ایجاد حساسیت در بافت هایی مثل عضلات و کبد شده و سلول هایی مثل اریتروسیت و مونوسیت را هم افزایش می دهد، در نتیجه گلوکونئوژنز و گلیکوژنولیز در کبد کاهش می یابند.
- همان طور که پیشتر گفتیم این قرص قند خون را پایین می آورد اما ممکن است موجب افت قند خون هم بشود.
- افزایش وزن از عوارض دیگر مصرف این قرص می باشد. بنابراین اگر اضافه وزن دارید بهتر است داروهایی مانند متفورمین را مصرف کنید.
عوارض جانبی
به طور کلی قرص گلی بنکلامید عوارض کمی دارد. اما مهم ترین عارضه آن افزایش وزن و افت قند خون است. سایر عوارض عبارتند از حالت تهوع، ناراحتی های معده، سردرد، یبوست، اسهال، کاهش هوشیاری، زرد شدن پوست و چشم ها، تشنج، تیرگی و یا کم رنگی ادرار و مدفوع، بثورات جلدی مثل کهیر یا خارش، گلودرد، متورم شدن صورت، زبان و یا لب ها، کبود شدن غیر معمول بدن و حساسیت به نور آفتاب می باشند.
فارماکوکینتیک داروی گلی بنکلامید
جذب این دارو سریع بوده اما بسته به شرایط فرد مصرف کننده دارو می تواند بسیار متغیر باشد. داروی گلی بنکلامید دارای پیوند پروتئینی زیادی بوده و دارای نیمه عمریدر حدود ۱۰ ساعت است، ضمن اینکه طول اثر گلی بنکلامید نیز ۲۴ ساعت می باشد.
موارد منع مصرف دارو گلی بنکلامید
مصرف این دارو در موارد سوختگی های شدید، اسیدوز، کتواسیدوز دیابتیک، اغمای دیابتیک، اغمای غیر کتونیک هیپراسمولار، در شرایط تغییرات زیاد قند خون، شرایطی که نیاز به انسولین به سرعت تغییر پیدا می کند و در صورت ابتلا به بیماری های کبدی، کلیوی و پورفیری مجاز نمی باشد.
هشدار های مصرف دارو
فردی که دچار بیماری های انفارکتوس میوکارد، عفونت، اغما، تروما بوده و یا جراحی کرده است، همچنین خانوم ها در دوران بارداری باید از انسولین استفاده کنند.
در مواردی که مثل تغییرات هورمون های جنسی در خانوم ها، تب بالا، پرکاری غده فوق کلیه، عفونت و استرس های روانی که قند خون افزایش می یابد، افزایش مقدار مصرف گلی بنکلامید یا مصرف انسولین ضرورت پیدا می کند.
در افرادی که پرکاری تیروئید دارند، کنترل قند خون مشکل است و امکان نیاز به افزایش مقدار مصرفگلی بنکلامید وجود دارد.
مصرف داروی گلی بنکلامید به دلیل نیمه عمر طولانی برای افراد مسن توصیه نمی شود.
افرادی دیابتی که مشکل چاقی دارند باید کمتر از گلی بنکلامید استفاده کنند زیرا مصرف این دارو منجر به افزایش وزن خواهد شد، از این رو برای بیماران دیابتی لاغر مصرف این دارو مناسب تر می باشد.
یکی از عوارض شایع مصرف گلی بنکلامید، افت قند خون و بروز علائمی همچون سردرد و دل آشوبه می باشد، از این رو مصرف این دارو حتما باید با تجویز پزشک معالج صورت گیرد و نیز نباید بیش از مقدار تجویز شده مصرف شود.
توصیه های دارویی درباره گلی بنکلامید
داروی گلی بنکلامید را به همراه صبحانه مصرف کنید.
با تغییر رژیم غذایی، داشتن فعالیت های بدنی و بیماری, میزان قند خون بدن و نیز برنامه درمانی دچار تغییر خواهد شد.
نکات پایانی
- با مصرف این نوع قرص احتمال پایین آمدن شدید قند خون به هنگام داشتن فعالیت فیزیکی و یا تاخیر در خوردن غذا وجود دارد. بنابراین بهتر است همیشه مقداری غذا و یا تنقلات شیرین همراه خود داشته باشید تا بتوانید جلوی حملات احتمالی کاهش قند خون را بگیرید و از بیهوش شدن خود جلوگیری کنید.
- اگر قند خون بالایی دارید، داروهایی مثل بنکلامید نمی توانند قند خون را کنترل و آن را پایین بیاورند. بنابراین بهتر است برای درمان از تزریق انسولین استفاده کنید.
- اگر این دارو را با داروهای دیگری مصرف کردید و دچار افت قند خون حاد شدید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر دچار افت خون شدید و تا وعده غذایی اصلی فاصله وجود دارد، از یک واحد کربوهیدرات استفاده کنید. اما اگر تا وعده غذایی اصلی فاصله کمی وجود دارد، ۲ حبه قند میل کنید و بعد غذای اصلی را مصرف کنید.
- اگر با مصرف دوز مناسب قرص دچار افت خون می شوید برای مقابله با آن بایستی از شربت و یا قند استفاده کنید.
- نباید در دوران بارداری و شیردهی از این قرص مصرف نمود.
در پایان امیدواریم مطالب ارائه شده درباره قرص گلی بنکلامید برای شما سودمند واقع شده باشد، در صورت تمایل برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیماری دیابت می توانید بر روی لینک مربوطه کلیک کنید.
منبع : آرگا
