برخی تصور می کنند با فوت موکل، وکالت باطل می شود و برخی گمان می کنند عقد وکالت پس از فوت همچنان به قوت خود باقی است از این رو با فوت وکیل یا موکل وکالت باطل نمی شود. در این مطلب به تاثیر فوت وکیل در عقد وکالت می پردازیم.
فوت وکیل در عقد وکالت چه تاثیری دارد؟
فوت در وکالت یکی از مباحث مهم در زمینه عقد وکالت به شمار می رود. در زمینه حقوقی، امروزه اکثر اقدامات از طریق وکیل دادگستری یا افرادی تحت عنوان وکیل صورت می گیرد. خرید و فروش ملک، کنترل امور، ایفای تعهدات، مدیریت اموال و … از مهمترین اهدافی هستند که ممکن است به تنظیم عقد وکالت منجر شوند.
با این حال برخی تصور می کنند عقد وکالت پس از فوت موکل یا وکیل همچنان به قوت خود باقی بوده در نتیجه با فوت هر یک از طرفین عقد وکالت تنظیم شده باطل نخواهد شد. برخی نیز عقیده دارند وکالت با فوت موکل باطل می گردد اما فوت موکل در وکالت بلاعزل تاثیری ندارد.
با در نظر گرفتن این شبهات که ممکن است برای افراد زیادی به ویژه وراث شخص موکل ایجاد شود در این مطلب به نکات مهمی پیرامون تاثیر فوت وکیل یا موکل بعد از عقد وکالت می پردازیم. همچنین می توانید برای کسب اطلاعات حقوقی بیشتر از مقالات قبلی پیرامون وکیل نیز با کلیک روی لینک ها بازدید نمایید.
وضعیت عقد وکالت بعد از فوت وکیل یا موکل چگونه است؟
در باطل بودن وکالت نامه بعد از فوت وکیل یا موکل هیچ تردیدی وجود ندارد. ولی آیا فوت وکیل بر عقد تنظیم شده بین طرفین تاثیری دارد؟ در این شرایط وکالت بعد از مرگ موکل یا وکیل چگونه خواهد بود؟ عقد وکالت عقدی جایز است به بیان دیگر تفاوتی در بلاعزل بودن یا تام الاختیار بودن عقد وکالت نیست.
به هر حال پس از فوت یکی از طرفین، اعتبار و ماهیت این عقد از بین خواهد رفت. از این رو پس از فوت موکل، وکیل نمی تواند عقد را معتبر دانسته در نتیجه وراث ملزم به همکاری هستند. به این ترتیب تکلیف وکالت و فوت موکل مشخص می باشد.
در واقع با توجه به ماده ۶۷۹ قانون مدنی، یکی از موارد باطل شدن عقد وکالت، فوت وکیل یا موکل می باشد. حال اگر در عقد وکالت شرط شده باشد که وکالت نامه در صورت مرگ موکل یا وکیل همچنان معتبر خواهد بود باید گفت اصولا حکم قانون گذار در ماده ۶۷۹ قانون مدنی، حکم کلی بوده و ضمنا با توجه به جائز بودن این عقد، اثر فوت در وکالت بطلان است.
فوت موکل در تفویض وکالت چه تاثیری دارد؟
فرضا فردی قبل از فوتش، وکالت نامه ای با وکیل تنظیم و در آن حق توکیل به غیر هم به شخص وکیل تعلق می یابد در نتیجه وکیل می تواند انجام برخی امور را به وکیل دیگری بسپارد. در این جا سوالی که مطرح می شود آن است با فوت موکل در تفویض وکالت آیا عقد وکالت باطل خواهد شد؟
در جواب این سوال باید گفت به هر حال با توجه به ماده ۶۷۹ قانون مدنی، هرگاه موکل فوت نماید، عقد وکالت باطل خواهد شد.
وضعیت عقد وکالت بعد از فوت وکیل مع الواسطه چگونه است؟
ممکن است موکل در قید حیات بوده و به واسطه عقد وکالت، اختیارات انجام کاری را به وکیل تفویض نموده باشد. بر اساس وجود حق توکیل به غیر، وکیل اول، همه اختیارات خود را به وکیل دوم انتقال می دهد. در این صورت آیا با فوت وکیل اول، رابطه موجود بین موکل و وکیل دوم از بین خواهد رفت؟
از نظر بیشتر حقوق دان ها اگر وکیل اول تمام اختیارات خود را به وکیل دیگری واگذار نماید در نتیجه هیچ نوع اختیاری برایش باقی نمی ماند. وکیل دوم به عنوان جانشین وکیل اول به حساب می آید. به عبارتی وکیل اول سمت خود را از دست داده و سمت او به وکیل دوم انتقال یافته است.
در این صورت با توجه به انتخاب وکیل دوم برای انجام کارهای موکل، با فوت وکیل او یا فوت وکیل مع الواسطه، وکالت دوم باطل نمی شود در نتیجه همچنان وکیل دوم می تواند کارهای لازم برای شخص موکل را اجرا کند.
وضعیت عقد وکالت با فوت وکیل در جریان دادرسی چگونه است؟
گاهی اوقات فوت وکیل در وکالت وقتی روی می دهد که دادرسی توسط دادگاه در حال انجام بوده در نتیجه خواهان و خوانده منتظر رای دادگاه هستند. در این صورت تکلیف دعاوی اقامه شده توسط وکیل چه خواهد بود؟ آیا روند دادرسی به علت فوت وکیل در وکالت متوقف می شود یا دادگاه همچنان این روند را ادامه می دهد؟
بر اساس ماده ۴۰ قانون آیین دادرسی مدنی، اگر وکیل فوت نماید، وکالت به تاخیر نخواهد افتاد مگر آن که به توضیح بیشتر نیاز باشد. در این صورت دادگاه احتیاج به توضیح را در صورت مجلس ذکر کرده و به موکل یا وکیل جدید اطلاع می دهد که در زمان مقرر به دادگاه مراجعه و توضیحات لازم را بیان نماید.
آیا وکالت پس از فوت وکیل همچنان معتبر خواهد بود؟
اگر برای شما نیز جای سوال است که آیا وکالت بعد از فوت وکیل همچنان معتبر باقی می ماند باید گفت بایستی به ماهیت و نوع عقد تنظیم شده میان طرفین دقت کنیم. باید دید عقدی که بین طرفین منعقد شده چه ماهیتی دارد. جایز یا لازم؟
اگر وکالت ماهیت جایز داد حتی اگر در ضمن عقد خارج لازم تنظیم گردد، نمی توان آن را لازم دانست. به بیان دیگر اگر ضمن عقد خارج لازم، اختیارات به وکیل تفویض شود تنها حق فسخ برای هر یک از طرفین از بین خواهد رفت ولی این به معنی باطل نشدن عقد پس از فوت هر یک از طرفین نخواهد بود.
به این ترتیب حتی اگر از این نوع عقدها استفاده شود، نمی توان انتظار داشت که صحت عقد، همچنان پس از فوت طرفین باقی بماند.
منبع : آرگا
