بهترین روش برای تقسیم ارث این است که وراث با یکدیگر توافق نمایند. در غیر این صورت تقسیم ارث توسط مراجع قضایی باید انجام شود. لازم است بدانید وقتی یک وارث از طبقه پیشین وجود دارد نوبت به ارث طبقه بعدی نمی رسد. برای اطلاع کافی از نحوه تقسیم ارث بین ورثه با ادامه مطلب همراه ما باشید.
آشنایی با نحوه تقسیم ارث بین ورثه
مرگ پدیده طبیعی است و با مرگ حقوق مالی و برخی حقوق غیر مالی به ورثه وی منتقل می شود. از طرفی حقوقی که مربوط به شخص هستند غیر قابل انتقال به ورثه خواهد بود. وقتی پدر خانواده از دنیا می رود، برای ورثه جای سوال است که تقسیم ارث بین فرزندان دختر، پسر و مادر چگونه است؟
در ادامه مطلب قصد داریم شما را با و طبقات ارث و ضمنا نحوه تقسیم یا تسهیم ارث بین فرزندان آشنا نماییم.
منظور از طبقات ارث چیست؟
پس از مرگ هر شخصی، خویشاوندان نسبی و سببی بر اساس شرایطی از متوفی از یکدیگر ارث خواهند برد. خویشاوند نسبی یعنی فرد یا افرادی که به واسطه نسبت زاد و ولد و نسبت خونی با متوفی در زمره وراث قرار می گیرد. خویشاوند سببی فرد یا افرادی است که به واسطه علقه ازدواج میت در ردیف وراث قرار می گیرد.
وقتی از طبقات ارث صحبت می شود یعنی ترتیب قانونی و شرعی اشخاصی می باشد که از متوفی ارث می برند. این نکته وجود دارد که تا وقتی یک وارث از طبقه پیشین هست نوبت به ارث طبقه بعدی نمی رسد. به طور کلی یکی از رایج ترین دعاوی و اختلافات در دادگاه ها به اختلاف وراث در مورد تسهیم ارث و سهم هر یک از وراث باز می گردد.
بهترین شیوه برای تقسیم ارثیه، توافق بین ورثه است در غیر این صورت تقسیم ارث توسط مراجع قضایی انجام می شود. با توجه به این که اطلاعات حقوقی اشخاص جامعه در مورد مسائل مربوط به ارث کافی نیست این موضوع که سهم ارث ورثه از ماترک پدر چه اندازه است. اغلب سبب اختلاف بین وراث و طولانی شدن روند تقسیم ارثیه می شود. در ادامه به طبقات ارث اشاره می شود:
طبقه اول) پدر و مادر،اولاد و اولاد اولاد (درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی)، (درجه دوم: اولاد اولاد)، (درجه سوم: نبیره‌ها)
طبقه دوم) پدرِپدر، پدرِمادر، مادرِمادر، مادرِپدر و برادر و خواهر میت (درجه اول: جد و جده، خواهر و برادر)، (درجه دوم: پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر)
طبقه سوم) عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها و فرزندان آنان (درجه اول: عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)، (درجه دوم: اولادعمو‌ها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها)
*نکته ای که باید به آن توجه شود این است که همسر متوفی، همواره در کنار خویشاوندان نسبی او (طبقات سه گانه اشاره شده) ارث می برد.
تقسیم ارثیه بین ورثه به چه صورت است؟
اکنون که با طبقات ارث آشنا شدید در ادامه با نحوه تقسیم ارثیه بین ورثه که شامل فرزندان دختر، پسر، مادر، زوج، زوجه و … است، آشنا می شوید.
سهم ارث زوجه: یک هشتم از ماترک متوفی اگر متوفی فرزند داشته باشد. یک چهارم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.
سهم ارث زوج: یک چهارم اگر متوفی فرزند داشته باشد. یک دوم از ماترک اگر متوفی فرزند نداشته باشد.
سهم ارث مادر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند یا خواهر و برادر داشته باشد. یک سوم از ماترک اگر متوفی فرزند و خواهر و برادر نداشته باشد.
سهم ارث پدر: یک ششم از ماترک اگر متوفی فرزند داشته باشد.
سهم ارث دختر (درصورتیکه متوفی پسر نداشته باشد): یک دوم (نصف)در صورت واحد بودن(یک دختر). دو سوم در صورت تعدد.
سهم ارث خواهر (مشترک از پدر و مادر یا مشترک از پدر، درصورتیکه برادر یا اجداد پدری نباشد): یک دوم در صورت واحد بودن (یک خواهر). دو سوم در صورت تعدد.
سهم ارث برادر و خواهر (مشترک از مادر درصورتیکه متوفی اجداد مادری نداشته باشد): یک ششم در صورت واحد بودن. یک سوم در صورت تعدد.
تقسیم ارثیه پدر بین فرزندان دختر و پسر چگونه است؟
تقسیم ارثیه پدر بین فرزندان دختر و پسر بر اساس قانون کشور به این شکل است که سهم ارث پسر دو برابر سهم ارث دختر است. بعد از فوت پدر نخستین مرحله بعد از تادیه قرض و بدهی ها اقدام به تقسیم ارثیه متوفی است. ورثه می توانند با توافق هم و با رعایت سهم الارث به تقسیم ماترک اقدام کنند ولی برای صادر شدن سند رسمی بایستی حتما فرایند تقسیم ارث توسط مراجع قانونی صورت گیرد.
باید اشاره کرد روند تقسیم ارث پدر بین فرزند دختر و پسر تفاوتی ندارد و با ارائه دادخواست صدور گواهی حصر وراثت به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی شروع می شود. بعد از صدور گواهی حصر وراثت ورثه می توانند به تقسیم ماترک بین خود اقدام نمایند و در صورت عدم توافق باید درخواست کارشناس رسمی دادگستری تنظیم تا کارشناس با توجه به گواهی حصر وراثت به تقسیم ماترک بپردازد.
نقل و انتقال دارایی های متوفی
نکته مهم در مورد انحصار وراثت این است که نقل و انتقال هر گونه اموال متوفی و برداشت از حساب وی به فرم ۱۹ مالیات بر ارث نیاز دارد. با توجه به اصلاحیه مصوب ۱۳۹۴.۴.۳۱ قانون مالیات های مستقیم، برای متوفیانی که تاریخ فوتشان از ۱۳۹۵.۱.۱ و پس از آن است به منظور کسر هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات و واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک، وراث منفردا یا مجتمعا یا امین، یا ولی یا قیم یا نماینده قانونی آن ها موظف است در مدت یک سال از تاریخ مرگ متوفی، اظهارنامه ای دارای کلیه اقلام ماترک با تعیین ارزش روز زمان فوت و تصریح مطالبات و بدهی ها به انضمام مدارک زیر به اداره امور مالیاتی صلاحیت دار ارائه نماید.
۱- رونوشت یا تصویر گواهی شده کارت ملی و شناسنامه متوفی و وراث
۲- رونوشت یا تصویرگواهی شده اسناد مربوط به بدهیها و مطالبات متوفی
۳- رونوشت یا تصویر گواهی شده کلیه اوراقی که مثبت حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
۴- رونوشت یا تصویرگواهی شده آخرین وصیتنامه متوفی اگر وصیتنامه موجود باشد
۵- رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالتنامه یا قیم نامه، در صورتی که اظهارنامه از طرف وکیل یا قیم یا ولی داده شود
۶- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذیربط
به طور مثال اگر فردی فوت کند و تاریخ مرگش از ابتدای فروردین ۱۳۹۵ به بعد است و املاک او شامل خانه، مغازه، باغ، زمین، فیش حج، موجودی حساب بانکی و … باشد، یک نفر یا همه ورثه یا نماینده قانونی آن ها موظف است در مدت یک سال از تاریخ فوت، اظهارنامه ای به اداره امور مالیاتی ارائه و موارد مذکور را مشخص و از معافیت های قانونی استفاده و فرم ۱۹ دریافت کند.
اگر از تاریخ فوت یک سال گذشته هیچ نوع معافیتی به آن ها تعلق نگرفته و اموال و دارایی ها به نرخ روز تسلیم اظهار نامه محاسبه و شامل مالیات می شود.
در پایان از همراهی شما با این مطلب کمال تشکر را داریم و امیدواریم از نکات ذکر شده نهایت استفاده را برده باشید. همچنین پیشنهاد می شود در صورت تمایل برای کسب اطلاع از میزان سهم ارث مرد از زن و سهم ارث زن از شوهر روی لینک ها کلیک و از این مقالات نیز بازدید نمایید.
منبع : آرگا
