یکی از مهم ترین مسائل در فرزندپروری داشتن نظم و انضباط است. اما اگر کودک شما احساساتی و زودرنج باشد، ممکن است در برخورد با او درگیر مشکل شوید. کودکان احساساتی به سادگی درگیر احساسات خود می شوند و گاهی اوقات گریه می کنند. آن ها در بیشتر مواقع نگران هستند که مبادا مشکلی برایشان ایجاد شود. این کودکان درک عمیقی از احساسات گوناگون دارند. برخی از کودکان نه تنها روحیه حساسی دارند، بلکه نسبت به هر محرک بیرونی که آن ها را تحریک کند نیز واکنش زیادی نشان می دهند. به عنوان مثال نور شدید یا صدای بلند نیز احساسات آن ها را بر می انگیزد. در ادامه مطلب به راهکارهایی جهت برخورد با کودک احساساتی اشاره خواهیم کرد.
برخورد با کودک احساساتی باید چگونه باشد؟
کودک احساساتی و حساس ممکن است یکی از مهربان ترین و دلسوزترین کودکانی باشند که شما در طول زندگی خود ملاقات کرده اید. زمانی که میزان حساسیت کودکان بیشتر می شود، والدین با چالش های زیادی روبرو می شوند. به طور معمول کودکان احساساتی سریع ناراحت می شوند. دایره ارتباطی آن ها بسیار محدود است و تعداد دوستان آن ها اندک است. به علاوه تربیت کودک احساساتی برای پدر و مادر سخت و چالش برانگیز است.
احساساتی شدن کودکان چه دلایلی دارد؟
دلای زیادی وجود دارد که باعث احساساتی شدن کودک می شوند. در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
- تحقیر و سرزنش
- تبعیض و تنبیه کودک بین دیگران
- منفی بافی
- جلوگیری از حضور کودک در جمع
- کمال گرایی
- ایجاد احساس گناه
- اعتماد به نفس پایین
- مقایسه با دیگران
- روش تربیتی پدر و مادر
- تعداد فرزندان
- توجه بیش از اندازه خانواده یا کم توجهی و نادیده کودک احساساتی در خانه
- وسواس فکری
راهکارهای مهم برای برخورد با کودک احساساتی
راهکارهای زیر کمک می کند تا با کودک احساساتی خود برخورد بهتری داشته باشید.
۱. به کودک احساساتی خود مهارت حل مسئله را بیاموزید
گاهی اوقات کودک احساساتی تحت تأثیر موقعیت های مختلف قرار می گیرد و ممکن است نداند چه واکنشی باید از خود نشان دهد. در این شرایط بهتر است با یافتن راهکار مناسب اضطراب و استرس خود را برطرف کند. به همین دلیل پدر و مادر باید مهارت های حل مسئله را به کودک خود بیاموزند. آموزش مهارت حل مسئله یک تفاوت بزرگ در زندگی روزمره یک کودک احساساتی ایجاد می کند. به فرزند خود روش های مقابله با مشکلات را یاد بدهید. علاوه بر این برای بررسی موقعیت های ناراحت کننده و دشوار اعتماد به نفس او را تقویت کنید.
۲. کودک خود را با روش های کاملا منطقی از پیامد کارهایش آگاه کنید
کودکان احساساتی هم مانند دیگر بچه ها باید با عواقب منفی کارهای خود روبرو شوند. تنها به این علت که کودک احساس بدی دارد یا گریه می کند نباید از عواقب کارهایی که انجام می دهد فرار کند. به همین دلیل اطمینان داشته باشید زمانی که کودک قوانین را زیر پا می گذارد هم برخورد شما با او مناسب است. این کار به کودک احساساتی کمک می کند تا بتواند درس های زیادی از زندگی بیاموزد. رفتار با کودک باید بر پایه نظم و انضباط باشد. به هیچ عنوان از تنبیه استفاده نکنید. همچنین مراقب باشید که در کار کودک خود زیاده روی نکرده و با او با ملایمت رفتار کنید. توجه داشته باشید لازم نیست برای اینکه کودک متوجه منظور شما شود، با صدای بلند با او حرف بزنید یا سر او فریاد بزنید.
۳. نحوه بیان احساسات را به کودک خود بیاموزید
کودک احساساتی باید یاد بگیرد که چگونه احساسات خود را بروز دهد و با آن ها کنار بیاید. به همین دلیل به کودک خود نحوه شناسایی احساسات ناخوشایند و راه های قابل قبول برای مقابله با آن ها را یاد بدهید. کودک احساساتی معمولا با رفتارهای خود به والدین نشان می دهد که درگیر چه احساساتی است. به کودک خود یاد بدهید که چگونه احساسات خود را با کلمات درست بیان کند و روی این احساسات نیز یک اسم مناسب بگذارد. با این کار شما می توانید احساسات او را درک کنید.
۴. از تلاش های کودک خود تعریف کنید
کودک احساساتی به تشویق زیادی احتیاج دارد. به همین خاطر هنگامی که فرزند شما موفق نیست، باید تلاش های او را ببینید و آن ها را تحسین کنید. فقط به یاد داشته باشید که تشویق بی دلیل می تواند عزت نفس کودک را پایین بیاورد. به همین دلیل بهتر است به صورت متناوب و نه همیشگی کوشش و تلاش او تحسین کنید. ممکن است تشویق بابت کاری که سایر کودکان نیز می توانند آن را انجام دهند، تأثیر منفی روی کودک شما بگذارد. ستایش کودک احساساتی باید صرف نظر از نتیجه به دلیل کارهایی باشد که انجام می دهد. به طور مثال من تلاش تو را برای یادگیری فارسی دوست دارم. به کودک نشان دهید که برای تلاش و سخت کوشی او ارزش زیادی قائل هستید. حتی اگر در پایان ترم نمره دلخواه خود را نگیرد.
همچنین زمانی که فرزند شما حقیقت را می گوید، باید او را تحسین کنید. گاهی اوقات کودک احساساتی برای رهایی از دردسر دروغ می بافد. به همین خاطر این موضوع مهم است که او را به علت صادق بودن تحسین کنید تا بتواند مجددا این کار را انجام دهد.
علاوه بر این توجه داشته باشید که کودکان احساساتی بسیار مهربان و دلسوز هستند. زمانی که فرزند شما می تواند احساسات دیگران را تشخیص دهد باید او را تحسین کنید. با این کار شما به او می آموزید که توجه به احساسات و مهربانی با دیگران بسیار مهم است.
۵. محدودیت ها را برای کودک تان تعیین کنید
باید در برخورد با کودک احساساتی محدودیت ها را برای او تعیین کنید. گاهی اوقات برای اینکه از ناراحتی کودک احساساتی خود جلوگیری کنید، از برخی محدودیت ها و قوانین چشم پوشی کنید. توجه داشته باشید این کار در طولانی مدت تأثیر منفی رو کودک می گذارد. اگر چه بسیار مهم است که کودک انعطاف پذیر باشد، ولی نظم و انضباط به کودک می آموزد که چطور می تواند در بزرگسالی مسئولیت پذیر شود. اگر روش تربیتی شما سهل انگارانه باشد و در برخورد با کودک خود همه قوانین را کنار بگذارید، او نمی تواند با دنیای حقیقی کنار بیاید.
زمانی که از نظم و انضباط چشم پوشی کنید، فرصت یادگیری و رشد را از کودک احساساتی خود می گیرید. زیرا او باید پیامد کارهایش را نیز تجربه کند. به همین دلیل کودک خود را به علت زیرپا گذاشتن قوانین مورد بازخواست قرار دهید، فقط به یاد داشته باشید این کار باید از روی ملایمت انجام شود.
۶. زمینه آرامش و استراحت را برای کودک احساساتی خود فراهم کنید
در برخورد با کودک احساساتی باید به آرامش و استراحت او توجه لازم را داشته باشید. اغلب اوقات کودکان احساساتی از نور زیاد، محیط پر هرج و مرج و شلوغی جمعیت هراس زیادی دارند. به همین دلیل این نکته مهم است که از برنامه ریزی بیش از اندازه برای کودک پرهیز نمایید. بهتر است فعالیت های فوق برنامه را برای او محدود کنید. به جای آن سعی کنید یک مکان بسیار مناسب برای استراحت او در نظر بگیرید. به طوری که کودک احساس امنیت داشته باشد تا آرامش بگیرد.
علاوه بر این یک گوشه امن برای فعالیت های آرامش بخش مثل گوش دادن به موسیقی، خواندن کتاب و رنگ آمیزی ایجاد کنید. کودک احساساتی خود را تشویق کنید که هر زمان احساس ناراحتی کرد با این روش ها خودش را آرام تر کند. اندکی استراحت و انجام فعالیت های آرامش بخش که کودک بیشتر آن ها را دوست دارند، به کودک احساساتی آرامش می ببخشد و انرژی او را بیشتر می کند.
۷. احساساتی بودن کودک خود را بپذیرید
اگر کودک شما احساساتی است به هیچ عنوان سعی نکنید خلق و خوی او را عوض کنید. بلکه باید او را همان گونه که هست بپذیرید و روی نقاط قوت و استعدادهایش کار کنید. او به تأیید شما نیاز دارد. شما باید این موضوع را درک کنید که گاهی اوقات چیزی که برای کودکان دیگر ساده است، ممکن است برای کودک احساساتی بسیار سخت باشد. به جای اینکه کودک خود را از تجربه های جدید محروم کنید، روی آموزش او متمرکز شوید. او باید روش برخورد با هیجانات خود را دقیق تر یاد بگیرد. زمانی که در رابطه با کودک خود احساس ناامیدی دارید، به یاد داشته باشید که کودکان احساساتی با افراد دیگر بسیار مهربان رفتار می کنند.
۸. به کودک احساساتی خود جایزه دهید
کودکان احساساتی زمانی که به دردسر می افتند، درگیر احساس ناراحتی شدید می شوند. در این شرایط تغییر نحوه بیان کلمات می تواند این احساس بد را به احساس خوشایند تبدیل کند. به عنوان مثال به جای اینکه به کودک خود بگویید تا شام نخوری از دسر خبری نیست، بگویید اگر شام بخوری می توانی از خوردن دسر لذت زیادی ببری. ایجاد یک سیستم رسمی جایزه و پاداش به کودک کمک می کند تا بتواند به نقطه عطف خود توجه کند و رفتار خود را تغییر دهد. توجه داشته باشید گاهی اوقات اگر کودک احساساتی جایزه دریافت نکند، ممکن است احساس ناخوشایند داشته باشد. یادآوری های مفید و درست مانند فردا می توانی مجددا امتحان کنی، می تواند این احساس بد را به طور کامل رفع کند.
اگر با یک کودک احساساتی زندگی می کنید، باید زمان کافی برای او بگذارید و به شیوه های مختلف صحبت کردن با او نیز فکر کنید. زیرا اوضاع نباید بدتر شود.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات برخورد با کودک حسود، برخورد با کودک خودخواه، برخورد با کودک ترسو و برخورد با کودک حساس را نیز مطالعه فرمایید.
منبع : آرگا
