انواع روش گرفتن نفخ کودک که والدین باید بلد باشند

یکی از مهم ترین نگرانی های والدین، نفخ نوزاد آن ها است. اگرچه نفخ ضرر خاصی به همراه ندارد، اما معمولا فشاری که از سمت حباب های گاز معده ایجاد می شود، می تواند با بروز درد در نوزادان همراه باشد. نفخ در ۳ ماهه اول زندگی نوزادان که هنوز روند تکامل دستگاه گوارش به طور کامل انجام نشده، بیشتر اتفاق می افتد. به صورت کلی بیشترین علت نفخ به بلع بیش از حد هوا مربوط می شود. البته نفخ دلایل مختلفی دارد و روش های متفاوتی برای گرفتن نفخ کودک وجود دارد که در این مقاله به آن ها اشاره خواهیم کرد.

عوامل ایجاد نفخ در کودکان

عوامل فراوانی وجود دارند که باعث ایجاد نفخ در کودک می شوند. درد ناشی از نفخ در سه ماهه اول زندگی نوزادان بسیار شایع است. به علاوه این درد بین سنین شش ماهگی تا دوازده ماهگی بیشتر دیده می شود. از مهم ترین دلایل نفخ در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. مصرف برخی سبزیجات

کودکان نیز مثل افراد بزرگسال ممکن است با مصرف برخی سبزیجات مانند گل کلم و کلم بروکلی درگیر نفخ شکم شوند. باید مراقب باشید در وعده های غذایی متوالی به فرزندتان پشت سر هم سبزیجات نفخ آور ندهید. باید بتوانید برنامه غذایی کودک تان را به خوبی مدیریت کنید.

۲. مصرف یک پروتئین خاص در شیر مادر یا شیر خشک

خوب است بدانید درد ناشی از نفخ شکم در بیشتر نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، به عدم تحمل پروتئین در رژیم غذایی مربوط است. اگر ماده غذایی مشکل ساز شناسایی و حذف شود، می تواند کمک زیادی به برطرف کردن این عارضه کند. از شایع ترین عوامل مشکل ساز، می توان به محصولات لبنی اشاره کرد. اگر تغذیه نوزاد شما با شیر خشک تأمین می شود، شاید درگیر نفخ شده باشد، به همین خاطر ممکن است بدن او نسبت به پروتئین موجود در شیر خشک واکنش نشان دهد. در این صورت امکان دارد متخصص یک شیر خشک ضد حساسیت تجویز کند.

۳. کمبود آب

نوشیدن آب به نوزادان زیر شش ماه به هیچ عنوان توصیه نمی شود. آب آشامیدنی هم نمی تواند نفخ شکم را به طور کامل از بین ببرد. به یاد داشته باشید یبوست در نوزادان درد شکمی و گاز معده را به همراه دارد و نوشیدن آب می تواند موجب برطرف شدن یبوست شود. به نوزادان شش ماهه خود علاوه بر شیر خشک یا شیر مادر به صورت روزانه ۶۰ تا ۱۲۰ میلی لیتر آب دهید. هر چه کودک شما به سن یک سالگی نزدیک شد، می توانید مقدار آب را افزایش دهید.

۴. نوشیدن آبمیوه

نوزادان کوچک به هیچ عنوان نباید به جز شیر خشک یا شیر مادر چیز دیگری مصرف کنند. علاوه بر این برای آب دادن به کودک حتما باید تا شش ماهگی منتظر باشید. پس از آن می توانید به نوزادتان آب دهید. ممکن است هضم ساکارز و فروکتوز در آبمیوه های متنوع برای کودک تان سخت باشد. در نتیجه فرزند شما درگیر اسهال یا نفخ شکمی خواهد شد.

۵. حباب های هوای محلول در شیشه شیر

زمانی که شیشه شیر نوزاد را تکان می دهید، اندکی هوا به صورت محلول در آب به درون شیشه شیر وارد می شود. با تکان دادن شیشه، ممکن است حباب های هوا نیز بیشتر شوند. اگر کودک بلافاصله این شیر را مصرف کند، دچار دل پیچه و نفخ می شود. باید نفخ شیر خشک را خیلی سریع انجام دهید. برای این کار پیش از مصرف، شیشه شیر را برای مدت زمان مشخصی در جایی ثابت بگذارید. با این کار حباب های موجود در شیر خشک می توانند از شیشه شیر خارج شوند.

۶. گریه کردن بیش از حد نوزادان

زمانی که نوزاد شما گریه می کند هوای زیادی به درون دستگاه گوارش او وارد می شود. به همین خاطر باعث ایجاد نفخ خواهد شد. برای این که از این مشکل جلوگیری نمایید سعی کنید کودک تان را آرام کنید.

۷. خوردن غذاهای نفخ آور توسط مادر

گاهی اوقات ممکن است مصرف برخی از خوراکی های نفاخ توسط مادر در شیر او تأثیر زیادی بگذارد. پس اگر حس می کنید بعد از مصرف برخی از مواد غذایی درگیر نفخ می شوید بهتر است از مصرف آن اجتناب کنید.

۸. عدم تحمل لاکتوز

احتمال ابتلای بعضی نوزادان به این بیماری وجود دارد. عدم تحمل لاکتوز می تواند گاز فراوانی در معده نوزاد تولید نماید که باعث نفخ شکم او می شود.

۹. با عجله شیر خوردن

یکی از دلایل نفخ کودک می تواند به شیر خوردن او ربط داشته باشد. شیر خوردن با عجله موجب نفخ می شود. زمانی که نوزاد با عجله شیر می خورد، حجم شیری که وارد دهانش شده، از ظرفیت دهان او بیشتر شود. به همین خاطر هوای بسیار زیادی به درون معده نوزاد وارد می شود.

۱۰. مصرف مقدار زیاد شیر مادر

امکان دارد کودک شما با نوشیدن مقدار زیادی شیر درگیر نفخ شود. در این حالت شیر نوشیده شده توسط کودک تان بیشتر از ظرفیت دهان او است. همین موضوع هوای زیادی را وارد معده کودک می کند. اگر کودک پستان مادر را زیاد بمکد باعث تولید شیر بیشتر می شود و این مشکل می تواند ادامه پیدا کند.

نشانه های نفخ شکم در نوزادان و کودکان

بی قراری و گریه در نوزادان و کودکان می تواند علل مختلفی داشته باشد. برخی از مهم ترین نشانه ها و علائم نفخ شکم در نوزادان و کودکان عبارتند از:

• کودک کمر خود را قوس می دهد.
• بعد از خوردن شیر بسیار ناآرام است و بی تابانه گریه می کند.
• شیر خشک یا شیر مادر را پس می زند و آن را به بیرون تف می کند.
• خرخر می کند.
• رنگ صورتش به شدت قرمز می شود.
• شروع به سکسکه کردن می کند.
• پاهای خود را جمع می کند و به سمت سینه می کشاند.
• دست های خود را مشت کرده و به سمت بالا می آورد.

آشنایی با انواع روش های گرفتن نفخ کودک

در ادامه به برخی از مهم ترین روش های دارویی و خانگی برای درمان نفخ نوزاد اشاره شده است:

۱. روش های خانگی

با چند روش زیر می توانید نفخ کودک خود را به آسانی درمان کنید:

حمام آب گرم

برای درمان نفخ کودک خود می توانید حمام آب گرم را امتحان کنید. حباب آب گرم می تواند باعث ایجاد آرامش عضلانی روده های کودک شود. علاوه بر این به خروج گازهای اضافی دستگاه گوارش کودک کمک می کند.

استفاده از پستانک

یکی از راه های درمانی برای گرفتن نفخ کودک استفاده کردن از پستانک است. پستانک می تواند از تشدید نفخ تا حد زیادی جلوگیری کند.

پیش از گرسنگی به نوزاد خود شیر بدهید

پیش از این که نوزاد شما به علت گرسنگی شروع به گریه کند به او غذایش را بدهید. اگر این نکته را رعایت کنید می توانید از ایجاد نفخ کودک تان جلوگیری کنید. یک نکته مهم که باید به یاد داشته باشید این است که نوزادان در صورت گرسنگی شدید می تواند هوا را ببلعند.

پس از شیر دادن آروغ کودک تان را بگیرید

مهم ترین راه درمان نفخ نوزاد آروغ گرفتن او پس از شیر دادن می باشد. گرفتن آروغ بعد از شیردهی، کمک می کند تا گازها به طور کامل از بدن نوزاد خارج شوند. در صورتی که نوزاد شما دچار نفخ شده باشد، باید برای برطرف کردن نفخ معده شیر دادن را قطع کنید و آروغ نوزادتان را بگیرید.

شیشه شیر نوزادتان را تغییر دهید

برای جلوگیری از نفخ معده، بهتر است از شیشه ای استفاده کنید که سر نازک تری دارد. این کار می تواند از ایجاد گاز جلوگیری کند. علاوه بر این نوزاد شما دیگر نمی تواند شیر را یک باره قورت دهد.

تغییر وضعیت نوزاد در حین شیر خوردن

اگر وضعیت نوزاد خود را تغییر دهید، باد معده از شکم او خارج می شود. حرکت دادن و نشاندن کودک می تواند به خارج شدن گاز معده او کمک زیادی می کند.

استفاده از پروبیوتیک در رژیم غذایی نوزاد

یکی از بهترین راه ها برای گرفتن نفخ کودک استفاده کردن از ماست های پروبیوتیک است. البته باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید. این ماست ها می توانند به درمان نفخ شکم نوزاد کمک کنند.

خواباندن نوزاد روی شکم

زمانی که نوزاد روی شکم می خوابد نیروی جاذبه می تواند به درمان نفخ شکم و خروج گازهای اضافه کمک کند. همچنین خواباندن نوزاد بر روی شکم موجب تقویت عضلات او نیز خواهد شد. پیش از انجام این روش حتما با پزشک مشورت کنید.

بررسی وضعیت مادر در زمان شیردهی

مهم ترین و بهترین حالت شیردهی زمانی است که سر نوزاد اندکی بالاتر از شکمش باشد. توجه داشته باشید اگر نوزاد در زاویه بالاتر از شما قرار داشته باشد امکان دارد بلعیدن هوا کاهش پیدا کند. زمانی که نوزاد با بطری شیر می نوشد اطمینان پیدا کنید که بطری هوا نداشته باشد.

ماساژ دادن شکم

ماساژ شکم می تواند به درمان نفخ کودک کمک کند. باید نوزاد خود را بخوابانید. بعد پاهای نوزاد را به سمت جلو و عقب مثل دوچرخه حرکت دهید. می توانید کودک خود را به پشت بخوابانید و به صورت دورانی شکم او را ماساژ دهید. علاوه بر این به آهستگی دور شکم نوزادتان را فشار دهید تا گازهای اضافه کاملا خارج شوند.

درمان نفخ شکم کودک با داروی خانگی

شما می توانید برای گرفتن نفخ کودک از داروی خانگی نیز کمک بگیرید:

• آب قند: پیش از آن که از این روش کمک بگیرید حتما با پزشک مشورت کنید. زیرا امکان دارد با شیر خشک یا شیر مادر تداخل پیدا کند. برای درمان نفخ شکم می توانید از ترکیب نبات و آب گرم نیز استفاده کنید.
• چای سبز: اگر کودک شما درگیر بی خوابی شده است، می توانید به او چای بی کافئین بدهید. چای سبز ساده ترین داروی خانگی برای درمان نفخ شکم به شمار می رود.

۲. گرفتن نفخ کودک با دارو

برای گرفتن نفخ کودک می توانید چند دارو را امتحان کنید:

• شربت گریپ میکسچر: پیش از مصرف این شربت حتما با پزشک مشورت کنید. این شربت شامل قطره نفخ نعناع و قند است. عصاره نعناع یکی از بهترین داروها برای درمان نفخ شکم نوزاد است.
• قطره پدیلاکت: قطره پدیلاکت یک ترکیب پروبیوتیکی است که برای درمان نفخ نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد.
• سایمتیکون: این نوع دارو به دلیل اینکه جذب خون نمی شود، برای کودکان بی خطر است و یک درمان فوری برای نفخ شکم نوزادان است. به یاد داشته باشید این دارو را فقط می توان با تجویز پزشک مصرف کرد. عملکرد این دارو با ترکیب و به هم پیوستن حباب های کوچک در معده همراه است. آن ها می توانند به حباب های بزرگ تر تبدیل شوند. حباب های بزرگ تر به سادگی از معده خارج می شوند.

منبع : آرگا