سکسکه انقباض پی در پی و غیر قابل کنترل عضله دیافراگم است که به دلایل مختلفی ممکن است بروز کند. در اغلب مواقع این اختلال ناگهانی شروع و پس از چند لحظه قطع می شود. اگر مایلید تا با دلیل سکسکه آشنا شوید و بدانید که چه موقع خطرناک می شود، با ادامه مطلب همراه ما باشید.
دلیل سکسکه چیست؟
سکسکه یا هیکاپس نوعی اختلال بی خطر و شایع میان همه افراد است. هنگامی که دیافراگم با گرفتگی یا اسپاسم روبرو شود، نفس توسط طناب های صوتی یا گلوت مسدود می شود. این مسدود شدن سبب حبس نفس و تولید صدا می گردد. هنگامی که این حالت به شکل مکرر اتفاق بیفتد و حرف زدن فرد بریده بریده شود، به عنوان سکسکه شناخته می شد.
به بیان دیگر سکسکه انقباض مکرر و غیر قابل کنترل دیافراگم می باشد. دیافراگم عضله ای است که تحت ریه ها قرار داشته و قفسه سینه را از حفره شکمی جدا می نماید. دیافراگم عمل تنظیم تنفس را انجام می دهد. با انقباض دیافراگم ریه ها اکسیژن دریافت نموده و هنگامی که این عضله شل شود، ریه دی اکسید کربن آزاد می کند.
وقتی ریتم عملکرد دیافراگم به هم بریزد، سکسکه آغاز می شود. گرفتگی های دیافراگم سبب بسته شدن ناگهانی حنجره و تارهای صوتی شده و این موضوع سبب ورود ناگهانی هوا به داخل ریه ها می گردد. بدن نیز با یک صدای هق هق که همان مشخصه اصلی هیکاپس می باشد، واکنش نشان می دهد.
چند نوع سکسکه وجود دارد؟
تاکنون راهی برای پیشگیری از سکسکه کشف نشده است. اکثر موارد این اختلال بدون هیچ دلیل معینی بروز یافته و خود بخود قطع می شود. هر دوره سکسکه می تواند فقط چند دقیقه به طول بینجامد. سکسکه ای که بیشتر از دو روز ادامه داشته باشد را سکسکه مداوم و سکسکه هایی که بیشتر از ۶۰ روز طول بکشند هیکاپس غیر قابل کنترل یا دیر درمان می نامند.
به چه دلیلی هیکاپس روی می دهد؟
برای بروز سکسکه دلیل متعددی شناسایی شده است. با این وجود فهرست کاملا معینی از دلیل بروز این اختلال وجود ندارد. همانطور که اشاره شد هیکاپس در اغلب موارد بدون دلیل معینی شروع و خود بخود برطرف می شود. از رایج ترین دلایل سکسکه کوتاه مدت می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- خوردن غذاهای تند و پر ادویه
- پرخوری
- نوشیدنی های گاز دار مانند نوشابه
- خوردن غذاهای خیلی سرد یا گرم
- مصرف الکل
- تغییر ناگهانی دمای محیط
- هیجان یا استرس عاطفی
- تغییر ناگهانی دمای محیطی
- بلع هوا یا هواخواری
- بلع هوا هنگام جویدن آدامس و نظیر آن
به این ترتیب پرخوری و پر شدن بیش از اندازه معده یکی از دلایل بروز هیکاپس بوده که معمولا بعد از چند ثانیه یا دقیقه با خوردن یک لیوان آب خود بخود برطرف می شود. ضمنا نوشیدنی های الکلی، قندی و قرار گرفتن فرد در شرایط هیجانی و عاطفی نیز می تواند سکسکه را به دنبال داشته باشد.
بلع هوا در اثر مکیدن آب نبات یا جویدن آدامس نیز می تواند فرد را در معرض ورود ناگهانی هوا به دیافراگم قرار داده و سکسکه بروز یابد.
دلیل هیکاپس طولانی مدت
ممکن است برخی افراد سکسکه یا هیکاپس های طولانی مدت را تجربه کرده باشند و برای آن ها این سوال ایجاد شود که دلیل این موضوع چیست؟ یا سکسکه زیاد نشان دهنده چه وضعیتی است؟ در واقع باید گفت عوامل بسیاری موجب طولانی شدن هیکاپس می شوند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.
همانطور که اشاره شد سکسکه هایی که بیشتر از ۴۸ ساعت تداوم داشته باشد با توجه به علت بروز دسته بندی می گردند. اکثر سکسکه های مداوم به خاطر آسیب یا سوزش عصب واگ یا عصب میان بندی ایجاد می شوند. عصب واگ یا میان بندی حرکات عضله دیافراگم را کنترل می کند.
از عواملی که ممکن است روی این عصب تاثیر داشته باشد عبارت است از:
- سوزش یا درد گلو
- تحریک پرده گوشی به خاطر تحریک یک جسم بیرونی
- ترش کردن معده
- بزرگ شدن غده تیروئید یا گواتر
- کیست یا تومور مری
دیگر علل بروز هیکاپس ممکن است به سیستم عصبی مرکزی مربوط باشد. سیستم عصبی مرکزی، مغز و طناب نخاعی را در بر می گیرد. در صورت صدمه دستگاه عصبی مرکزی، بدن ممکن است توانایی کنترل هیکاپس را از دست بدهد. برخی صدمات دستگاه عصبی مرکزی که منجر به بروز سکسکه مداوم می شوند شامل موارد زیر می باشد:
- تومور
- سکته
- بیماری ام اس
- ضربه یا آسیب مغزی
- سفلیس عصبی
- هیدروسفالی
- مننگوانسفالیت
ضمنا سکسکه هایی که برای مدت طولانی تری تداوم دارند ممکن است به علل زیر بروز یابند:
- استفاده بی رویه الکل
- استعمال دخانیات
- دیابت
- واکنش آلرژیک به داروهای بیهوشی بعد از عمل جراحی
- نارسایی کلیه
- عدم تعادل الکترولیت ها در بدن
- شیمی درمانی
- بیماری پارکینسون
- ناهنجاری شریانی
برخی اوقات یک روش درمانی ممکن است سبب بروز سکسکه طولانی مدت گردد. این روش ها برای معالجه یا تشخیص دیگر بیماری ها استفاده می شوند از جمله :
- عمل استنت گذاری مری
- کاتترگذاری جهت دسترسی به ماهیچه قلب
- تراکستومی
- پرونکوسکوپی
چه موقع سکسکه خطرناک می شود؟
سکسکه دلیل و زمینه بروز یک بیماری نبوده از این رو خطرناک نیست و جای نگرانی وجود ندارد. ولی به طور طبیعی سکسکه بعد از چند ثانیه یا دقیقه از بین می رود. در صورتی که پس از طی ۲۴ ساعت همچنان سکسکه ادامه داشت و با اقدامات رفع کننده هم برطرف نشد به آن سکسکه مقاوم اطلاق می شود.
برخی اوقات سکسکه بیشتر از یک ماه طول کشیده و با اقدامات خانگی ایمن نیز برطرف نمی شود. این نوع بروز سکسکه خطرناک بوده و از احتمال وجود یک مشکل در بدن انسان خبر می دهد که بایستی فورا نسبت به درمان دارویی و تشخیص دقیق مشکل اقدام کرد.
ندرتا ممکن است سکسکه برای چند ماه یا چند سال ادامه داشته باشد ولی اگر این حالت بروز یافت و بیماری زمینه ساز آن مشخص نشد، علیرغم ایجاد خستگی و آزار فرد موجب کاهش وزن هم می شود.
چند روش خانگی درمان سکسکه
هر چند ممکن است هیچ یک از موارد زیر روش ثابت شده برای درمان سکسکه نباشد اما می توان برخی از آن ها را به کار برد:
- حبس کردن نفس
- نوشیدن یک لیوان آب سرد
- خوردن یک قاشق چای خوری شکر گرانول
- نفس کشیدن در یک کیسه کاغذی
- تند تند نفس کشیدن
- آروغ زدن
- دهان و بینی را بسته و به بازدم شدید و مداوم بپردازید.
- آرامش خود را حفظ کرده و آهسته و کاملا کنترل شده تنفس نمایید.
- زانو را به سمت سینه آورده و این حالت را حفظ نمایید.
در صورتی که بعد از ۴۸ ساعت همچنان سکسکه شما ادامه داشت. بهتر است به پزشک مراجعه شود تا اقدامات درمانی صورت گیرد. ممکن است شستشوی معده یا ماساژ سینوس کاروتید (فشار ملایم به گردن) نیاز باشد. همچنین در صورت تمایل برای اطلاع از علت سکسکه نوزاد و سریع ترین روش های درمان سکسکه روی لینک ها کلیک کنید.
منبع : آرگا
