راهنمای خرید ssd برای انتخاب بهترین گزینه

ssd نوعی حافظه ذخیره سازی قابل استفاده در رایانه و لپ تاپ می باشد که دقیقا شبیه هارد دیسک به عنوان حافظه اصلی کارایی دارد. اگر قصد خرید این قطعه را دارید با راهنمای خرید ssd که در این مطلب ارائه می شود، همراه ما باشید تا اطلاعات کافی در این زمینه کسب کنید.

آشنایی با راهنمای خرید ssd

یکی از گزینه های مناسب جهت ذخیره سازی اطلاعات،  حافظه ابری می باشد ولی گاه به علل مختلفی نمی توان از این حافظه ابری بهره برد از این رو بهترین گزینه خرید حافظه ssd می باشد. ممکن است تصور شود که تمام ssd های موجود در بازار یکسان هستند اما اینطور نیست و بهتر است قبل از تصمیم به خرید با راهنمای خرید ssd آشنا شوید.

 این موضوع کمک می کند بدانید لپ تاپ شما از کدام نوع ssd پشتیبانی دارد. همچنین با نکات مهم پیش از خرید این قطعه آشنا شده تا بتوانید به راحتی بهترین تصمیم را داشته باشید.

حافظه ssd و کاربرد آن

حافظه ssd نوعی حافظه ذخیره سازی قابل استفاده در رایانه ها و لپ تاپ ها می باشد که دقیقا شبیه هارد دیسک به عنوان حافظه اصلی کارایی دارد. برعکس هارد دیسک که حاوی قطعات مکانیکی، کند و حساس به لرزش و ضربه است. در ssd تنها از تراشه های حافظه و قطعات غیر متحرک استفاده شده که مزیت بسیاری نسبت به هارد دیسک دارد.

در حالی که هارد دیسک مکانیکی دارای سرعت خواندن و نوشتن پایین، لرزش و حساسیت بسیار نسبت به ضربه می باشد، ssd سرعت خواندن و نوشتن بالاتر و تاخیر نسبتا ناچیز دارد. در ضمن ssd کم مصرف تر، باریک تر، سبک تر و بدون لرزش است . همچنین نسبت به ضربه حساس نیست.

ssd به همراه هارد دیسک مکانیکی یا به شکل مجزا جهت ذخیره کردن اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد. می توان به جای هارد دیسک تنها از ssd بهره برد ولی امکان استفاده همزمان از هارددیسک و ssd متعدد نیز وجود دارد. معمولا از ssd برای نصب سیستم عامل، برنامه ها و درایورها کاربرد دارد.

و هارد دیسک برای ذخیره و نگهداری فایل ها استفاده می شود. ssd ها سرعت خیلی بیشتر و تاخیر کمتری نسبت به هارد دیسک مکانیکی دارند که سبب می شود عملکرد سیستم عامل، برنامه ها و تجربه کار با رایانه خیلی روان شود و تاخیر نیز کاهش پیدا کند.

به طور مثال اجرای برنامه فتوشاپ از روی ssd نسبت به هارد دیسک خیلی سریعتر صورت می گیرد. داشتن ssd موجب ارتقای کلی سرعت رایانه و عملکرد روان تر تقریبا همه کارها می شود.

انواع ssd

درایورهای ssd از نظر طراحی و اندازه در چهار شکل طبقه بندی می شود که هر یک مزایای خود را دارد. دقت کنید که یک لپ تاپ یا رایانه لزوما از تمام اشکال ssd پشتیبانی نمی کند.

ssd نوع ۲.۵ اینچی (SATA)

ارزان ترین و رایج ترین نوع ssd می باشد که ۷ میلی متر ضخامت دارد. ssd های ۲.۵ اینچی تقریبا در تمام رایانه و اغلب لپ تاپ ها قابلیت نصب دارند یا می توان با استفاده از کدی آن ها را جایگزین هارد دیسک های ۳.۵ اینچی نمود. ssd های ۲.۵ اینچی جز در محصولات سرور از رابط حافظه SATA استفاده می کنند که کندترین رابط برای ssd است.

ssd نوع M.2

مدرن ترین و کوچکترین نوع ssd می باشد که در سایزهای مختلفی ساخته می شود. رایج ترین سایز مورد استفاده در رایانه و لپ تاپ ها M.2 2280 با طول ۸۰ میلی متر و پهنای ۲۳ میلی متر می باشد.

ssd نوع mSATA

بعضی لپ تاپ ها و رایانه های قدیمی یا کوچک از نوع mSATA پشتیبانی می کنند که خیلی کوچکتر از ssd های ۲.۵ اینچی بوده و این فرم فاکتورها نیز از رابط کندو غیر سریع SATA بهره می گیرند.

ssd نوع Add-in card(AIC)

این نوع که کارت افزودنی هم شناخته می شود مثل یک کارت توسعه شبیه کارت گرافیک روی یک شکاف PCIe نصب شده و معمولا سرعت بیشتری نسبت به M.2 دارد.

انواع رابط ssd

یکی از نکات مهم در راهنمای خرید ssd رابط ارتباطی آن می باشد که ssd های رایج از لحاظ نوع رابط ارتباطی به سه گروه تقسیم بندی می شوند که در ادامه راهنمای خرید ssd معرفی می شوند.

۱. رابط ssd از نوع SATA

این نوع رابط که رایج ترین و قدیمی ترین رابط مورد استفاده برای ssd می باشد از همان رابط مورد استفاده برای اتصال هارد دیسک ها بهره می برد. البته حداکثر پهنای باند ۶ گیگابایتی رابط SATA سبب می شود سرعت خواندن یا نوشتن اس اس دی ها از حدود ۵۵۰ مگابایت در ثانیه بیشتر نباشد.

اما همچنان ssd نوع SATA از هارد دیسک SATA تا ۵ برابر سریعتر می باشد. رابط SATA در ssd نوع M.2 SATA  و mSATA نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

۲. رابط ssd از نوع PCIe Gen 3 (NVMe)

از رایج ترین رابط های مورد استفاده در ssd ها می باشد. البته ssd با رابط ۲.۰ نیز وجود دارند که کندتر هستند. در این ssd ها از همان گذرگاه سریع پی سی آی اکسپرس استفاده می شود که کارت گرافیک نیز توسط آن با سیستم ارتباط ایجاد می کند. این نوع از ssd از پروتکل NVMe بهره گرفته که می تواند به مراتب از SATA سریعتر باشد.

با این حال سرعت تمام SATA های NVMe یکسان نبوده و می تواند با توجه به مدل خیلی متفاوت باشد. سرعت خواندن متوالی ssd های NVMe به ۳۵۰۰ مگابایت بر ثانیه هم می رسد ولی تاکید می شود که لزوما نبایستی انتظار چنین سرعتی را داشت.

۲. رابط ssd از نوع PCIe Gen 4 (NVMe)

این ssd ها جزو پیشرفته ترین و سریع ترین حافظه ها می باشند که سرعت خواندن متوالی آن ها به ۵ هزار مگابایت بر ثانیه و سرعت نوشتن متوالی آن ها به ۴۴۰۰ مگابایت بر ثانیه می رسد. باید دقت داشت که تمام مادربردها و پردازنده ها از ssd های مبتنی بر PCIe 4.0 پشتیبانی ندارد و این محدودیت بزرگی است.

ضمنا قیمت این ssd معمولا بالا است. همچنین این تکنولوژی یک نسل جدیدتر و پر سرعت تر به اسم PCIe 5.0 نیز دارد که توسط بعضی مادربردها و پردازنده ها پشتیبانی می گردد ولی هنوز ssd های PCIe 5.0 به بازار وارد نشده و به طور گسترده در دسترس نیستند.

ssd چه مزایا و معایبی نسبت به هارد دیسک مکانیکی دارد؟

در راستای آشنایی با راهنمای خرید ssd خوب است که با مزیت های آن نسبت به هارد مکانیکی نیز آشنا شوید. علاوه بر این که ssd سریعتر از هارد دیسک مکانیکی است و تاخیر پایین تری دارد، سبک تر، کم مصرف تر، کوچکتر و مقاوم تر نیز میباشد. در ضمن نصب ssd ساده تر از هارد دیسک است.

ssd شامل قطعات مکانیکی نمی باشد که سبب کاهش شدید وزن آن می شود. در ضمن حمل و جابجایی ssd خیلی راحتتر است. مزیت دیگر ssd طول عمر و مقاومت بالای آن ها می باشد. از آنجا که ssd فاقد قطعه مکانیکی است، از این رو در برابر ضربه و لرزش خیلی مقاوم است.

همچنین به علت نبود قطعات مکانیکی در ssd ها، استهلاک مکانیکی هم پیدا نمی کنند. البته ssd طول عمر معینی دارد که در بخش های بعدی به آن می پردازیم. در مجموع ssd از هر نظر بهتر از هارد دیسک مکانیکی می باشد. البته با وجود این همه مزایا بزرگترین عیب ssd قیمت بالاتر آن نسبت به هارد دیسک است.

از این رو معمولا ssd ها دارای ظرفیت پایین تری نسبت به هارد دیسک بوده تا هزینه تمام شده آن کمتر باشد. البته امکان خرید ssd چند ترابایت نیز فراهم است. از اینرو قیمت بالای ssd معمولا کاربران ssd را به نصب سیستم عامل و برنامه یا فایل های کاری محدود نموده و هارد دیسک برای نگهداری سایر فایل ها مورد استفاده قرار می گیرد. به این ترتیب ایراد ssd قیمت بالا و ظرفیت کمتر نسبت به هارد دیسک است.

انواع ssd از لحاظ نوع سلول های حافظه NAND

از دیگر نکات در راهنمای خرید و انتخاب ssd نوع تراشه حافظه استفاده شده در آن است. در تولید ssd یا به شکل دقیق تر حافظه ذخیره سازی آن از تراشه های حافظه NAND FLASH استفاده می شود که از لحاظ تعداد بیت های قابل ذخیره سازی در هر سلول حافظه، به ۴ دسته رایج دسته بندی می شود.

در ssd هر اندازه که تعداد بیت های قابل ذخیره سازی در هر سلول کمتر باشد، ظرفیت کمتر ولی سرعت بیشتر و دوام بالاتری دارند که به ترتیب از SLC شروع و به QLC می رسد. در هر سلول حافظه SLC فقط یک بیت داده ذخیره می گردد و از لحاظ سرعت و دوام بهترین می باشد. ولی به علت قیمت خیلی بالا، تقریبا در ssd رده مصرف کننده قرار ندارد.

نوع MLC به ازاء هر سلول حافظه ۲ بیت داده ذخیره می نماید و نسبت به SLC سرعت و دوام کم تری دارد ولی هنوز کارایی و دوام خیلی بالایی دارد. امروزه به ندرت نوع MLC پیدا می شود و با نسل جدیدتر و ارزان تر TLC جایگزین شده است. نوع TLC امروزه رایج ترین و محبوب ترین ssd محسوب می شود.

به ازاء هر سلول حافظه ۳ بیت داده ذخیره می کند که کم دوام تر و کند تر از MLC می باشد. با این وجود به لطف فناوری های ساخت تراشه، امروزه تراشه های TLC سرعت و دوام مطلوبی داشته و بهترین گزینه برای کاربران معمولی به حساب می آیند. نوع جدیدتر QLC  به ازاء هر سلول می تواند ۴ بیت داده نگهداری نماید که از لحاظ ظرفیت و قیمت بهتر از سه نوع قبلی است.

ولی سرعت و طول عمر چندانی ندارد. از این رو ssd های QLC  بیشتر جهت ذخیره سازی فایل های ویدیویی یا آرشیو مناسب می باشند و برای نصب سیستم عامل توصیه نمی شوند. لازم به ذکر است امروزه تراشه های حافظه چند لایه در ساخت ssd مورد استفاده قرار می گیرد که ظرفیت بیشتری داشته و هزینه تولید ssd را کمتر می نمایند.

این اهمیت دارد که در ساخت ssd مدنظر تراشه های مرغوب و بادوام استفاده شده باشد وگرنه عمر کوتاه و تنزل کارایی پیدا می کند.

دوام و طول عمر انواع ssd

تراشه های استفاده شده در ssd ها دارای طول عمر معینی بر حسب تعداد دفعات پاک کردن سلول ها می باشد و هر اندازه که بیشتر روی آن داده نوشته و پاک گردد، عمر آن کاهش می یابد. از این رو طول عمر بالا از ویژگی های مهم ssd ها محسوب می شود. معمولا طول عمر یا دوام ssd بر حسب حجم قابل نوشتن در طول عمر بیان می گردد.

که یکای آن ترابایت می باشد. به طور نمونه دوام یک ssd می تواند ۳۰ ترابایت نوشتن در طول عمر آن باشد و سازنده بیشتر از ۳۰ ترابایت نوشتن را تضمین نمی نماید. البته این عدد تخمینی بوده و گاه ssd ها خیلی زود خراب می شوند یا با عبور از میزان تی بی وی نیز بدون هیچ مشکلی عمل می کنند.

ضمنا در مواردی طول عمر ssd ها بر حسب تعداد دفعات قابل نوشتن در طول روز، بیان می گردد که به معنی تعداد دفعات نوشتن ظرفیت اسمی به مدت معین می باشد. به طور مثال اگر طول عمر یک ssd حدود ۲۵۶ گیگابایت به مدت یک سال عنوان شود به معنی طول عمر برابر ۱۸۴ ترابایت نوشتن می باشد.

خوشبختانه ssd ها با رسیدن به طول عمر اسمی به یکباره خراب نمی شوند یا از کار نمی افتند و در عوض از مکانیسم های پیشرفته جهت جلوگیری از خرابی داده ها استفاده می نمایند. پردازنده ssd ها همیشه به طور هوشمند عمر سلول های حافظه را پایش کرده و اگر یک سلول حافظه به مرگش نزدیک گردد، داده های ذخیره شده در آن به یک بلاک سالم انتقال یافته و دیگر آن سلول های معیوب به کار گرفته نمی شود تا داده ها خراب نشوند.

ضمنا تقریبا کل ssd ها در زمان ساخت، تعدادی بلاک یدک برای جایگزینی با بلاک های معیوب دارند. کنترل ssd ها معمولا به گونه ای حجم نوشتن را در کل تراشه های حافظه توزیع نموده تا میزان استفاده و استهلاک آن ها تقریبا مساوی باشد. با این کار تعداد دفعات استفاده از هر بلاک حافظه به حداقل رسیده تا خرابی زودهنگام روی ندهد.

چنانچه ssd نیز شدیدا مورد استفاده قرار گرفته و حجم زیادی از سلول های حافظه استهلاک یافت، حتی اگر بهترین نوع ssd باشد نیز باز هم افت سرعت و کاهش ظرفیت پیدا می کند. در این موارد دیگر نگهداری داده های مهم روی آن کار درستی نیست. به طور کلی در راهنمای خرید ssd کاربران معمولی و خانگی نیازی نیست خود را درگیر طول عمر یا دوام آن نمایند.

زیرا اغلب ssd های امروزی طول عمر بالایی داشته و سال ها کار می کنند. و به ندرت خرابی زودهنگام پیدا می کنند. با این وجود اگر به هر علتی با حجم نوشتن بالایی سرو کار دارید باید از یک ssd با طول عمر بالا و مرغوب استفاده نمایید.

بهترین ظرفیت ssd

در این بخش از راهنمای خرید ssd خوب است که با بهترین ظرفیت آن نیز آشنایی پیدا کنید. این محصول در ظرفیت های متنوعی شامل ۱۲۰یا ۱۲۸- ۲۴۰-۲۵۰ یا ۲۵۶- ۴۸۰یا ۵۰۰ یا۵۱۲ و ۹۶۰ گیگابایت تا یک ترابایت، ۲ ترابایت و بالاتر در دسترس می باشند. بر اساس بودجه و نیاز خود می توانید دست به انتخاب بزنید.

با این وجود معمولا ssd پر ظرفیت تر سرعت و طول عمر بالاتری دارد که ناشی از استفاده تراشه های حافظه بیشتر در آن می باشد. هر چه در ساخت ssd تعداد تراشه حافظه بیشتری استفاده شده باشد، سهم نوشتن کمتری به هر یک از آن ها رسیده که در نتیجه سبب افزایش طول عمر ssd می گردد.

به این ترتیب خرید ssd با ظرفیت کمتر از ۱۲۰ گیگابایت توصیه نمی شود و برای نصب ویندوز، برنامه های رایج و درایورها معمولا ۱۲۰ گیگابایت کفایت می کند ولی ۲۵۰ گیگابیات ارزش خرید بیشتر و اختلاف قیمت کمتری دارد. در کل ssd های ۲۵۰-۵۱۲ گیگابایت دارای ارزش خرید بیشتری بوده و معمولا هزینه پرداخت شده به ازاء هر گیگابایت کمتر از ظرفیت های پایین تر می باشد.

در صورت تمایل برای آشنایی با راهنمای خرید پرینتر، راهنمای خرید مودم ADSL و راهنمای خرید برد هوشمند روی لینک ها کلیک کنید.

منبع : آرگا