یکی از آداب غذا خوردن در اسلام این است که قبل از آن دعا کنید. دعا برای غذا خوردن از دیدگاه امامان و پیامبر اکرم (ص) متفاوت می باشد از این رو قصد داریم شما را با این دعا ها آشنا کنیم و آگاهی تان را در این زمینه افزایش دهیم.
دعا برای غذا خوردن و آشامیدن
یک سری از روایت ها در این زمینه وجود دارد و این روایت ها از امامان و پیشوایان دینی ما هستند و نشان می دهند که باید قبل از خوردن غذا و یا آشامیدن چیزی دعا کنید و این دعا ها را یک به یک برایتان خواهیم گفت.
امام صادق در این زمینه فرموده اند که :
هنگامی که سفره پهن شد، بگو بسم اللّه و هنگام آغاز و پایان غذا نیز بسم الله بگو و هنگامی که سفره جمع شد بگو الحمد لله.
هنگامی که غذا خوردی یا شربتی نوشیدی، بگو الحمد لله.
خوردن و نوشیدن را با یاد و نام خدا آغاز کن و بعد از پایانش بگو: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی یُطْعِمُ وَ لا یُطْعَمُ» ستایش پروردگاری را سزاست که غذا را در اختیار بندگانش قرار داد، اما هیچ کس به او طعامی تقدیم نخواهد کرد.
امام کاظم می فرمایند :
پیامبر اسلام(ص) به علی(ع) سفارش نمود: یا علی هنگامی که شروع به خوردن غذا نمودی، بسم اللّه بگو، و هنگام پایان غذا بگو الحمد لله؛ چرا که دو فرشته نگهبانت از تو جدا نمی‌شوند تا حسنات را برایت بنویسند، مگر این‌که خودت آنها را از خویشتن جدا کنی.
روایت روای :
هنگامی که غذا برای ما آورده شد، شنیدم که امام کاظم(ع) می‌فرمود: ستایش خدایی را که برای هر چیزی مقرراتی قرار داد.
امام سجاد (ع) قبل از خوردن غذا فرموده اند که باید دعایی را بخوانید و این دعا عبارت است از :
«اللَّهُمَّ هَذَا مِنْ مَنِّکَ وَ فَضْلِکَ وَ عَطَایَاکَ فَبَارِکْ لَنَا فِیهِ وَ سَوِّغْنَاهُ وَ ارْزُقْنَا خَلَفاً إِذَا أَکَلْنَاهُ وَ رُبَّ مُحْتَاجٍ إِلَیْهِ رَزَقْتَ وَ أَحْسَنْت اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا لَکَ مِنَ الشَّاکِرِینَ»
معنی این دعا عبارت است از :
بار خدایا این از منت و فضل و بخشش توست! آن‌را برای ما پربرکت و گوارا کن و عوضش را به ما ده و چه بسا نیازمندانی که به آنان روزی دادی و احسان کردی. بار خدایا! ما را از شکرگزاران قرار ده!
امام سجاد (ع) بعد از غذا فرموده اند که باید دعایی دیگر را بخوانید و این دعا عبارت است از :
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حَمَلَنَا فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقَنَا مِنَ الطَّیِّبَاتِ وَ فَضَّلَنَا عَلَى کَثِیرٍ مِنْ خَلْقِهِ (أَوْ مِمَّنْ خَلَقَ) تَفْضِیلًا»
معنی این دعا عبارت است از :
سپاس خدایی را سزاست که ما را در بیابان و دریا گردش داد و از پاکیزه‌ها به ما روزى داد و بر بسیارى از آفریدگانش(یا آنچه آفریده) برترى داد.
امام صادق (ع) از امام علی (ع) نقل کرده اند که :
کسی که هنگام خوردن غذا خدا را یاد کند، هیچ‌گاه از آن غذا مورد سؤال قرار نمی گیرد.
هر فردی که غذایی بخورد و بعد از آن بگوید: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَطْعَمَنِی هَذَا مِنْ رِزْقِهِ مِنْ غَیْرِ حَوْلٍ مِنِّی وَ قُوَّهٍ» سپاس خدایی را که از روزی خویش این غذا را خوراکم کرد بدون آن که من (مستقلّاً) توانایی این کار را داشته باشم، گناهان گذشته اش بخشوده خواهد شد.
پیامبر اکرم نیز در این زمینه فرموده ای دارند و بعد از خوردن غذا باید دعای زیر را بخوانید :
اَللَّهُمَّ أَکْثَرْتَ وَ أَطَبْتَ وَ بَارَکْتَ فَأَشْبَعْتَ وَ أَرْوَیْتَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِی یُطْعِمُ وَ لاٰ یُطْعَم
معنی این دعا عبارت است از :
خدایا، نعمتت را بر ما فراوان و پاکیزه نموده و مبارک ساختی پس سیر گردانیدی و سیراب کردی. حمد و ستایش برای خدایی است که می خوراند؛ ولی خود نیازی به خوردن ندارد.
روایتی از امام باقر (ع) :
سلمان چون دست از طعام می کشید می فرمود: ((خداوندا! نعمتت را بر ما بسیار و پاکیزه گرداندی، باز هم بر آن بیفزا، و ما را از آب و غذا سیر گردانیدی، و این همه را بر ما گوارا بدار))
در کتاب النجاه دو دعا برای قبل و بعد از غذا وجود دارد. دعای قبل از غذا عبارت است از :
((شکر خدای را که اطعام می کند و طعام نمی خورد، و پناه می دهد و نیاز به پناه ندارد، و از همگان بی نیاز است و همه به او نیازمندند، خداوندا! تو را به غذاهایی که بدون رنج و مشقت و در حال راحتی و عافیت به من روزی کرده ای، سپاس می گویم، با نام خداوند، پروردگار زمین و آسمانها، با نام خدایی که با نام وی هیچ چیز زیان نرساند، خداوند شنوا و دانا، خداوندا! مرا از خیر این غذا برخوردار کن، و از شر و زیان آن در امان بدار)).
دعای بعد از خوردن غذا عبارت است از :
سپاس خدایی را که مرا اطعام کرد و سیراب گردانید و مرا پناه داد و حفظ نمود، سپاس خداوندی را که برکت و میمنت نعمتهایی را که به آن رسیده یا نرسیده ام به من شناسانید. خداوندا! این غذا را بر من گوارا کن، و سبب بیماری و مرگ من قرار مده، و بعد از آن هم مرا سالم و شکرگزار بدار و به کوشش و مواظبت بر اطاعت خود موفق فرما و روزی فراوان و پربرکت، و زندگی خوش و با دوام به من عنایت کن و مرا پاکیزه و پارسا و نیکوکار و با تقوی بدار و آنچه را که در معاد و آخرت به من می رسد وسیله خوشی و سرور من قرار ده! به رحمت خود ای بهترین رحمت آرندگان.
به صورت کلی در حین خوردن غذا و بعد از آن همین که خدا را یاد کنید کفایت می کند و حتما نیازی به گفتن آیات عربی نمی باشد با این حال اگر دوست دارید از ثواب بیش تری برخوردار شوید می توانید این آیه ها را نیز بگویید. در ادامه می توانید آداب غذا خوردن در اسلام و آداب خوابیدن در اسلام را نیز مشاهده کنید.
منبع : آرگا
