گیربکس cvt به دلیل ساختار ساده، هزینه تولید پایین و وزن کم برای خودروهای اقتصادی با قدرت کمتر پیشرانه مناسب می باشند. این نوع سیستم انتقال قدرت با معایبی هم همراه است. قصد داریم در این مطلب شما را با معایب گیربکس cvt آشنا نماییم. با ما همراه باشید.
آشنایی با معایب گیربکس cvt
گیربکس cvt (ضریب دنده متغیر پیوسته) در سال های اخیر به یکی از انتخاب های اصلی برای انتقال قدرت در خودروهای شهری اقتصادی تبدیل شده است و بسیاری از سازندگان خودرو تازه وارد؛ این دست جعبه دنده ها را به کار می گیرند. در بین خودروسازان چینی هم گیربکس cvt به علت مکانیسم ساده و کاهش هزینه تولید نسبت به گیربکس اتومات و گیربکس دو کلاچه (dct) مورد توجه قرار گرفته اند.
گیربکس cvt یا سیستم انتقال قدرت متغیر بر خلاف گیربکس های معمولی که تعداد دنده های ثابتی دارد، در هر لحظه بر اساس شرایط، امکان تعویض دنده را با سرعت مناسب در همان ثانیه فراهم نموده و راننده محدود نمی شود. cvt دو محور دارد که یکی به چرخ های خودرو دیگری به موتور وصل می شود.
به کمک همین سیستم، فرایند انتقال بین دنده های سبک و سنگین به نرمی صورت می گیرد. یکسان بودن ظاهر اهرم کنترل دنده و استفاده از شباهت های جعبه دنده cvt با نوع اتومات و معمولی می باشد. جالب است بدانید ایده اولیه cvt به شرکت داف و سال ۱۹۵۸ باز می گردد و فناوری این جعبه دنده در سال های اخیر پیشرفت چشمگیری پیدا کرده است.
تا آنجا که چندین خودروساز بزرگ از جمله جنرال موتورز، آئودی، نیسان و هوندا از این فناوری در خودروهای جدید خود بهره برده اند. همچنین برنامه تحقیقات وسیعی برای بهبود بازده گیربکس cvt در دستور کارشان می باشد.
گیربکس cvt چطور عمل می کند و مشکلات آن چیست؟
گیربکس cvt نسبت به دیگر گیربکس ها آرایش ساده تری داشته و این نوع جعبه دنده از دو قرقره مخروطی شکل که یک تسمه محرک وی شکل آن ها را به هم وصل کرده است، تشکیل می شود. یکی از این قرقره ها به پیشرانه و دیگری به چرخ ها اتصال می یابد. این مخروط ها می توانند به هم نزدیک یا دور شوند.
هنگامی که پدال گاز فشار داده می شود، قرقره دور موتور چرخیده و مخروط بر اساس میزان نیروی مورد نیاز حرکت می کند. مخروط دیگر مطابق این چرخش تنظیم شده تا کشش اولیه حفظ شود و این سبب حفظ شتابگیری خودرو می شود. دقت کنید که هر مخروط به صورت مستقل حرکت داشته و به این معنی است که نسبت تنظیم دنده که در خودروی معمولی هست در این نوع گیربکس وجود ندارد. در
در حقیقت cvt یک واحد تک سرعته با نسبت دنده های نامحدود می باشد. از معایب این گیربکس عبارتند از:
۱. سر و صدای زیادی ایجاد می کند.
بیشتر رانندگان درباره ماندن دور موتور در بالاترین حد و ایجاد صدای زیاد آن شاکی هستند. این موضوع در همه گیربکس های cvt حتی آن هایی که با دنده های سنتی شبیه سازی ارائه می شوند هم گزارش شده است. صدای زیاد معمولا خوشایند مشتریان نبوده مگر این که یک موتور قدرتمند در قلب خودرو جای داشته باشد.
۲. چندان اسپرت عمل نمی کند.
مسلما رانندگی با خودروی cvt هیجان زیادی ندارد زیرا در عمل تعویض دنده ای انجام نمی شود و همه چیز در بهترین حالت ممکن قرار دارد. ولی راننده نیاز دارد در مواقعی به منظور هیجان بیشتر دور موتور را به خطوط قرمز رسانده تا از صدای فریاد موتور لذت ببرد. به این ترتیب می توان یکی از معایب گیربکس cvt را عملکرد نه چندان اسپرت آن برشمرد.
به طوری که در میتسوبیشی اوتلندر نیز کند بودن و عملکرد غیر اسپرت گیربکس مورد انتقاد قرار گرفت. جالب است بدانید شرکت های آلمانی مانند بی ام و در سری خودروهای مینی و فولکس واگن و آئودی باری مدتی از این دست گیربکس استفاده نمود ولی در نهایت به علت کاهش شدید لذت رانندگی و خرابی بسیار تصمیم به حذف گیربکس cvt در محصولاتش گرفت.
۳. هزینه نگهداری بالایی دارد.
گیریکس cvt اگر مورد استفاده درست واقع شود کاملا مقرون به صرفه خواهد بود ولی هنگامی که خراب شود به علت گران بودن قطعات یدکی هزینه تعمیر بالایی را به همراه دارد. ضمنا پیدا کردن یک مکانیک متبحر نیز کار سختی است. همچنین عمر این نوع گیربکس به طور معمول کمتر از انواع دستی و اتومات می باشد و به سرویس دوره ای نیاز دارد.
از این رو معمولا خودرو باید چند روی در تعمیرگاه باشد. و این موضوع با کمبود نیروی ماهر شدت می یابد.
۴. شتابگیری قدرتمندی ارائه نمی دهد.
به علت محدودیت انتقال قدرت، نمی توان از گیربکس cvt در محصولات با عملکرد بالا بهره برد. از این رو مناسب پیشرانه های توربو با گشتاور بالا نیستند. همچنین به علت عدم استفاده چرخ دنده رایج، حس شتابگیری قدرتمندی نداشته و عدم اتصال موتور به گیربکس به خوبی احساس می شود. از این رو شتابگیری چندان سریعی ندارند و برای رسیدن به شتاب مناسب بایستی فشار زیادی به آن وارد گردد.
۵. برخی پیش فرضهای مرتبط به عدم اطمینان
گیربکس cvt هم بالطبع با نواقصی همراه است و برخی از آن ها طوری برنامه ریزی شده اند که سبب شده راننده تصور کند گیربکس خوب کار نمی کند. نبود هر نوع دنده سنتی این حس را ایجاد می کند که احتمالا عملکرد cvt ها درست نبوده و مالک خودرو آن را نشانه ای از عدم اطمینان می داند.
جمع بندی
اگرچه گیربکس cvt در ابتدای راه با مشکلات متعددی از جمله خرابی تسمه و قابلیت تحمل پایین روبرو شدند ولی به تدریج با پیشرفت فناوری های جدید و ارتقای مواد استفاده شده در این جعبه دنده ها، وضعیت بهتر شد و در حال حاضر خودروسازانی مانند رنو، تویوتا و نیسان در مدل های تقریبا اقتصادی و ارزان قیمت آن را مورد استفاده قرار می دهند.
همچنین تویوتا، نیسان و میتسوبیشی در استفاده از این گیربکس با فناوری اختصاصی و مخصوص به خود وارد کار شده اند که سبب شده کیفیت و عملکرد گیربکس cvt مورد استفاده این شرکت ها بهتر باشد.
به صور مثال شرکت تویوتا گیربکس ای cvt را معرفی نمود که از موتور الکتریکی هم بهره می برد تا به نوعی یک قوای محرکه هیبریدی داشته باشد. ضمنا با افزودن یک چرخ دنده به گیربکس cvt معمولی شکل رایج آغاز حرکت ضعیف در این گیربکس ها را برطرف نموده است.
به هر روی صنعت خودروسازی دنیا به سمت گیربکس های cvt سوق یافته است و هر روز شاهد استفاده بیشتری از این نوع گیربکس ها در خودروهای مدرن هستیم. لازم به ذکر است مهندسین درحال رفع معایب این نوع گیربکس ها بوده به طور مثال برای ایجاد هیجان بهتر، تعویض دنده مصنوعی به گیربکس های cvt اضافه شده است. به این ترتیب بهتر است به استفاده از این جعبه دنده سازگاری پیدا کرد.
منبع : آرگا
