سخنرانی ها به صورت های مختلفی می باشد و می توان از هرکدام از این ها در مکان ها و زمان های مختلف استفاده کرد. به عنوان مثال در یک مراسم ختم شما حتی اگر در فن بیان هم قدرتمند باشید، باز هم نمی توانید سخنرانی انگیزشی یا طنز را اجرا کنید و باید آگاه باشید که در چه شرایطی از کدام سخنرانی استفاده کنید. ما در این مطلب انواع سخنرانی را برای شما بیان می کنیم.
بیان انواع سخنرانی
دقیقا ما در این مقاله خواهان این هستیم که به این موضوع بپردازیم؛ یعنی انواع سخنرانی ها را به شما معرفی می کنیم و بیان می کنیم که در چه زمانی باید از آن ها استفاده کرد تا نتیجه عالی داشته باشید و به مقصود خود از سخنرانی برسید. انواع سخنرانی را می خواهیم برای شما معرفی کنیم، پس با ما همراه باشید. شایع ترین شکل از سخنرانی ها، سخنرانی های عمومی و سخنرانی رسمی می باشد. تقسیم بندی سخنرانی با توجه به میزان آمادگی به صورت زیر می باشد:
۱- سخنرانی عمومی
زمانی که می گوییم سخنرانی عمومی منظور واضح است که سخنران قرار است برای یک جمع عمومی و نه گروهی خاص صحبت کند. با توجه به این مسئله سخنرانی عمومی باید روشن، قابل فهم و درک باشد و به هیچ وجه کسل کننده نباشد. تعدادی الزامات وجود دارد:
- بیان باید گویا، قابل فهم و با همه اقشار سازگار باشد
- کنترل و تسلط کامل به موضوع
- برای مطمئن شدن به صورت مستقیم سوال پرسیدن
- جهت گیری در فکر و دیگر ویژگی های مخاطبان
- به وجود آوردن کمی فضای طنز، حواشی و هیجانات مشکلی ندارد
- ایده باید به صورت منسجم ارائه شود
- احتیاج به حساب وضعیت روانی مخاطبان
تک تک مخاطبان یا حاضران جلسه قطع به یقین باید دیدگاه خود را در مورد موضوع مورد نظر مطرح کنند. پیام خود را ساده و به صورت کلی بیان کنید و در صورتی که مخاطبان سوال داشتند یا می خواستند وارد جزئیات و مباحث تخصصی شوید.
۲- سخنرانی رسمی
هر اندازه جمع مخاطبان رسمی تر باشد، سخنرانی رسمیت بیشتری دارد و هر اندازه جمع مخاطبان خودمانی تر باشد سخنرانی خودمانی تر و سنتی تر خواهد بود.
- به آرامی و شمرده شمرده صحبت شود
- رو به مخاطبان صحبت شود
- ارتباط چشمی
- سخنران مطالب را به شکلی مناسب سازماندهی کند و به هم پیوند زند، بخش های مهم را خلاصه کند و تاکیدش بر روی نکات مهم باشد.
- سخنران از الفاظ و لغات رسمی استفاده نماید.
- باید سخنران و روابط عمومی مربوطه از این موضوع اطمینان حاصل پیدا کنند که سخنرانی به گوش تمامی مخاطبان، من جمله آنهایی که در انتهای سالن هستند می رسد.
عموما جلسات سخنرانی بسیار رسمی تر و تشریفاتی تر از جلسات ارائه می باشد. البته این امر قطعی و صددرصد نیست. در جلسات سخنرانی به طور معمول سخنران لباس رسمی می پوشد و بر روی تمام جزئیات دقت می کند.
۳- سخنرانی طنز
برای اینکه بتوانید به بهترین شکل ممکن از طنز در سخنرانی استفاده کنید، باید مثل کمدین ها به ۴ رکن و جزئی بسیار مهم دقت فرمایید تا بیشترین خنده را از مخاطب بگیرید. در حقیقت می توان بیان کرد اگر هر کدام از این ۴ رکن وجود نداشته باشد یا حتی یکی از آن ها ناقص باشد، شما قادر نیستید در طنز پرداز موفق شده و مخاطب خود را به خنده وادارید. این ارکان شامل موارد زیر است:
- متن طنز
- فضای محیط
- شنونده
- گوینده
به معنای آن که گوینده این طنز باید خوب همه چیز را تعریف کند، هم متن و ماجرا باید واقعا خنده دار باشد تا مخاطب را به بهترین شکل ممکن بخنداند، هم فضا باید آماده باشد (همانگونه که گفتم شما در مراسم ختم قادر نیستید لطیفه تعریف کنید) و هم شنونده به خوبی آماده باشد تا بتواند به خوبی بخندد. پس حتما اگر خواهان این هستید که سخنرانی طنز داشته باشید به این ۴ رکن توجه کنید.
۴- سخنرانی انگیزشی
شاید شما هم بارها نام این سخنرانی را شنیده باشید و حتی شاید جزء طرفداران پر و پا قرص آن هم باشید. افراد زیادی زمانی که بی حوصله هستند، از همه چیز خسته هستند، حال انجام هیچ کاری را ندارند و در یک کلام، می خواهند انگیزه خود را بالا ببرند، به این نوع سخنرانی هم گوش می کنند؛ سخنرانی هایی که واقعا تاثیرگذار می باشد. به هیچ وجه شما قادر نیستید ببینید که یک سخنران با تمام شور و انرژی در حال صحبت کردن است، مدام بالا و پایین می پرد و تمام تلاش خود را می کند که انرژی و انگیزه شما را مانند خودش بالا ببرد، ولی همانگونه ثابت بمانید و انرژی بالایی نداشته باشید. چون که وقتی در یک جمع پر انرژی و انگیزه قرار می گیرید ناخودآگاه شما هم آن انرژی مثبت را جذب می کنید و همانند آن ها می شوید. هم اکنون می خواهیم بهترین و بزرگترین سخنرانان انگیزشی دنیا را برای شما معرفی کنیم:
- برایان تریسی
- نیک وویچ
- وین دایر
- زیگ زیگلار
- جیم ران
- رابین شارما
- آنتونی رابینز
- لس براون
- اریک توماس
- آرنولدشوارتزنگر
۵- سخنرانی علمی
سخنرانی علمی را می توانید بیشتر از سخنرانی های TED فرا بگیرید و ببینید که محققان و دانشمندان چگونه به بهترین شکل ممکن مطالب خود را با دیگران به اشتراک می گذارند. این نوع سخنرانی شباهت زیادی به سخنرانی آموزشی دارد و شما باید هر طور که شده مطالب را به مخاطب خود بفهمانید. برای این فهماندن هم باید مخاطب شناس خوبی داشته باشید. موارد زیر از مهم ترین نکات مخاطب شناسی در سخنرانی هستند که اگر آن ها را بدانید و آگاه باشید و به خوبی به آن ها توجه کنید، حتما در هر نوع سخنرانی می توانید به موفقیت های بزرگی برسید و به یک سخنران حرفه ای تبدیل شوید:
- جنسیت مخاطبانتان چیست؟
- تعداد مخاطبان شما چند نفر می باشد؟
- مخاطبان شما چند ساله هستند؟
- مخاطبان چه انتظاری از شما دارند؟
- شغل مخاطبانتان چیست؟
- تحصیلات مخاطبان شما چیست؟
- فرهنگ غالب مخاطبان بیشتر شما چیست؟
۶- سخنرانی آموزشی
یکی از انواع سخنرانی ها سخنرانی آموزشی می باشد. که این سخنرانی همانگونه که مشخص است برای تدریس کردن و آموزش دادن عموما مورد استفاده قرار می گیرد. مقصود اصلی تدریس هم دقیقا این است که یک مطلب را از استاد به شاگرد منتقل کند. یعنی پیامی میان آن ها رد و بدل می شود که موجب انتقال مطالب می شود. حالا هر اندازه این پیام محکم تر و بهتر منتقل شود، قطعا نتیجه بهتری هم خواهد داشت، روش های زیر شایع ترین و پرکاربرد ترین روش های تدریس می باشند.
- روش تدریس غیر مستقیم
- روش تدریس مشارکتی
- روش تدریس با بازی
- روش تدریس مشاهده ای
۷- سخنرانی سیاسی
یکی دیگر از انواع سخنرانی های سخنرانی سیاسی می باشد. سخنرانی سیاسی مخصوص افرادی می باشد که دست در کار سیاست دارند مثل وزرا، نمایندگان دولت و مجلس، سفیرها و به صورت کلی کسانی که به نحوی در امور سیاسی دخالت دارند. سخنرانان سیاسی باید علاوه بر آگاهی از اصول و قواعد سخنرانی، علوم و فنون گوناگونی را که در عالم سیاست کاربرد دارد، بداند. اوضاع و احوال کشور خود و مردم آن آشنایی داشته باشند، از احوالات سیاسی و آنچه در جهان می گذرد بی خبر نمانند، ملتهای جهان را به خوبی بشناسند و از روحیات هریک از آنان اطلاعت کافی را بدست بیاورند تا با تسلط کافی بر مسائل سیاسی نقش خود را به خوبی ایفا نمایند و وجودشان چه در داخل و چه در خارج کشور اثرگذار باشد.
۸- سخنرانی قضایی
سخنرانی های قضایی مخصوص جلسات دادگاه ها می باشد و برای رفع اتهام یا دفاع از حق به کار می رود. شرط اول سخنرانی قضایی، اطلاع کامل از علم حقوق و دانش های دیگری مانند منطق، فلسفه، روانشناسی، فقه و تاریخ است. به همین سبب بیشتر طرح شکایت یا دفاع به عهده کسانی گذاشته می شود که از این علوم آگاه باشند. به این افراد در اصطلاح قضایی وکیل دادگستری می گویند.
۹- سخنرانی مذهبی
یکی دیگر از انواع سخنرانی ها سخنرانی مذهبی می باشد. به وجود آوردن روش برای تبلیغات دینی در ابعاد متفاوت آن، از جمله نیاز های امروز حوزه و روحانیت می باشد. سخنرانی دینی با سابقه بالا و تاثیرگذاری ویژه، به عنوان یکی از سنتی ترین روش های تبلیغی یک مذهب و دین از اهمیت بالایی برخوردار است. با تاسیس مراکز آموزش های تخصصی دینی و تلاش مسئولان و اساتید بزرگوار آن، گام های تاثیر گذاری در راه تولید روش های نوین تبلیغی به ویژه در عرصه خطابه و سخنوری برداشته شده و کلاسهای روش سخنرانی دینی، متفاوت در سطح حوزه های علمیه و مجموعه های آموزشی تبلیغ برگزار می شود.
در حقیقت سخنرانی دینی یعنی حرف زدن یک نفر با جمع به نحو یک طرفه به جهت تاثیر گذاری مطلوب دینی در افکار، احساسات و رفتار مخاطب، به مقصود رونق و گسترش دین. این توضیح با توجه به اهداف و ویژگی های سخنرانی دینی و با در نظر گرفتن تفاوت آن با مقوله های مشابه، بیان شده است.
مقصود سخنرانی مذهبی:
- تزکیه و تعلیم
- بندگی خدا و پرهیز از طاغوت
- خروج از ظلمت به سوی نور
- حل اختلافات
- رهایی از وابستگی ها و عادت های جاهلانه
- برقراری عدالت
سخنرانی دینی از جهات مختلفی قابل تفکیک است. سبکها، گونه های مختلف مخاطبان، اسلوبها و میزان حضور آنها در جلسات سخنرانی، مدت زمان جلسات، تعداد آنها و نحوه قرار گرفتنشان در کنار یکدیگر، تنوع موضوعات و بهره برداری از ابزار های جدید و … شاخص های گوناگون و متنوعی می باشند که ما را به گونه های مختلف سخنرانی راهنمایی می کنند.
توجه به انواع سخنرانی ها از این جهت دارای اهمیت است که روشهای ارائه شده باید به صورت جامع نگر به همه آن ها معطوف شود؛ به طور مثال وقتی در تقسیم سخنرانی بر اساس موضوع می گوییم یکی از اقسام آن سخنرانی سیاسی می باشد، باید به محتوا و یا احیانا آن روشهایی توجه کرد که لازم می باشد در این سخنرانی توجه شود.
عالی ترین روش تقویت مهارت سخنرانی
ولی یکی دیگر از روش های فوق العاده که برای تقویت فن بیان و سخنرانی به طور معمول توصیه می شود، شرکت در کلاس های مرتبط با فن بیان می باشد. اگر در این کلاس ها به صورت حضوری شرکت کنید. در این کلاسها افزون بر این که مطالب عالی درجه یک آموزش می بینید، تمرین های عملی نیز به شما داده می شود که با انجام دادن آن ها شک نکنید بهترین اتفاقات برای شما رقم می خورد.
هم اکنون که این مطلب را تمام کردیم از شما می خواهیم برای آشنایی بیشتر از موضوعات دیگر در حوزه مسیر موفقیت مانند سخنرانی در جمع و استرس در سخنرانی را دیدن نمایید.
منبع : آرگا
