درمان ندول تیروئید و روش های مورد استفاده برای تشخیص این بیماری

درمان ندول تیروئید ذهن بیمارانش را به خود مشغول کرده است. یکی از شایع ترین غدد درون ریز در کل جهان می باشد. برخی از بیمارانی که به این بیماری مبتلا هستند از درد محل غده می نالند که این درد حتی تا گوش و فک آنها هم می رسد.

راه های درمان ندول تیروئید

احتمالا فردی که به این بیماری مبتلا می باشد به سبب فشار حنجره که ناشی از گرفتگی صدا و در صحبت کردن دچار مشکل هستند، می نالد. بیماری ندول تیروئید غالبا در مردان و افراد مسن اتفاق می افتد و منجر به سرطان می شود. بدخیم ترین سرطان های تیروئید بیشتر در افراد مسن مشاهده می شود. اما بیشتر ندول های تیروئید خوش خیم هستند و این سرطان اکثر اوقات بین سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی دیده می شود.

تاریخچه ندول تیروئید

پزشک تلاریخچه مفصلی را از بیمار تهیه می کند و مشکلات پزشکی گذشته و حال او را ارزیابی می کند. اگر بیمار سنش کمتر از ۲۰ سال باشد یا بالاتر از ۷۰ سال باشد، ممکن است گره سرطانی باشد. احتمال اینکه گره سرطانی باشد در شرایطی که می گوییم بیشتر است که این شرایط شامل مشکل در خوردن یا تغییر صدا، ندول در صورت وجود سابقه تابش اشعه است.

در دهه ۵۰ رایج بود در بهبود آکنه از اشعه به سر و گردن استفاده شود. گرچه زنان بیشتر از مردان دچار ندول تیروئید می شوند، ولی ندول های موجود در آقایان با درصد بالایی سرطانی هستند. تاریخ نمی تواند خوش خیم بودن یا بدخیم آن را از هم تشخیص دهد. به همین دلیل بسیاری از مبتلایان که با عوامل خطر کشف نشده آشنا نمی باشند در تاریخ دارای ضایعات خوش خیم هستند. بعضی از افراد بدون فاکتورهای خطر برای گره‌های بدخیم احتمال دارد هنوز هم به سرطان تیروئید مبتلا باشند.

بیماری ندول تیروئید یعنی چه؟

ندول تیروئید هر رشد غیر طبیعی توده ای را شامل می شود که در غده تیروئید به وجود می آید. شکل غده تیروئید مانند شکل پروانه می باشد. که در قسمت جلوی گردن زیر سیر گلو قرار دارد. دو پره در هر طرف نای از طریق یک بافت که شبیه پل می باشد به نام باریکه که از جلو و بالای نای می گذرد  به یکدیگر وصل می شوند. گره تیروئید امکان دارد در هر قسمت از غده رخ بدهد. بعضی از گره ها را به راحتی می توان احساس کرد ولی بعضی از گره های تیروئید در اعماق بافت مخفی می شوند یا در پایین غده قرار می گیرند در جایی که به راحتی نمی توان آن را احساس کرد.

 دلیل بیماری ندول تیروئید

غده تیروئید که از چند گره به وجود می آید به نام گواتر مولتی ندولر معروف است. اگر ندول یا همان گره از مایع یا خون پر شود به آن کیست تیروئید می گویند. اگر ندول هورمون تیروئید را به طور غیر قابل کنترلی ایجاد کند، به عنوان خود مختار شناخته می شود. این گره احتمالا منجر به علائم و نشانه های زیاد هورمون تیروئید یا پر کاری تیروئید می شود. این بیماران به ندرت دچار کم کاری تیروئید می شوند. تیروئید کم کار بیشتر در بخش تیروئیدیت هاشیموتو رایج است. شرایطی که با تخریب خود ایمنی تیروئید بدون درد مشخص می شود.

انواع بیماری ندول تیروئید

رایج ترین نوع نودول تیروئید منفرد، ندول های کلوئیدی غیر سرطانی یا آدنوم فولیکولار می باشد. نوع دیگری از گره خوش خیم که امکان دارد مشاهده شود، آدنوم سلول هرتل می باشد. حداکثر ۲۴ درصد ندول های سلول هرتل سرطانی هستند. به طور کلی تعداد خیلی کمی از ندول ها سرطانی می باشند.

ندول های سرطانی بر اساس سلول های بدخیم تیروئیدی که دارند، تقسیم می شوند. انواع آن پاپیلری، فولیکولی، مدولاری (نخاعی) یا تمایز ضعیف سلول‌های آناپلاستیک را شامل می شوند. آگاهی داشتن بیمار تا حد زیادی به نوع سلول و میزان گسترش سرطان در زمان تشخیص بستگی دارد.

علاوه بر سرطان تیروئید ناشی از سلول هتایی که در بالا گفتیم، ندول های تیروئید امکان دارد دارای لنفوم(منظور سرطان سلول های ایمنی) باشد. سرطان ممکن است از قسمت های دیگر مثل سینه و کلیه هم به تیروئید گسترش پیدا کند. البته دلیل و علت اکثر ندول های تیروئید ناشناخته می باشد. در موارد خاص کاهش ید در رژیم غذایی باعث ایجاد ندول تیروئید می شود.

نشانه های بیماری ندول تیروئید

بیشتر ندول های تیروئید نشانه و علائمی به وجود نمی آورند. با این وجود، اگر سلول های درون ندول به تنهایی عمل کنند و هورمون تیروئید به وجود بیاورند، ندول امکان دارد علائمی و نشانه هایی از هورمون تیروئید پرکاری تولید کند. بیماران کمی از درد در ناحیه ندول شکایت می کنند که شاید به فک یا گوش آنها سرایت کند.

اگر بزرگتر از سایز خود باشد، ممکن است با فشردن مری (لوله اتصال دهان به معده) یا نای منجر به اختلال در خوردن یا نفس تنگی شود. امکان دارد بعضی از افراد زمانی که به آینه نگاه می کنند متوجه یک توده در گردن خود بشوند، که این یک امر نادر است. بعضی از افراد کاهش غیر ارادی وزن، احساس عصبی بودن یا ضربان نامنظم قلب دارند.

تشخیص بیماری ندول تیروئید به چه صورت است؟

ندول های تیروئید به طور معمول در معاینه ساده گردن توسط پزشک متخصص تشخیص داده می شود. در برخی مواقع امکان دارد زمانی که بیمار خود را در آینه نگاه می کند متوجه گره ای به عنوان یک توده کوچک در گردن خود شود. که پس از تشخیص ندول، پزشک گره را با دقت ارزیابی می کند. تشخیص پزشک موارد زیر را شامل می شود:

آزمایش خون

برای ارزیابی عملکرد تیروئید در ابتدا باید آزمایش خون گرفته شود. این آزمایش بر اساس مشاهده موارد زیر انجام می شود.

1. سطح بالای هورمون‌های تیروئید T4 یا T3 در زمینه TSH سرکوب شده، پرکاری تیروئید را نشان می‌دهد.
2. سطح T4 و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)
3. کاهش T4 یا T3 در زمینه TSH بالا نشان دهنده کم کاری تیروئید است.

اگر برای درمان و بهبود فرد، امکان عمل جراحی وجود داشت، پیشنهاد می شود متخصص مقدار تیروگلوبین که در خون تشکیل می شود را مشخص کند. تیروگلوبولین حمل کننده هورمون تیروئید در خون است. اگر سطح تیروگلوبولین کم کم بالا برود باید سطح آن را به مدت ۴۸ ساعت پایین بیاید.

اسکن رادیونوکلئید

اسکن رادیونوکلئید با مواد شیمایی یکی از روش های تصویربرداری است که متخصص امکان دارد از آن به عنوان ارزیابی ندول تیروئید استفاده کند. غده طبیعی تیروئید، ید را از درون خون جمع می کند و آن برای ساخت هورمون های تیروئید به کار می برد. پس، زمانی که ید رادیواکتیو به صورت خوراکی یا داخل وریدی برای بیمار تجویز می شود، در تیروئید جمع شده و منجر می شود که غده در زمان تصویربرداری توسط یک دوربین هسته ای مشاهده شود.

مقدار جمع شدن نشانگر، نحوه عملکرد غده تیروئید و هر گره را نشان می دهد. اگر یک قسمت از غده یا گره بیش از حد هورمون تولید کند، به شکل نقطه داغی بروز می کند. ندول های غیر کارآمد یا با عملکرد پایین به عنوان نقاط سرد در اسکن بروز می کنند. گره سردی که عملکرد ندارد، خطر بیشتری در مقایسه با یک گره معمولی یا بیش فعال دارد.

غالب گره های سرد سرطانی هستند، چون سلول های سرطانی تکامل نیافتند و ید را به خوبی فراهم نمی کنند. با این وجود، نقاط سرد ممکن است در اثر به دلیل کیست تشکیل شوند. این کار منجر می شود سونوگرافی وسیله ای بهتر برای تعیین نیاز به انجام عمل بافت برداری آسپیراسیون سوزن ریز (FNA) باشد.

معاینه فیزیکی

پزشک باید مشخص کند که یک یا چند گره وجود دارد. در صورتی که گره به اطراف بافت سرایت کند. احتمال ابتلا به سرطان بیشتر است. با وجود این، در اثر معاینه فیزیکی باید هر غده لنفاوی غیر طبیعی در نزدیکی گره مشخص بشود که امکان دارد از نشانه های سرطان باشد. متخصص علاوه بر این که تیروئید را ارزیابی می کند، باید نشانه های درست عمل نکردن غده، مثل پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید را مشخص کند.

پیشگیری از بیماری ندول تیروئید

متخصصان تا کنون دلیل عمده و اصلی گره های تیروئیدی را کشف نکردند، بر این اساس به گمان بسیاری از پزشکان نمی توان از آن جلوگیری کرد. بنابراین اطمینان پیدا کنید که به مقدار کافی مواد غذایی ید دار چون غذا های دریایی، نمک، لبنیات و گوشت استفاده می کنید که از ظهور سبب گره های تیروئید جلوگیری می کند.

درمان ندول تیروئید

تفکیک آدنوم‌های فولیکولار از سرطان‌های فولیکول بسیار سخت می باشد. ندول های دیگری که مشکوک به سرطان هستند، باید با عمل جراحی بهبود یابند. اکثر سرطان های تیروئید قابل درمان می باشند و کم پیش می آید که مشکلات تهدید کننده ای پیش بیاید. هر گره ای اگر برداشته نشود، بایستی هر ۶ ماه تا ۱۲ ماه تحت مراقبت پزشک قرار بگیرد. این مراقبت امکان دارد سونوگرافی، معاینه فیزیکی یا هر دو باشد.

در بعضی مواقع پزشک متخصص امکان دارد به وسیله دز های سرکوب کننده هورمون تیروئید ندول ها را کوچک کند. بعضی از پزشکان بر این باور هستند که اگر گره ای به وسیله درمان منقبض شود، ممکن است خوش خیم باشد. طبق مطالعات اخیر که انجام شده است بیان کننده این هستند که درمان با قطع شدن عمل تیروئید فرقی ندارد.

اگر گره منجر به پرکاری تیروئید شود به طور معمول غیر سرطانی است. درمان با مقصود جلوگیری از بروز علائم و عوارض پرکاری تیروئید مثل پوکی استخوان، ضربان قلب سریع و نارسایی قلبی انجام می گیرد. درمان ها شامل از بین بردن غده با استفاده از ید رادیو اکتیو، انسداد ایجاد هورمون تیروئید با داروها و یا پیگیری محافظه کارانه ی بیمار با پرکاری تیروئید خفیف می باشد. پرکاری تیروئید تحت بالینی، به بیماری افراد بالغ مبتلا به ندول بیش از اندازه کافی اشاره دارد.

منبع : آرگا