در حال حاضر بیماری کویید ۱۹ سبب بالا رفتن موارد ابتلا به عفونت قارچی کشنده به نام مورکورمیکوزیس یا همان قارچ سیاه شده است. این بیماری یا عفونت به حدی خطرناک است که در مورد آن اطلاع رسانی شده است. برای آشنایی بیشتر با قارچ سیاه و علائم این بیماری و همچنین روش های تشخیص و درمان آن در این مطلب همراه ما باشید.
بررسی علائم قارچ سیاه
بیماری عفونی خطرناکی که پس از شیوع کرونا در جهان افزایش یافت، قارچ سیاه نامیده می شود. عامل بروز این بیماری در واقع کپک موکور می باشد. کپک کومور اغلب در خاک، گیاهان، کود حیوانی، میوه ها و سبزیجات فاسد شده یافت می شود. کپک کومور که با نام موکور مایکوزیس نیز شناخته می شود در بیشتر نقاط به ویژه کشورهای استرالیا، هند و آمریکا دیده شده است. این بیماری و عفونت در بیمارستان ها به بیماران آسیب پذیر پیوندی از راه سیستم تهویه می تواند انتقال یابد. زمانیکه کپک ها بر روی ملحفه بیمارستان جمع شوند به بیماران آسیب پذیر انتقال خواهند یافت. در ادامه به علل و علائم بروز قارچ سیاه و روش های درمان و مقابله با آن آشنا خواهیم شد.
علل بروز قارچ سیاه
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره شد دلیل اصلی بروز این بیماری هاگ هایی می باشند که در هوای آلوده پخش می گردند. این هاگ ها خیلی راحت وارد بدن شده و باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن خواهند شد و فرد را بیمار می کنند. در واقع انواع کپک های خاص دلیل اصلی بروز این بیماری می باشند.
عامل اصلی این بیماری هاگ هایی هستند که در هوای آلوده پخش می شوند. این هاگ به راحتی میتوانند وارد بدن فرد با سیستم ایمنی ضعیف شوند و او را مریض کنند. در حقیقت انواع کپک‌های خاص عامل اصلی بروز این بیماری هستند.
قاچ سیاه کرونا
عفونت های قارچی به ویژه قارچ سیاه امروزه در بیمارانی گزارش می شود که به کووید ۱۹ مبتلا می باشند یا در حال طی نمودن روند درمان این بیماری می باشند. بیماری قارچ سیاه اغلب در بیماری دیده می شود که دارای بیماری زمینه ای بوده و یا دچار نقص در سیستم ایمنی می باشند. در بیماران دچار کووید ۱۹ برخی از افراد سیستم ایمنی شان به حدی ضعیف می شود که ممکن است بدون داشتن بیماری زمینه این دچار این قارچ شوند. در حقیقت این نوع بیماری عفونی اغلب موارد سیونس ها، ریه، پوست و مغز را درگیر می نماید.
در این مورد با توجه به گفته پزشکان و متخصصین این کپک از طریق سینوس وارد بدن فرد خواهد شد و در آن مکان شروع به رسوب می نماید و کم کم به سر بیمار راه خواهد یافت. وقتی که سیستم ایمنی فرد بیمار نتواند قارچ سیاه را دفع و کنترل کند، به پایه مغز حمله می نماید و مشکلات خطرناکی را ایجاد خواهد کرد. باید بگوییم که در اغلب موارد سیستم ایمنی بدن قادر به دفع این نوع آلودگی قارچی می باشد و فقط افرادی شدید درگیر می شود که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و یا دچار سرطان باشند. علائم قارچ سیاه در این افراد شدیدتر خواهد بود.
نشانه های بیماری قارچ سیاه
علائم بیماری قارچ سیاه به قسمتی از بدن که قارچ در آن رشد می نماید، بستگی خواهد داشت. از مهمترین علائم قارچ سیاه می توانیم به موارد زیر اشاره نماییم:
تب، سرفه، سینه درد، تنگی نفس، ورم در یک طرف صورت، سر درد، گرفتگی سینوس، ضایعه های سیاه رنگ بر روی پل بینی یا داخل دهان، درد شکم، حالت تهوع و استفراغ، خونریزی های گوارشی، وجود خون در مدفوع، اسهال
اگر پوست بیمار تحت تاثیر این بیماری قرار گیرد و آلوده شود، امکان دارد تاول زده و قرمز یا متورم گردد و یا تا حدی دچار درد شود.
باید بدانید که این نوع از عفونت ممکن است از راه خون به دیگر قسمت های بدن انتقال و گسترش بیابد، که این موضوع با نام مورکومایکوزیس شناخته می گردد. این نوع عفونت قارچی می تواند در زمان وقوع به اندام های مختلفی مثل طحال و قلب گسترش پیدا کند. در حالت شدید بیماری قارچ سیاه ، فرد امکان دارد علائم دیگری مانند تغییرات روانی را تجربه کرده و یا دچار کما و همچنین مرگ شود.
انواع عفونت بیماری قارچ سیاه
در حال حاضر با توجه به تحقیقات انجام شده ۵ فرم بالینی برای عفونت قارچ سیاه عنوان شده که از این مقدار عفونت های سینوسی، مغزی و ریوی بسیار شایع تر هستند. یکی از علائم قارچ سیاه شروع سریع نکروز بافتی با تب یا بدون تب می باشد. نکروز در حقیقت به مرگ بافتی گفته می شود که با حمله کپک به رگ های خونی و ترومبوز ایجاد می گردد.
عوارض قارچ سیاه
بیماری قارچ سیاه عوارضی را به دنبال خواهید داشت. از مهمترین عوارض این مشکل می توان به ماورد زیر اشاره نمود:
- نابینا شدن
- لخته های خون یا رگ های خونی مسدود شده
- آسیب های عصبی
- اگر موکورمایکوزیس درمان نگردد می تواند باعث مرگ گردد. ولی این مطلب که کدام قسمت بدن درگیر شده باشد احتمال وقوع مرگ را تعیین می نماید.
- اگر بیماری قارچ سیاه اطراف چشم را درگیر نماید و به طور کامل درمان نگردد، خیلی راحت می تواند سبب تخلیه چشم گردد.
چه کسانی دچار بیماری قارچ سیاه می شوند؟
با توجه به اینکه بیماری قارچ سیاه بسیار نادر می باشد، اغلب در بین اشخاصی که بهداشت فردی و محیطی را رعایت نمی کنند یا اشخاصی که مصرف دارو باعث ضعف سیستم ایمنی بدنشان شده است دیده می شود. در ادامه با افرادی بیشتر دچار این بیماری می گردند آشنا خواهیم شد:
- اشخاصی که دچار دیابت هستند، به خصوص باکتواسیدوز دیابتی که سبب مرگ و اغما می گردد.
- اشخاصی که دچار سرطان هستند.
- اشخاصی که پیوند عضو انجام داده اند.
- اشخاصی که پیوند سلول های بنیادی را انجام داده اند.
- بیماران دچار نوتروپنی، یعنی کسانی که تعداد گلبول های سفید خون در آن ها کم می باشد.
- اشخاصی که در طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها استفاده نموده اند.
- بیمارانی که به شکل طولانی مدت داروی تزریقی استفاده نموده اند.
- اشخاصی که آهن زیادی در بدن دارند یا به هموکروماتوز مبتلا می باشند.
- اشخاصی که در زمان تولد نارس بوده و یا وزن کمی داشته اند.
- اشخاصی که بیشترین آسیب پوستی به خاطر جراحی، سوختگی یا زخم دارند.
علاوه بر این باید بگوییم که این بیماری مسری نمی باشد و اغلب افرادی را درگیر می نماید که دچار دیابت، فشار خون بالا یا نقص در سیستم ایمنی بدن می باشند. همچنین این قارچ از تماس حیوان یا انسان منتقل نخواهد شد. ولی از اسپورهای قارچی که در هوا یا محیط زیست وجود دارند نشر خواهد یافت، که اجتناب از آن غیر ممکن می باشد.
قبل از بیماری کویید ۱۹ اشخاص دچار بیماری های دیابتی کنترل نشده و بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف مبتلا به قارچ سیاه می شدند. البته میزان ابتلا به این بیماری در بیماران دیابتی دو برابر عنوان شده است.
راه های پیشگیری از بیماری قارچ سیاه
دنبال نمودن برنامه تغذیه سالم اولین و مهمترین اصل و روشی می باشد که برای پیشگیری از بیماری قارچ سیاه کمک کننده است. این موارد شامل موارد زیر می شود:
- رعایت نمودن بهداشت فردی و محیطی
- رعایت کردن بهداشت دهان
- کنترل نمودن قند خون
- مصرف نکردن خودسرانه دارو
- مصرف نکردن غذاهای مانده
- تمیز نگهداری محیط از گرد و غبار و خاک
- دور ماندن از استرس
- استفاده نمودن از ویتامین ها
- استراحت کافی
- دور ماندن از مواد مخدر
- ورزش کردن
- دور ماندن از مکان های با گرد و خاک بالا مثل ساخت و ساز
- استفاده نمودن از دستکش و ماسک در مکان های آلوده
- دور ماندن از تماس مستقیم با ساختمان ها و وسایل بعد از بروز حادثه هایی مثل سیل و طوفان
- شست و شوی دائم دست ها با آب و صابون به خصوص اگر دچار آسیب شده باشد.
بیماری ناشی از عفونت قارچ سیاه و نظر کارشناسان
رئیس بیمارستان تخصصی چشم نارایانا نترالالیا می گوید: باکتری ها و قارچ ها در بدن ما وجود دارند، ولی افراد مبتلا به کووید ۱۹ در معرض خطر بسیاری از عفونت های فرصت طلب می باشند. همچنین دکتر روندلو توضیح دادند که اشخاصی که با عفونت مهم مثل کووید مبارزه می نمایند بیشتر در معرض مبتلا شدن به عفونت های فرصت طلب می باشند چون ستم ایمنی بدن آن ها مشغول مبارزه با ویروس کووید می باشد.
همچنین ایشان گفتند که دیگر عفونت های قارچی رایج می تواند شامل موارد زیر شود:
- کاندیدیازیس که نوعی عفونت قارچی ناشی از مخمری به نام کاندیدا می باشد.
- هیستوپلاسموز بیماری به وجود آمده به وسیله قارچ یا کپک هیستوپلاسما می باشد. که در شرق و مرکز ایالات متحده رایج می باشد.
- آسپرژیلوز که به دلیل کپک آسپرژیلوس ایجاد می شود. این کپک معمولی در ساختمان ها و خارج از منزل یافت می گردد.
درمان قارچ سیاه
اگر این بیماری خطرناک به موقع تشخص داده شود، با تجویز سریع درمان ضد قارچ مناسب می توان مبتلایان را بهبود داد. تشخیص به موقع در درمان این بیماری بسیار مهم می باشد. همانطور که گفته شد بیماری قارچ سیاه یک عفونت بسیار حاد و جدی می باشد نیاز مبرم به درمان ضد قارچی خواهد داشت.
داروهای فعال ضد آسپرژیولس مانند ووریکونارول در مقابل مورکومیست ها فعال نبستند و نشان داده شده که درمان با این دارو در مراحل اولیه بیماری نتیجه بخش می باشد. همچنین به روش جراحی باید ناحیه آلوده شده برداشته گردد. این جراحی برای عفونت های سینوسی، مغزی، پوستی و عفونت قارچ سیاه دستگاه گوارشی ضروری می باشد.
در برخی موارد نمی شود بیماری را کنترل نمود. در این شرایظ بیمار شدیدا درگیر خواهد شد که چاره ای بجز تخلیه صورت بیمار برای پزشک باقی نمی ماند.
علاوه بر این روش درمانی دیگر برای قارچ سیاه این می باشد که قبل از هر چیزی پزشکان آن را تجویز می نمایند. این روش تزریق درون سیاهرگی می باشد تا هنگامی که قارچ کنترل گردد. سپس پزشک دارو را به شکل قرص برای بیمار تجویز می نماید.
بیماری قارچ سیاه در حالت معمول کشنده نخواهد بود. البته همان طور که گفته شد اگر به موقع درمان گردد، احتمال مرگ برای بیمار وجود خواهد داشت، به خصوص اگر بیمار دچار بیماری دیابت باشد یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد و به کرونا نیز مبتلا باشد.
یک دارو مهم و اصلی به منظور درمان قارچ سیاه، داروی آمفوتریسین بی می باشد. این دارو متاسفانه در کشور ما وجود ندارد. نبود این دارو عوارضی مانند کوری چشم را به دنبال خواهد داشت. قارچ سیاه اغلب از راه چشم و سینوس وارد بدن شده و اول مغز را هدف قرار خواهد داد.
آخرین وضعیت قارچ سیاه در بیماران کرونایی
یک عضو از اعضای کمیته علمی کشوری کنترل و مقابله با ویروی کووید، درباره قارچ سیاه اینگونه می گوید: در افراد ابتلا یافته هبه کرونا، بروز قارچ سیاه باعث بدتر شدن اوضاع خواهد شد. حدود ۳۸۰ بیمار ابتلا یافته به کرونا در بیمارستان امام ره تهران بستری می باشند.
قارچ سیاه در بیماران دچار کرونا، سینوس و چشم را در گیر می نماید از این رو در این افراد علائم زیر را باید جدی بگیریم.
گزگز ناحیه گونه، سردردها، تاری دید یک طرفه، چشم درد، بیرون زدگی چشم، افتادن پلک، بروز لکه های سیاه اطراف چشم و دهان یا بینی.
منبع : آرگا
