به طور کلی بیماری تاکی پنه را می توان یک اصطلاح پزشکی به شمار آورد که به تنفس سریع و سطحی اشاره دارد. همچنین کمبود اکسیژن یا وجود مقدار زیاد دی اکسید کربن در بدن می تواند یک علت شایع در بروز آن به شمار آید. این عارضه ممکن است به علت برخی مشکلات سلامتی ایجاد شود و باید در نظر داشت که آن بیماری نیست، اما یک علامت آن است که بدن در حال رفع مشکلی دیگر می باشد.
آشنایی با بیماری تاکی پنه
به طور کلی تنفس های سریع و کم عمق به عنوان بیماری تاکی پنه شناخته می شود. این بیماری زمانی رخ می دهد که در یک دقیقه بیشتر از حد معمول نفس بکشید. همچنین در شرایطی دیگر می تواند به صورت بیش از ۲۰ نفس در دقیقه برای افراد بزرگسال رخ دهد. در کودکان نیز تعداد تنفس در دقیقه می تواند بیشتر از بزرگسالان باشد.
گفتنی می باشد یک فرد بالغ به طور متوسط در هر دقیقه ۱۲ تا ۲۰ نفس می کشد. تنفس سریع می تواند نتیجه هر چیزی از اضطراب یا آسم گرفته تا عفونت ریه یا نارسایی قلبی باشد. زمانی که فردی به سرعت نفس می کشد، گاهی اوقات به آن هایپرونتیلاسیون می گویند، اما آن به طور معمول تنفس های سریع و عمیق را در بردارد.
هنگامی که تنفس سریع و کم عمق را تجربه کردید به پزشک خود اطلاع دهید تا بتوانید از درمان سریع و جلوگیری از عوارض آن اطمینان حاصل کنید.
علت ابتلا به آن
بیماری ها و شرایط زمینه ای مانند عفونت و آسم می توانند باعث بروز تاکی پنه شوند، اما ممکن است به دلیل خفگی یا لخته شدن خون و دیگر مواردی که ادامه مطلب آن ها را معرفی کرده ایم، رخ دهد.
-
فعالیت بدنی شدید
در هنگام افزایش فعالیت بدنی مانند ورزش یا رابطه جنسی های شدید، بدن اکسیژن بیشتری مصرف می کند و شاهد افزایش دی اکسید کربن است. مطالعات نشان می دهد که در نتیجه ممکن است سه یا چهار برابر بیشتر نفس بکشید.
ورزش نمونه کلاسیک هایپرپنه است. گفتنی می باشد که هایپرپنه پاسخ تنفسی مناسب به افزایش تولید دی اکسید کربن در بدن است. در حالی که شما در این فعالیت ها شرکت داشته باشید، تاکی پنه و هایپرپنه به جای اینکه علائمی از مشکلات سلامتی باشند، مفید و مناسب به شمار می آیند. این روشی است که بدن شما برای برآوردن نیازهای اکسیژن افزایش یافته و خلاص شدن از شر دی اکسید کربن را تجربه می کند.
-
علل فیزیکی
این عارضه همیشه نتیجه یک بیماری مزمن پزشکی یا سلامتی نیست.
-
اضطراب
در حالی که اضطراب اغلب به عنوان یک اختلال صرفا روانی در نظر گرفته می شود، اضطراب می تواند علائم فیزیکی بر روی بدن داشته باشد. به طور کلی حملات اضطرابی پاسخ های فیزیکی به ترس یا استرس هستند. در این عارضه روانی ممکن است تنفس سریع یا تنگی نفس را تجربه کنید.
-
خفگی
هنگام خفگی، جسمی به طور جزئی یا کامل راه هوایی شما را مسدود می کند. اگر اصلا بتوانید نفس بکشید، تنفس شما عمیق یا آرام نخواهد بود. توجه داشته باشید که در موارد خفگی، مراقبت فوری پزشکی بسیار مهم است.
علائم این عارضه
تنفس سریع و کم عمق مشخصه اصلی بیماری تاکی پنه است. علائم دیگر آن به شرح زیر می باشد.
- تنگی نفس
اگر سطح اکسیژن خونتان پایین باشد، کبودی در نوک انگشتان و لب هایتان قابل مشاهده می باشد - افزایش کشش به داخل و خارج قفسه سینه در حین تنفس، زیرا تنفس به تلاش بیشتری نیاز دارد
چگونگی تشخیص
پزشک شما ممکن است فورا درمان را برای اصلاح الگوی تنفس شما و راحتی تنفس عمیق انجام دهد. همچنین درمان شما می تواند شامل دریافت هوای غنی از اکسیژن از طریق ماسک نیز باشد. سپس، آن ها سوالاتی در رابطه با علائم یا وضعیت شما خواهند پرسید.
پس از گرفتن سابقه پزشکی، پزشک به صدای قلب و ریه های شما با گوشی پزشکی گوش می دهد.
نحوه درمان
گزینه های درمانی بسته به علت دقیق مشکلات تنفسی شما متفاوت است.
اضطراب ها:
اگر تنفس سریع و کم عمق را به عنوان علامت حمله اضطراب تجربه می کنید، به احتمال پزشک ترکیبی از گفتگو درمانی و داروهای ضد اضطراب را توصیه می کند. این داروها می توانند شامل موارد زیر باشند.
- آلپرازولام
- کلونازپام
- بوسپیرون
عفونت های ریه:
به طور کلی درمان های موثر برای تنفس سریع و کم عمق ناشی از عفونت شامل موارد زیر می باشد.
- یک استنشاق برای تسکین علائم که راه های هوایی را باز می کند، مانند آلبوترول
- آنتی بیوتیک برای کمک به پاک کردن عفونت باکتریایی
همچنین آنتی بیوتیک ها برای برخی از عفونت ها، مانند عفونت های ناشی از ویروس، مفید نیستند. در این موارد، درمانهای تنفسی که راه هوایی را باز می کنند و مراقبت های حمایتی، از درمان های اصلی برای اکثر ویروس ها به شمار می آیند.
عارضه های مزمن:
هیچ راهی برای درمان بیماری های مزمن، از جمله آسم و انسدادهای مزمن ریه وجود ندارد. با این حال، با درمان، می توانید تنفس سریع و کم عمق را به حداقل برسانید. همچنین درمان این شرایط می تواند شامل موارد زیر باشد.
- داروهای تجویزی
- استنشاقی ها
- مخازن اکسیژن در موارد شدید
پیشگیری از ابتلا به آن
به طور کلی اقدامات پیشگیرانه از ابتلا به بیماری تاکی پنه به علت تنفس سریع شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر به دلیل آسم باشد، می توانید از آلرژی ها، ورزش های شدید و محرک هایی مانند دود و آلودگی اجتناب کنید.
همچنین سعی کنید با استفاده از دیافراگم نفس های آهسته و عمیق بکشید و به شما فرصت کافی برای بازدم کامل بدهد. از طریق بینی نفس بکشید و از دهان خارج کنید. مهم است که علت اصلی تاکی پنه را ارزیابی کنید، بنابراین می توانید روی پیشگیری و همچنین درمان تمرکز کنید. رسیدگی به علت زمینه ای ممکن است از بدتر شدن یا تکرار آن جلوگیری کند.
تنفس سریع و کم عمق ممکن است نشانه ای از یک نگرانی پزشکی باشد، اگرچه شدت آن ممکن است متفاوت باشد. توجه داشته باشید که تشخیص پزشک در مورد تنفس سریع بسیار مناسب است، به ویژه در مورد نوزادان و کودکان خردسال که ممکن است نتوانند به طور کامل علائم خود را منتقل کنند.
زمان مراجعه به پزشک
به طور کلی تنفس های سریع و کم عمق را می توان به عنوان یک اورژانس پزشکی، به ویژه اولین باری که آن را تجربه کرده اید، به میان آورد. اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید با ۱۱۵ تماس بگیرید یا به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید.
- کبودی پوست، ناخن ها، لب ها یا لثه ها
- سبکی سر
- درد قفسه سینه
- سینه ای که با هر نفس فرو می رود
- تنفس سریع که بدتر می شود
- تب
تاکی پنه می تواند نتیجه بسیاری از شرایط مختلف باشد. تشخیص صحیح از سوی پزشک به تعیین علت کمک می کند. این بدان معناست که ایده خوبی است که هر موردی از سوی بیماری تاکی پنه را به پزشک خود گزارش دهید.
بیماری های مرتبط با این عارضه
به طور کلی برخی از بیماری های زمینه ای می توانند به این معنی باشند که تنفس سریع و کم عمق به خطر جدی ابتلا به تهدید های سلامتی اشاره خواهد داشت.
TTN
TTN یک بیماری منحصر به فرد برای نوزادان تازه متولد شده است ;I برای چند روز پس از تولد، نوزادان مبتلا به TTN ممکن است بیش از ۶۰ بار در دقیقه نفس بکشند. از نشانه های این اختلال می توان به موارد زیر اشاره داشت.
- خرخر کردن
- گشاد شدن سوراخ های بینی
- پوست و ماهیچه هایی که در هنگام تنفس بر روی استخوان ها کشیده می شوند
این در حالی است که چنین تنفس هایی خیلی سریع و به طور معمول پس از ۴۸ ساعت بدون درمان بهتر می شود. اگر والدین نوزادی را قبل از موعد مقرر به دنیا بیاورند، احتمال ابتلا به TTN به مراتب بیشتر است. با این حال، کودکان در هر سن حاملگی ممکن است بلافاصله پس از تولد به TTN دچار شوند. همچنین شرایط گفته شده در ادامه می تواند ابتلا به آن را در دوران نوزادی افزایش دهد.
- زایمان قبل از هفته ۳۹ بارداری
- زایمان سزارین
- دیابت بارداری
- آسم در بارداری
- کوچک یا بزرگ بودن سن برای حاملگی
- خفگی والد یا کاهش انتقال خون و گاز به و جنین در زمان تولد
TTN به طور معمول یک بیماری خوش خیم است. علائم نیز پس از ۱۲ تا ۲۴ ساعت برطرف می شوند، اما در موارد شدید ممکن است تا ۷۲ ساعت ادامه داشته باشند. بنابراین، اگر علائم بدتر شوند یا به زودی پس از زایمان برطرف نشوند، پزشک ممکن است کودک را برای دریافت مکمل اکسیژن، نظارت و درمان به بخش مراقبتهای ویژه نوزاد انتقال دهد.
سپسیس:
این یک عفونت در سراسر بدن است که بالقوه کشنده است. این یک اورژانس پزشکی است که معمولا به عنوان یک واکنش شدید به عفونت ایجاد می شود. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، عفونت های ریوی محرک های رایج سپسیس هستند که بیماری تاکی پنه یکی از علائم آن ها به شمار می آید.
عفونت ها:
به طور کلی عفونت هایی که بر ریه ها اثر می گذارند شامل بیماری های ذات الریه یا برونشیت هستند که در نهایت می توانند باعث بروز مشکل در نحوه تنفس شوند. همچنین این ممکن است به نفس های کوتاه تر و سریع تر نیز منجر شود. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، کودکان یک ساله و بزرگتر مبتلا به برونشیت ممکن است بیش از ۴۰ نفس در دقیقه بکشند.
اگر این عفونت ها بدتر شوند، ریه ها پر از مایع می شوند که این باعث می شود نفس های عمیق بکشید. برخی از عفونت های نادر بدون درمان نیز می توانند عاملی کشنده به حساب بیایند.
مشکلات تنفسی:
اگر آسیب ساختاری، التهاب یا عفونت بر عملکرد ریه های شما تاثیر بگذارد به احتمال، نتیجه تنفس شما به مراتب کمتر مؤثر می گردد. همه این ها می توانند حاد یا مزمن باشند که در نهایت شامل موارد زیر باشند.
عکس العمل های آلرژیتیک:
یک پاسخ آلرژیک به یک محرک یا محرک خاص ممکن است منجر به واکنش فیزیکی شود که در نهایت به تاکی پنه منجر گردد.
دیابت کتواسیدوز:
این وضعیت جدی زمانی رخ می دهد که بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند. در نتیجه اسیدهایی به نام کتون در بدن شما تجمع می یابد. این عارضه اغلب منجر به تنفس سریع می شود که شامل هیپرپنه و هایپرونتیلاسیون برای جبران تجمع کتواسیدها در بدن می شود. اگر بدن شما نتواند این الگوی تنفسی افزایش یافته را تحمل کند، ممکن است خسته شده و نهایت به ناراحتی های تنفسی مبتلا شوید.
منبع : آرگا