به طور کلی کیست بیکر را می توان یک جسم متورم و حاوی مایع در پشت زانوها دانست که اغلب در اثر بیرون زدگی کیسه روان کننده زانو ایجاد می شود. با وجود اینکه کیست بیکر معمولا کوچک است و به خودی خود درمان می شود اما گاهی اوقات اندازه آن به یک توپ بسکتبال می رسد و نیاز به جراحی خواهد داشت.
آشنایی با اصول درمان کیست بیکر
بهتر است بدانید که در واقع کیست بیکر یک برآمدگی نرم و پر از مایع است که اغلب در پشت مفصل زانو به وجود می آید و امروزه با نام های مختلفی از جمله کیست سینوویال و پاپلیتئال نیز شناخته خواهد شد. با وجود اینکه کیست بیکر گاهی اوقات با یک لخته خونی اشتباه گرفته می شود اما در واقعیت با آن متفاوت است.
توجه داشته باشید که این کیست معمولا در اثر آسیب رسیدن زانو ها ایجاد می شود و وقتی که ساختار های درونی و ساختار های بیرونی مفصل زانو آسیب می بینند زانو به مراتب مایع بیشتری از خود تولید خواهد کرد.
همچنین بیکر را می توان یک کیست پوپلیته نیز نامید که اغلب در افراد بالغ به خاطر وجود یک مشکل در مفصل زانو شکل می گیرد. از جمله این مشکلات می توان به التهاب مفصل، پارگی منبسک زانو و یا حتی آرتروز اشاره کرد. این شرایط به تدریج می توانند باعث تولید بیش از حد مایع توسط زانو شوند که این پدیده خود باعث ایجاد کیست بیکر خواهد شد.
توجه داشته باشید که این نوع کیست در کودکان می تواند بدون وجود هیچ گونه مشکلی در مفصل زانو ایجاد شود. با وجود اینکه کیست بیکر می تواند باعث ایجاد تورم شود و در فرد احساس ناراحتی به وجود بیاورد معمولا درمان مشکلات زمینه ای آن خلاص شدن از این وضعیت را ممکن خواهد کرد.
دلایل ایجاد کیست پشت زانو:
همانطور که می دانید مایع درون مفصل به زانو انسان کمک می کند تا به راحتی و به نرمی حرکت کند. در واقع کیست بیکر زمانی ایجاد می شود که میزان این مایع زیاد شده و این مایع اضافی به پشت زانو هل داده شود. به هر حال دلایلی که این مایع اضافی ممکن است به خاطر آن به وجود بیاید را در ادامه شرح داده ایم.
- پارگی غضروف مانند پارگی مینیسک زانو
- آرتروز یا استئوآرتریت شایع ترین نوع بیماری است که اغلب همراه با کیست بیکر مشاهده می شود
- آسیب دیدگی یا تصادف
- وجود عفونت در مفصل
گاهی اوقات نیز بروز کیست بیکر در اطفال می تواند ناشی از بیماری بورس باشد. بورس در واقع کیسه کوچک حاوی مایع است که در میان بافت نرم و استخوان واقع شده است.
نشانه های ایجاد کیست:
کیست بیکر در واقع یک توده گرد است که در پشت زانوها ایجاد می شود و اغلب به اندازه یک توپ گلف خواهد بود اما در مواردی نیز ممکن است اندازه آن به مرور زمان تغییر کند. توجه داشته باشید که بر اثر این عارضه فشاری در پشت مفصل زانو حس می شود که این احساس ممکن است به عضله پشت ساق انتقال داده شود.
اغلب اوقات بیمار در خم کردن مفصل های زانو دچار مشکل می شود. همچنین اگر چراغ ها را خاموش و چراغ قوه ای را روش نمایید و نور آن را روی ورم قرار دهید. ممکن است در اطراف این برجستگی، التهاب و برافروختگی نیز مشاهده نمایید که بیانگر ورم پر از مایع خواهد بود.
چگونگی تشخیص کیست
اگر برای یافتن علت درد در پشت زانوی خود به پزشک مراجعه کرده اید معمولا او در مورد علائم و سابق بیماری از شما سوالاتی خواهد پرسید. همچنین برای پیدا یک توده نرم و در پشت زانو ممکن است معاینه جسمی را نیز انجام دهد که دامنه حرکت در هر دو زانو بررسی و به خوبی مقایسه خواهد شد.
پزشک متخصص ممکن است نور خاصی را بر روی کیست قرار دهد زیرا تابش نور نشان می دهد که کیست پر از مایع شده و جامد نیست. برای پیدا کردن علت بیماری، اندازه و حتی وسعت کیست گاهی اوقات نیاز به انجام تصویربرداری دارید که اغلب با روش های بیان شده قابل انجام خواهد بود.
- سی تی اسکن
- التراسوند
- ام آر آی
- آزمایش خون
نکته: چنانچه عفونتی هم مشاهده شود، انجام آزمایش خون الزامی خواهد بود.
روش های درمان
معمولا برای درمان این بیماری روش ها و راهکارهای مختلفی وجود دارد که در ادامه سعی داریم برخی از آن ها را به صور کامل شرح دهیم.
-
جراحی:
چنانچه یک فرد مبتلا به آرتروز زانو باشد ممکن است حتی پس از درمان کیست بیکر نیز همچنان کیست بر روی زانو باقی بماند و از بین نرود. در مواردی که کیست باعث درد در زانو شده و محدوده حرکتی زانو را کاهش دهد، پزشک ممکن است انجام جراحی را تجویز نماید.
همچنین اگر زانوی فرد به خاطر ابتلا به آرتروز و یا حتی حادثه آسیب دیده باشد نیز انجام جراحی برای ترمیم آن نیاز خواهد بود. به صراحت می توان گفت که برداشتن کیست بیکر با جراحی چندان کار راحت و ساده ای زیرا بیکر بر خلاف سایر کیست ها دارای پوشاننده نمی باشد و به همین خاطر اغلب از تکنیک جراحی بسته به نام آرتروسکوپی برای آن استفاده می کنند.
در روش آرتروسکوپی معمولا جراح از وسیله ای به نام آرتروسکوپ استفاده می کند که به شکل یک لوله باریک است و آن را درون زانو بیمار هدایت خواهد کرد. جراح با کمک وسایل جراحی بسیار ریز که داخل آرتروسکوب قرار دارند عمل جراحی خود را انجام می دهد.
-
بیرون کشیدن مایع درون کیست
گاهی اوقات نیز پزشک متخصص ممکن است با استفاده از تصاویر اولتراسوند، یک سر سوزن را به داخل کیست هدایت نماید و سپس مایع درون بیکر را بیرون بکشد.
-
انجام فیزیوتراپی:
به صراحت می توان گفت که انجام تمرینات سبک زانو به صورت منظم می تواند به تدریج دامنه حرکتی و قدرت عضلات اطراف زانو را افزایش دهد. همچنین می توانید به منظور تسکین درد زانو نیز از عصا کمک بگیرید و یا با استفاده از بانداژ کشی و قرار دادن کمپرس سرد درد شدید زانو را بهبود ببخشید.
-
دارو درمانی:
در این روش پزشک ممکن است استفاده از داروهای کورتیکاستروئید مانند پماد هیدروکورتیزون را به منظور درمان التهاب ناشی از این کیست تجویز نماید که به صورت مستقیم درون کیست تزریق خواهد شد. با وجود اینکه دارو درمانی می تواند باعث رفع درد ناشی از کیست شود اما نمی تواند از شکل گیری مجدد آن جلوگیری نماید.
-
استفاده از زانوبند طبی:
توصیه می شود که برای رفع و درمان درد ناشی از کیست بیکر از یک زانوبند کشی تنگ که کمی به زانو فشار وارد می کنند استفاده نمایید تا از میزان تورم آن کاسته شود. همچنین در صورتی که علائم ناشی از کیست بیکر به خودی خود برطرف نشدند حتما به پزشک مراجعه کنید تا زانوی شما را معاینه کند و علت اصلی بروز کیست را تشخیص دهد.
منبع : آرگا