دور تولیدی موتور توسط کلاچ قطع و وصل می شود تا عمل تعویض دنده در گیربکس راحتتر صورت گیرد. این قطعه در ماشین به راننده این امکان را می دهد در حالت های مختلف حرکت، گشتاور و سرعت متغیری از گیربکس داشته باشد. در مواردی کلاچ ماشین با مشکل صدا دادن همراه شده که در این مطلب با علت آن آشنا می شوید.
آشنایی با علت صدا دادن کلاچ ماشین
هر صدای غیرعادی از خودرو می تواند نشان دهنده این باشد که ماشین دچار مشکل شده است. در حقیقت خودرو با زبان خاص خودش اعلام می کند که قسمتی از آن با ایراد روبرو شده است. در میان قطعات مختلف خودرو کلاچ نیز ممکن است با این مشکل روبرو شود که البته بر حسب میزان صدا و شدت آن قابل تشخیص و تعمیر می باشد.
از این رو به صدای ایجاد شده از کلاچ خوب دقت کنید، نوع صدایی که از آن تولید می شود ممکن است متفاوت باشد و هر صدا نشانگر یک ایراد و مشکل خاص در خودرو است ولی علت صدا دادن کلاچ ماشین چیست؟ ما در این پست از آرگا قصد داریم ابتدا شما را با قطعه کلاچ آشنا کنیم سپس به بررسی کلیه صداهایی که ممکن است از کلاچ خودرو شنیده شود بپردازیم و در آخر با علت شنیدن این صدا آشنا می شوید. با ما همراه باشید.
کلاچ یا کلاژ
به طور کلی کلاچ قطعه ای از خودرو است که با توجه به ضریب دنده بین چرخ ها، نیرو را از موتور خودرو به چرخ ها هدایت می کند. در حقیقت با گرفتن کلاچ، نیرو به طور دستی به چرخ های خودرو منتقل می شود. این وسیله دور تولیدی موتور را قطع و وصل می کند تا عمل تعویض دنده در گیربکس راحت تر صورت گیرد. کلاچ این امکان را برای راننده فراهم می آورد تا در حالت های مختلف حرکت خودرو گشتاور و سرعت های متغیری از گیربکس بدست آورد.
کلاچ در حقیقت یک وسیله قطع و وصل است که در سیستم انتقال نیرو استفاده می شود. اصولا در سیستم انتقال نیرو قدرت و نیروی تولیدی موتور برای استفاده به شکلی دیگر و یا استفاده در جایی دیگر به انتقال و جابجایی نیاز دارد و برای اینکه بتوان این انتقال نیرو کنترلی را اعمال کرد آسانترین راه بهره گیری از یک کلاچ است تا هر موقع که به توقف انتقال نیرو نیاز بود این عمل انجام شود.
عمل کلاچ برای تعویض دنده های گیربکس بوده و این کار توسط پدال که زیر پای چپ راننده تعبیه شده انجام می شود. به این ترتیب با فشار به پدال کلاچ، پنل فلایویل جدا شده و نیرو به گیربکس نمی رسد و در نتیجه چرخ های خودرو آزاد می شود. به عکس با رها نمودن کلاچ، پنل کلاچ به فلایویل چسبیده و قدرت موتور تحت سرعت و قدرت دنده گیربکس قرار می گیرد.
قطعات تشکیل دهنده کلاچ شامل صفحه کلاچ، دوشاخه کلاچ، صفحه فلایویل، بلبرینگ کلاچ، اهرم، شاخک ها، نرم کننده کلاچ، دیسک کلاچ، پدال می باشد. در ضمن به صفحه کلاچی که توسط مایع روغنی، روغن کار شده اصطلاحا صفحه کلاچ خیس و در غیر این حالت صفحه کلاچ خشک گفته می شود. قابل ذکر است کلاچ انواع مختلفی دارد که شامل کلاچ اصطکاکی یا صفحه ای، کلاچ الکترونیکی، کلاچ وزنه ای و کلاچ یک طرف یا owc می باشد.
دلایل صدا دادن کلاچ خودرو
کلاچ در ماشین هایی که با سیستم دنده دستی کار می کنند یکی از مهمترین بخش های خودرو است که دارای قطعات مختلفی است. صدا دادن کلاچ ماشین یکی از شایع ترین مشکلاتی است که ممکن است برای خودرو اتفاق بیفتد. در این شرایط راننده به محض فشار دادن پدال کلاچ یا برداشتن پای خود از روی پدال صدای سوت مانند یا شبیه صدای تق تق از کلاچ می شوند که در برخی موارد ممکن است سبب بروز مشکل جدی برای خودرو بویژه سیستم کلاچ و گیربکس گردد.
به طور کلی در مواردی نیز به دلیل مشکلات درونی ماشین حین استفاده از کلاچ صدایی ایجاد می شود که بر طبق میزان و شدت صدای ایجاد شده قابل تشخیص و تعمیر می باشد. در اول کار می توان ایراد را به سادگی حل کرد. خود شما یا حتی تعمیرکار با روغن کاری می توانید تا حدی از میزان صدا بکاهید. ولی چنانچه پس از روغن کاری همچنان مشکل صدا دادن کلاچ باقی بود، می توانید با توجه به نوع صدای تولید شده و شدت آن به بررسی مشکل بپردازید. در ادامه با انواع صداهای ایجاد شده از کلاچ و علت صدا دادن کلاچ ماشین بیشتر آشنا می شوید.
۱. صدای سوت با فشار کلاچ
هنگامی که ماشین درجا کار می کند صدای سوت مانندی از خودرو به گوش می رسد که درست وقتی پدال کلاچ فشار داده می شود این صدا از بین می رود. به احتمال قوی مشکل به بلبرینگ های کلاچ بر می گردد. در این شرایط باید بلبرینگ ها را تعویض شود تا مشکل صدا دادن کلاچ قطع گردد. هر اندازه این صدا بلندتر باشد به این مفهوم است که بلبرینگ ها باید زودتر تعویض شوند. در ضمن شل شدن فنرها کلاچ هم در مواقعی ممکن است موجب ایجاد چنین صدایی شود. در مواردی نیز این صدا از بلبرینگ های گیربکس ایجاد می شود که به دلیل عدم عملکرد صحیح این صدا را به وجود می آورند.
۲. صدای تق تق با فشار کلاچ
در بعضی مواقع ممکن است صدایی شبیه تق تق با فشار کلاچ شنیده شود. دقیقا برعکس مورد قبل وقتی کلاچ را فشار می دهید صدایی از آن شنیده می شود که به تق تق شباهت دارد. در این وضعیت هم نخستین قطعه ای که ممکن است با اشکال روبرو شده باشد بلبرینگ کلاچ است. البته تمام شدن صفحه کلاچ هم می تواند دلیل دیگر این مشکل بوده که معمولا با عوض کردن صفحه کلاچ برطرف می شود.
۳. صدای تق تق با رها کردن کلاچ
در مواردی ممکن است موقع تعویض دنده و در لحظه رها نمودن کلاچ صدایی همانند تق تق از کلاچ شنیده شود. علت شنیده شدن صدا از کلاچ در این حالت ممکن است به سیم کلاچ مربوط باشد که با عوض کردن آن می توان ایراد را برطرف کرد. در این وضعیت احتمالا به علت خشکی سیم کلاچ، رهاسازی کلاچ دچار مشکل شده و این موضوع سبب شود تا کلاچ موقع رها شدن به موتور ضربه زده و چنین صدایی تولید شود.
۴. ایجاد صدا موقع جا زدن دنده
هر چند این صدا از کلاچ شنیده نمی شود ولی می تواند یکی از دلایل صدا دادن کلاچ ماشین باشد. در این وضعیت ممکن است وجود اشکال در سیستم کلاچ موجب بد جا رفتن دنده ها در ماشین شود.
راه های حل مشکل صدا دادن کلاچ خودرو
همانطور که اشاره شد یکی از مهمترین دلایلی که موجب خرابی و صدا دادن کلاچ ماشین می شود، ایراد پیدا کردن بلبرینگ است. در این حالت هنگامی که در حال حرکت هستید و پدال کلاچ را فشار می دهید این صدا به گوش می رسد. در حالت کلی برای تشخیص علت صدا دادن کلاچ ماشین باید به نوع صدا و زمانی که این صدا ایجاد می شود دقت نمایید. در مواردی که هنگام کلاچ گرفتن یا بالعکس رها کردن کلاچ، صدایی شنیدید احتمالا مشکل به سیم کلاچ و خشکی آن مربوط است. در این شرایط با رها کردن کلاچ به موتور ضربه وارد شده و صدا ایجاد می شود.
در حقیقت با فشار کلاچ این سیم کشیده شده و کلاچ عمل می کند و با خرابی و خشکی سیم کلاچ، پس از رها کردن پدال صدا از آن شنیده می شود. از عوامل دیگری که پس از رها کردن پدال کلاچ موجب ایجاد صدا می شود خرابی یا ضعیف شدن فن های ارتعاش گیر صفحه کلاچ، خراب شدن دوشاخه کلاچ و یا در راستا نبودن موتور و گیربکس است.
همانطور که اشاره شد تمام شدن صفحه کلاچ هم می تواند دلیل صدا دادن کلاچ ماشین شود. صفحه کلاچ یک قطعه مصرفی در خودرو است که باید پس از مدتی عوض شود. این قطعه به تدریج ساییده شده و با توجه به نوع خودرو باید پس از مدتی تعویض شود. دلایلی مانند رانندگی طولانی مدت در مسیرهای سربالایی، بار زیاد و تعداد سرنشین زیاد و رانندگی با شتاب بالا می توانند به صفحه کلاچ فشار وارد نموده و راننده را مجبور به تعویض کنند. در ضمن ممکن است فرسودگی غلتک ها هنگام فشار پدال کلاچ نیز موجب ایجاد صدا شود.
پس هنگامی که پدال کلاچ را تا آخر فشار داده و صدا شنیدید یا بلبرینگ کلاچ فرسوده شده که باید تعویض شود یا بلبرینگ پشت میل لنگ خشک کار می کند که باید این قطعه نیز عوض شود و اگر عملکرد کلاچ خوب نبود و گیربکس لرزش داشت یا دیسک کلاچ از تنظیم خارج شده در این موارد نیز مجموعه کلاچ باید عوض شود و یا اگر دسته موتورها شکسته یا بیش از حد نرم شده باید دسته موتورها عوض شود.
آشنایی با سیم کلاچ
سیم کلاچ در ماشین های مختلف دنده دستی، طبق نحوه عملکردش به سه دسته تقسیم بندی می شود که شامل روغنی، سیمی و اهرمی می باشد. سیستم کلاچ مشابه سیم ترمز بوده که کلاچ و ترمز با یکدیگر ارتباط دارند. این سیم به یک اهرم در قسمت انتهایی کلاچ وصل است و کشیده شدن آن موجب می شود تا خودرو به حالت خلاصی وارد و آماده تعویض گردد. از نشانه های خرابی سیم کلاچ می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- بعد از رها کردن کلاچ سیستم کلاچ همچنان درگیر باشد.
- کلاچ خالی شده و نمی تواند کار کند و در نهایت می برد.
- کلاچ پایین تر از حد معمول عمل کرده و باید پدال ترمز را بیشتر فشار داد
- با فشار کلاچ ماشین به صورت خلاص درآمده و به سختی می توان کلاچ گرفت.
- کلاچ بالاتر از حد معمول عمل می کند و باید با نوک پا به آن فشار وارد کرد.
- پدال کلاچ خیلی سفت شده و به سختی بالا و پایین می رود.
- پدال کلاچ خیلی شل شده و با کوچکترین فشار به طرف پایین حرکت می کند.
در ادامه به زمان تعویض سیم کلاچ اشاره می شود.
- سیم خیلی خشک شده و نمی تواند داخل غلاف خود تحرکت کند.
- سیم تابیده شده و قادر به حرکت درست درون غلاف نیست.
- بعضی نقاط سیم دچار بریدگی شده و رشته ها پاره شده است
- قطعه قطعه شدن روکش سیمی به طوری که سیم جابجا نمی شود.
- رشته رشته شدن سیم کلاچ به طوری که درون روکش پلاستیکی خوب حرکت نکند.
آشنایی با کلاچ ایمنی
کلاچ ایمنی نوعی کلاچ است که جهت حفاظت از ابزارهایی مانند دریل، پیچ گوشتی برقی و شارژی و فرز و بکس در مقابل بار اضافی استفاده می شود. وقتی بار اضافی روی ابزار وارد شود یا گشتاور ابزار بیشتر از حد معمول شود دستگاه را محافظت نموده و جلوی فعالیت دستگاه را می گیرد تا به آن صدمه ای وارد نشود. کلاچ ایمنی به عنوان یک کوپلینگ یا واسطه میان دو شفت یا یک شفت و یک جزء دیگر عمل می کند و دو قسمت را به هم وصل می کند. در صورت وارد آمدن بار اضافی یا بالارفتن بیش از حد معمول گشتاور اتصال دو بخش قطع شده و به این ترتیب مانع از وارد شدن آسیب به دستگاه می شود.
جمع بندی
همانطور که در مطالب ذکر شد کلاچ قطعه ای از ماشین است که با توجه به ضریب دنده میان چرخ ها، نیرو را از موتور ماشین به چرخ ها می فرستد. در حقیقت با کلاچ گرفتن نیرو به صور دستی به چرخ های خودرو منتقل می شود. در برخی موارد به علت مشکلات داخلی ماشین، هنگام استفاده از کلاچ صدایی شنیده می شود که بر اساس میزان صدا و شدت آن قابل تشخیص و تعمیر خواهد بود. در ابتدای کار می توان مشکل را به آسانی خودتان یا مراجعه به تعمیرگاه حل کنید. به این ترتیب که با یک روغن کاری مناسب می توان تاحدی از میزان صدا کاست ولی اگر باز هم مشکل وجود داشت ایراد به خرابی قطعات کلاچ، مانند صفحه کلاچ، بلبرینگ یا سیم کلاچ بر می گردد که باید نسبت به تعمیر و تعویض آن ها اقدام شود.
ضمن اینکه بعد از آشنایی با صدا دادن کلاچ خودرو می توانید برای اطلاع از علت صدای زیاد موتور ماشین و عملکرد صفحه کلاچ می توانید به این لینک ها مراجعه نمایید.
منبع : آرگا
