از دیرباز استفاده از پد یا کیسه های آب سرد و گرم و در اصطلاح امروزی کمپرس های سرد و گرم در بین مردم متداول بوده است. این کالا در مواردی مانند تسکین درد عضلات یا مفاصل ،رفع کوفتگی و … کاربرد دارد. در این مطلب با کمپرس آب یخ(سرد) و فواید و کاربرد آن آشنا خواهید شد.
آشنایی با فواید و کاربردهای کمپرس آب یخ
یکی از محصولات بسیار پرکاربرد و مورد توجه در میان مردم از دیرباز، پد و کیسه های آب گرم و سرد می باشد. این کالا کاربردهای متنوعی از جمله تسکین دردهای عضلانی و یا گرم نگه داشن بدن در رختخواب و ….دارد. همانطور که می دانید روزانه بسیاری از ورزشکاران یا افراد با فعالیت بدنی زیاد ممکن است با فعالیت های مختلفی که انجام می دهند، دچار گرفتگی یا کوفتگی عضلانی شوند.
در این زمان اولین اقدام موثر استفاده از کمپرس آب گرم و سرد می باشد. البته توجه داشته باشید که درمان خودسرانه به هیچ وجه توصیه نشده و بهتر است پیش از هر اقدامی برای استفاده از این کمپرس ها از سطحی یا مزمن بودن آسیب عضو اطیمنان حاصل شود. از این رو لازم است اول نوع آسیب را شناخت بعد با توجه به آن از کمپرس آب یخ یا گرم را استفاده کرد چرا که نحوه کارکرد کمپرس آب یخ و کمپرس آب گرم با یکدیگر متفاوت می باشد. به طور کلی دو نوع آسیب دیدگی وجود دارد.
آسیب دیدگی حاد:
این نوع آسیب دیدگی درد شدیدی است که به صورت ناگهانی بروز می کند. آسیب حاد می تواند به خاطر ضربه ناشی از تصادف یا زمین خوردن ایجاد گردد. علائم این نوع آسیب شامل قرمزی، گرمی موضع اسیب دیده، التهاب و حساسیت می باشد اما خونمردگی و تورم در ناحیه آسیب دیده مشاهده نمی شود.
آسیب دیدگی مزمن:
این نوع آسیب دیدگی به صورت دردهای متناوب رخ می دهد. علائم درد رفت و برگشت داشته به این نحو که گاه خفیف و گاه شدید می شوند. این تناوب نشان می دهد اسیب مزمن و جدید برای عضلات اتفاق افتاده است. در صورت اطمینان از مزمن بودن آسیب لازم است به پزشک برای اقدامات پزشکی تخصصی مراجعه شود.
طریقه عملکرد کمپرس آب گرم و آب یخ
همانطور که اشاره شد کارکرد این دو نوع کمپرس متفاوت می باشد. هنگامی که از کمپرس آب گرم استفاده می شود آب گرم با ایجاد انقباض در رگ های خونی و گشاد شدن آن ها جریان خون رسانی به بافت آسیب دیده را افزایش می دهد. اما در کمپرس آب یخ رگ های خون در بافت سطحی پوست تنگ شده و جریان خون رسانی به عضو آسیب دیده کند می شود. کاهش خون رسانی ورم و التهاب ناحیه آسیب دیده را به حداقل خواهد رساند. از این رو باید در انتخاب نوع کمپرس دقت کافی داشته باشید. در ادامه این مطلب شما را کمپرس آب یخ (سرد) و فواید و کاربرد آن بیشتر آشنا خواهید شد.
کمپرس آب یخ
کمپرس آب یخ(سرد) بهترین درمان سریع برای آسیب دیدگی های حاد می باشد که سبب کاهش تورم و درد در عضو آسیب دیده می شود. به این ترتیب کیسه یخ را حدود یک ربع در ناحیه آسیب دیده قرار داده که این عمل با کندکردن خون رسانی به بافت موجب کاهش درد و جلوگیری از ایجاد لخته می شود. کمپرس آب یخ را در موارد زیر می توان استفاده کرد.
پس از ورزش های سنگین، پس از واکسیناسیون برای کاهش درد، احساس گرما و التهاب در یک ناحیه از بدن، کشیدگی تاندون و رگ به رگ شد
دقت کنید که هیچ گاه یخ را در تماس مستقیم با پوست قرار نداده و از پارچه های مرطوب یا حوله به عنوان عایق بهره بگیرد. در ضمن کمپرس آب سرد یا گرم درمان فوری برای کاهش درد بوده ولی هیچ وقت به معنای درمان قطعی نیست از این رو با افزایش درد مراجعه به پزشک ضروری است.
به طور کلی از مهمترین وسایل که ضرورت آن در جعبه کمک های اولیه حس می شود کمپرس سرد می باشد. در ۴۸ ساعت اولیه حادثه کمپرس آب سرد در کاهش التهاب ، خونریزی و خون مردگی و کبودی موثر بوده و به عبارتی همانطور که اشاره شد هوای سرد سبب محدود شدن جریان خون شده و رگ خونی را منقبض می سازد. این امر در توقف خونریزی تاثیر داشته در ضمن کمپرس آب یخ موجب بی حس شدن اعصاب ناحیه آسیب دیده می شود. بنابراین برای کاهش التهاب و تورم ناشی از حادثه کمپرس آب یخ ضرورت پیدا می کند. نحوه استفاده از کمپرس آب یخ این گونه است که باید کمپرس را حدود ۲۰ دقیقه روی محل آسیب گذاشته و بعد به مدت ۲۰ دقیقه استراحت داده دوباره این عمل تکرار شود. در ادامه با دو روش تهیه کمپرس آب یخ خانگی آشنا می شوید.
آموزش ساخت کمپرس آب یخ خانگی
به جای اینکه کمپرس آب یخ را از داروخانه تهیه کنید می توانید آن را با روشهای خانگی درست کنید. ساخت این کمپرس زمان زیادی نیاز ندارد و بعد از گرم شدن کمپرس می توان آن را مجددا در فریز قرار دهید. یخ بلافاصله پس از بروز جراحات موثر می باشد و فرد باید تا موقعی که لازم است کمپرس آب یخ را در فاصله زمانی منظم استفاده کند و اگر علائم بهتر نشد به پزشک مراجعه کند. یخ موجب کاهش التهاب و تورم در ناحیه آسیب دیده شده و در ضمن برای درمان جوش های پوستی هم موثر است.
در ادامه به دو روش تهیه کمپرس آب یخ در خانه اشاره می شود.
۱. کیسه حاوی یخ
استفاده از چند تکه یخ ساده ترین و کم هزینه ترین راه تهیه کمپرس آب یخ در خانه می باشد. ساخت این کمپرس به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد و همان زمان نیز قابل استفاده خواهد بود. برای این کار ابتدا چند تکه یخ را در کیسه ای پلاستیکی بریزید. سپس لیف حمام را زیر آب سرد گرفته بعد آن را دور کیسه پلاستیکی حاوی یخ بپیچید. به این راحتی کمپرس آب سرد تهیه شده حالا آن را در ناحیه مدنظر قرار دهید.
۲. خوراکی های یخ زده
می توانید از خوراکی های یخ زده به جای یخ برای ساخت کمپرس آب سرد بهره بگیرید. بهتر است از خوراکی های با اندازه کوچک مثلا ذرت یا لوبیا استفاده کنید به این خاطر که روی محل آسیب بهتر قرار بگیرند. برای تهیه این کمپرس لوبیا یا هر خوراکی ریز دیگر را درون نایلون پلاستیکی بریزید و آن ها را فریز کنید. سپس لیف یا حوله را زیر آب سرد گرفته و آن را دور محتویات یخ زده بپیچید. کمپرس خوراکی های یخ زده برای قرار دادن روی ناحیه آسیب دیده آماده است.
به طور کلی کمپرس سرد یک ماده یخ زده یا سرد مثل یک بسته یخ یا یک دستمال مرطوب و خنک می باشد که در صورت استفاده درست می تواند موجب تسکین درد یا کاهش تب شود. کمپرس آب سرد در درمان مواردی مانند سردردها، درد چشم، آلرژی، تب، جراحات جزئی و … موثر واقع شود. انواع مختلف کمپرس می توانند به آسیب های مختلف کمک کنند. مثلا یک کیسه یخ برای قرار گیری روی ناحیه چشم خیلی سرد باشد یا یک پارچه خنک برای یک آسیب جدی نتواند مفید واقع گردد. از این رو با توه به نوع آسیب باید کمپرس آب سرد را مصرف کرد. در داروخانه و فروشگاه ها چندین نوع کمپرس آب یخ(سرد) وجود دارد. که شامل کیسه های خاصی است که فرد در خانه آن ها را با یخ پر می کند یا کیسه های حاوی ژل مخصوصی است که وظیفه کمپرس سرد را انجام می دهند.
کاربردها و فواید کمپرس آب یخ(سرد)
۱. پس از یک ورزش سنگین فشار زیادی به عضلات وارد شده که می توان با کمپرس آب سرد این فشار را کاهش و مانع از گرفتگی عضلات شد.
۲. گرم بودن ناحیه آسیب دیده به مفهوم ایجاد عفونت یا التهاب می باشد که می توان توسط کمپرس سردتا حدودی مانع از آن شد.
۳. در ساعات اولیه پس از آسیب دیدگی استفاده از کمپرس سرد می توان مانع از ایجاد التهاب و تورم در ناحیه آسیب دیده شد. چرا که در صورت تاخیر التهاب و ورم ایجاد شده سبب بروز درد و در نهایت عدم تحرک بهتر ناحیه مدنظر می شود.
۴. ۴۸ ساعت پس از وقوع آسیب که سبب التهاب ناحیه آسیب دیده شده استفاده از کمپرس سرد تاثیر دارد تا تورم به حداقل مقدار خود برسد.
۵. در گرفتگی عضلات ابتدا کمپرس آب گرم و سپس کمپرس آب سرد را در ناحیه مدنظر قرار دهید تا حس درد به کلی محوشده و آرامش عضلات فراهم شود.
۶. استفاده از کمپرس سرد هنگام نیش زدگی حشرات موثر می باشد به این صور که حس خارش و التهاب را کم می کند.
۷. با توجه به این که هوای سرد با رگهای خونی زیر پوست در تماس می باشد استفاده از کمپرس سرد برای کاهش قرمزی و اندازه جوش پوستی موثر می باشد.
۸. قرار دادن کمپرس سرد و مرطوب روی پیسانی برای کاهش تب و دمای بدن بیمار موثر خواهد بود.
۹. از آنجا که کمپرس سرد موجب بی حس شدن اعصاب بدن می شود استفاده از آن درد دندان و ناحیه فک را کاهش می دهد.
۱۰ احساس خارش و سوزش ناشی از دانه های پوستی را می توان با کمپرس سرد کاهش داد در ضمن این کمپرس مانع از تبدیل دانه های پوستی به آبله و تاول می شود.
۱۱. توسط کمپرس آب سرد می توان درد خفیف چشمی را تاحدودی آرام کرد. برای این کار چشم ها را بسته و کمپرس را روی آن قرار دهید.
۱۲. استفاده از کمپرس آب سرد می تواند حس سوزش ناشی از جای زخم ژیلت را کاهش و التهاب، خارش و قرمزی آن را تاحدودی رفع کند.
۱۳. با قرار دادن کمپرس آب سرد روی کبودی زیر چشم می توان التهاب این ناحیه را کاهش و خطر خونریزی داخلی را کمتر نمود.
چند نکته:
- در صدمات و آسیب های جدی استفاده از کمپرس سرد ممنوع می باشد.
- قاعده کلی استفاده از کمپرس یخ این است که هر دو ساعت یکبار به مدت ۲۰ دقیقه یا هر یک ساعت حدود ۱۰ دقیقه آن را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
- هنگام استفاده از کمپرس سرد چنانچه پوست شروع به خارش نمود، ممکن است عضو آسیب دیده دچار یخ زدگی شود. از این رو تایم استفاده از کیسه یخ را چک کنید.
- جهت جلوگیری از تماس مستقیم سرما با پوست و آسیب آن، بهتر است از پارچه با حوله برای کمپرس سرد بهره بگیرید.
- پس از قرار دادن یخ ها در کیسه مخصوص یا نایلون توصیه شده آن را به آرامی روی موضع اسیب دیده ماساژ دهید.
- از استفاده مداوم کمپرس سرد روی موضع پرهیز کنید چرا که گرفتکی عضلات و احساس سوزش و قرمزی را به دنبال دارد. کمپرس باید کمتر از ۲۰ دقیقه روی پوست قرار بگیرد.
- افراد مبتلا به دیابت یا سندرم رینود از کمپرس آب سرد نباید استفاده کنند.
- کمپرس آب سرد روی عارضه های طولانی مدت نظیر تورم مفصل، سوزش مزمن و سفتی دائم مفاصل بی تاثیر بوده و بهتر است برای تسکین این درها از کمپرس گرم بهره بگیرید.
منبع : آرگا
