امروزه با شیوع بیماری های تنفسی، ریوی و بیماری های ویروسی همه گیر و همچنین با افزایش آلودگی هوا به واسطه وجود ذرات معلق مضر در هوا، استفاده از ماسک به امری اجتناب ناپذیر تبدیل شده است. اگرچه در سال های نه چندان دور برخی از مردم برای محافظت از خود در مقابل آلودگی هوا، گرد و غبار و ویروس های دوره ای همچون آنفولانزا، سرماخوردگی و آبله مرغان از ماسک تنفسی استفاده می کردند، اما در حال حاضر با وجود شیوع گسترده ویروس کشنده ای همچون کرونا و آنفولانزا و همه گیر شدن آن در جهان، استفاده از ماسک امری کاملا ضروری است. در این مقاله قصد داریم تا به ارائه توضیحات مختصری در مورد ماسک های تنفسی و عمر مفید و کارایی آنها و زمان عوض کردن ماسک بپردازیم:
انواع ماسک ها
ماسک های تنفسی متناسب با نوع کاربردشان انواع مختلفی دارند که برخی از پرکاربردترین آنها عبارتند از:
ماسک سه لایه یا ماسک جراحی: این ماسک ها برای محافظت در مقابل ویروس ها، ذرات آلوده و عفونی و همچنین ترشحات تنفسی طراحی شده است. این ماسک ها با پوشاندن کامل بینی، لب ها و قسمت چانه، از ورود ذرات معلق، ترشحات آلوده و عفونی جلوگیری می کنند. به همین دلیل لبه بالایی این ماسک ها باید کاملا روی بینی ثابت شود. در مورد زمان عوض کردن ماسک در ادامه خواهیم گفت.
ماسک های سه لایه از دو لایه اسپان باند و یک لایه میانی به نام ملت بلون تشکیل شده اند. لایه اسپان باند از گسترش آلودگی جلوگیری می نماید و لایه ملت بلون نیز همانند یک سد دفاعی از ورود میکروب ها و ذرات معلق جلوگیری می کند اما در عین حال مشکلی برای تنفس فرد ایجاد نمی کند.
ماسک سوپاپ دار: این ماسک ها انواع مختلفی دارند که برخی از آنها عبارتند از ماسک های N95، N99 و ffp2. ماسک های سوپاپ دار از قابلیت محافظت کنندگی بسیار بالایی برخوردار هستند و سوپاپی که روی آنها تعبیه شده است نیز باعث عبور هوای بازدم می شود.
ماسک های پارچه ای: این ماسک ها که به صورت دست دوز تولید می شوند، از نظر ظاهری تنوع بسیار بالایی دارند و جای خود را به خوبی در صنعت مد و پوشاک باز کرده اند. ماسک پارچه ای به تنهایی قدرت محافظت کنندگی بالایی ندارد و حتما باید به همراه ماسک های سه لایه و با قابلیت جلوگیری از نفوذ ذرات استفاده شوند.
بهترین ماسک برای ویروس
همانطور که می دانید و از طریق رسانه ها و اخبارها نیز اطلاع رسانی شده است، بهترین ماسکی که می تواند در دوران همه گیری ویروس خطرناک کووید ۱۹ مورد استفاده قرار گیرد ماسک سه لایه یا ماسک جراحی است. این ماسک با داشتن دو لایه اسپان باند و یک لایه ملت بلون، از ورود میکروب ها و ذرات و ترشحات آلوده جلوگیری می کند. در استفاده از این ماسک باید به نکات و روش های بسیار مهمی توجه داشته باشید. در غیر این صورت این ماسک کارایی خود را از دست می دهد و استفاده از آن نیز هیچ سودی نخواهد داشت. ماسک های سه لایه یا جراحی، یکبار مصرف هستند و با توجه به قیمت مناسب خود به راحتی قابل استفاده هستند.
عدم استفاده از ماسک سوپاپ دار
احتمالا در این روزها در اخبار و رسانه ها بارها شنیده اید که برای پیشگیری از ویروس کرونا از استفاده از ماسک های سوپاپ دار و N95 خودداری کنید. اما شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا نباید از ماسک های سوپاپ دار با توجه به قدرت حفاظت کنندگی بالای آنها استفاده نمود.
همانطور که قبلا اشاره کردیم این ماسک ها قدرت حفاظت کنندگی بالایی دارند، اما این حفاظت تنها از شخص شما است. این در حالی است که در شرایط فعلی که دنیا با ویروس کرونا درگیر است، هدف از استفاده از ماسک، محافظت از خود و دیگران است. این ماسک ها به دلیل داشتن سوپاپ، هوای بازدم شما را به بیرون انتقال می دهند و شما به راحتی نفس می کشید. اما اگر شما مبتلا به ویروس کرونا باشید یا حتی اگر ناقل آن باشید، با توجه به عبور جریان هوا به بیرون ممکن است دیگران را در معرض این ویروس مهلک قرار دهید. به همین منظور ماسک های سوپاپ دار تاثیری در مقابله با ویروس کرونا و قطع زنجیره ندارند و باید از استفاده از آنها در این شرایط جدا خودداری کنید.
باید و نباید ها
- هنگام استفاده از ماسک های تنفسی دست های خود را با دقت بشویید و از استفاده از ماسک با دست های آلوده به شدت پرهیز کنید.
- پس از شستن دست ها، ماسک خود را از ناحیه بندها پشت گوش خود قرار دهید و از لمس قسمت خارجی ماسک جدا خوداری کنید.
- ماسک را از لبه بالایی روی بینی خود ثابت نگاه دارید و دقت داشته باشید که بندهای ماسک نباید شل باشند. شل بودن بندهای ماسک باعث عبور میکروب ها، ذرات و آلودگی از کناره های آن می شود و شما را به بیماری مبتلا می سازد.
- از استفاده مجدد از ماسک های یک بار مصرف به شدت خودداری نمایید، زیرا این ماسک ها طوری طراحی و تولید شده اند که تنها یک بار قابل استفاده هستند و پس از گذشت مدت زمانی مشخص، کارایی خود را از دست می دهند و یا قدرت حفاظتی آنها کاهش می یابد. بنابراین شستن و یا اتو کردن ماسک های یکبار مصرف و استفاده مجدد از آنها کاری نادرست و خطرناک است.
- ماسک باید ناحیه بینی، دهان و چانه شما را به خوبی پوشش دهد و به همین دلیل هرگز نباید آن را در زیر بینی یا چانه خود قرار دهید. دلیل این مسئله آن است که قسمت زیر چانه می تواند محل تجمع آلودگی های ویروسی باشد و زمانی که شما ماسک خود را زیر چانه قرار می دهید، ماسک آلوده می شود و احتمال انتقال بیماری را افزایش می دهد.
- در هنگام استفاده از ماسک های تنفسی دقت داشته باشید که ماسک سوراخ نباشد، بافت الیاف آن باز نشده باشد و کاملا سالم باشد.
- ماسک شما باید دارای بافتی متراکم و فشرده باشد. به همین علت توصیه می شود که از استفاده از ماسک هایی با بافت غیر متراکم و ضخامت کم خودداری نمایید.
- در هنگام استفاده از ماسک دقت کنید که قسمت خارجی آن را که معمولا دارای رنگ های مختلفی است بر روی صورت خود قرار ندهید.
- پس از استفاده از ماسک های یکبار مصرف حتما آن را در کیسه ای قرار دهید و درب را محکم ببندید. همچنین به هیچ وجه ماسک های خود را در کوچه و خیابان رها نکنید زیرا این کار موجب افزایش شیوع عفونت و بیماری می شود.
- از استفاده طولانی مدت از ماسک های تنفسی پرهیز کنید.
زمان تعویض
همانطور که می دانید ماسک های تنفسی یکبار مصرف هستند، مگر آنکه ماسک پارچه ای باشند که امکان شستشو و استفاده چندین باره از آن وجود دارد. مدت زمان مفید برای استفاده از ماسک های تنفسی ۵ تا ۸ ساعت است. این در حالی است که با توجه به مشکلاتی که ممکن است برای ماسک ها به وجود بیاید، این زمان متغیر است و می تواند به کمتر از ۵ ساعت نیز کاهش پیدا کند. در هنگام خرید ماسک های تنفسی به تاریخ انقضای آن روی بسته بندی آن توجه کنید. تاریخ مصرف ماسک ها به طور معمول دو سال است.
عوض کردن ماسک
- در صورت آلوده شدن ماسک و برخورد آن با ترشحات تنفسی، خون و آلودگی زمان عوض کردن ماسک فرا رسیده است.
- اگر ماسک شما بر اثر برخورد طولانی مدت با هوای بازدم مرطوب یا به دلیلی خیس شد، حتما آن را تعویض کنید زیرا محیط مرطوب ماسک می تواند باعث تجمع میکروب و آلودگی شود.
- هنگامی که هوای داخل ماسک کاهش پیدا می کند و تنفس به سختی انجام می شود، زمان عوض کردن ماسک فرا رسیده است.
- پس از حضور در محیط های شلوغ نظیر مترو، اتوبوس، مراکز درمانی و بازار حتما باید ماسک خود را تعویض کنید زیرا احتمال قرار گرفتن ذرات آلوده بر روی ماسک شما بسیار زیاد خواهد بود.
منبع : سایت سفیر
