کمبود فریتین خون در بدن
بدن انسان به منظور حمل و انتقال اکسیژن به سلول های بدن به آهن احتیاج دارد و در نبود آن سلول های خونی توانایی انجام این کار را ندارند. در صورتی که فرد به کمبود آهن و یا افزایش آن در بدن دچار باشد پزشک یک تست فریتین از فرد می گیرد که این آزمایش در واقع میزان آهن را در بدن اندازه گیری کرده و در واقع نمایی کلی از سطح آهن موجود در خون را نشان می دهد و در صورتی که فرد دچار کمبود فریتین خون بود باید هر چه زودتر در جهت رفع این مشکل اقدام نماید.
در مواقعی که میزان فریتین خون پایین می باشد اغلب مقدار هموگلوبین نیز به سطح پایینی می رسد و این نوع کاهش بر روی میزان گلبول های قرمز، حجم و شکل آن ها تاثیرگذار بوده و باعث تغییر آن می شود. فقدان هموگلوبین موجب می شود ماهیچه ها و بافت های بدن فعالیت خوبی نداشته باشند که در نتیجه باعث کم خونی می گردد.
علائم کم بودن سطح فریتین خون
هنگامی که مقدار فریتین از حد طبیعی آن کمتر باشد نشان دهنده کم بودن آهن بوده و در واقع در برنامه غذایی شما آهن موردنیاز موجود نمی باشد. در ادامه به مواردی از علل کاهش فریتین خون اشاره خواهیم کرد.
کم خونی :
قسمتی از خون که حاوی آهن و اکسیژن می باشد هموگلوبین نام دارد و در تست های آزمایشگاهی به طور معمول سطح آن اندازه گیری می شود. هنگامی که فریتین خون کم باشد اغلب هموگلوبین نیز کم می شود و باعث تغییراتی در میزان گلبول های قرمز می شود که همین امر سبب کم خونی می شود.
کم بودن میزان اکسیژن :
به طور کلی آهن اکسیژن را توسط گلبول های قرمز به اندام های مختلف بخصوص مغز منتقل می کند. کم بودن مقدار اکسیژن موجب شده میزان تنفس ریتم کندی داشته باشد و فرد به میزان زیادی عرق کند و همچنین خسته به نظر برسد. کم بودن اکسیژن برای یک مدت طولانی امکان دارد موجب بی حالی فرد شود که در این وضعیت رنگ پوست روشن شده و قلب و ریه با توجه به میزان اکسیژن موجود نمی توانند فعالیت خود را به خوبی انجام دهند.
خستگی عضلانی :
پروتئینی به نام مایوگلوبین که شباهت زیادی به هموگلوبین دارد که آن نیز وظیفه ذخیره سازی آهن و اکسیژن را برعهده دارد و به میزان فریتین بستگی دارد. بنابراین زمانی که میزان فریتین کاهش پیدا کند در نتیجه آن میزان مایوگلوبین کمتری وجود خواهد داشت و در پی آن اکسیژن موردنیاز به عضله های بدن نمی رسد و همین امر موجب می شود سلول های عضلانی به درستی ترمیم نگردند و در نتیجه احساس خستگی به فرد دست می دهد.
احساس سرگیجه :
سرگیجه داشتن دلایل مختلفی دارد که در اکثر مواقع به گوش میانی ارتباط دارد اما اگر فردی سابقه داشته باشد و با کاهش فریتین رو به رو شود میزان سرگیجه او تشدید می شود و با خوردن ترکیبات آهن دار که به سرعت جذب خون می گردند از میزان آن کم می شود.
تپش قلب نامنظم :
کم بودن میزان فریتین باعث بی نظمی تپش قلب می شود چرا که ماهیچه های قلب اکسیژن لازم را از هموگلوبین و مایوگلوبین دریافت کرده و هنگامی که با کاهش فریتین مواجهه می شوید اکسیژن مناسب به سلول های قلب نرسیده و در نهایت میزان انقباض عضله های قلب کم می شود و با توجه به این که قلب باید خون سرشار از اکسیژن را به کل بدن انتقال دهد در نتیجه این عمل به خوبی انجام نشده و اکسیژن خوب منتقل نمی شود.
از نشانه های دیگر کمبود فریتین می توان به احساس ضعف ناگهانی، زنگ زدن گوش، داشتن سردرد مزمن، درد پا، احساس تنگی نفس و … اشاره کرد.
راهکارهای جلوگیری از کمبود فریتین
بهترین راه جلوگیری از کمبود فریتین خون استفاده از غذا و مکمل سرشار از آهن می باشد با انجام اینکار میزان آهن در بدن به حد تعادل می رسد که به منظور ایجاد تعادل در میزان آهن بدن می توانید از ویتامین هایی که هم ذخیره آهن و هم میزان نگهداری آهن در بدن را افزایش دهد و همچنین جذب آهن را نیز تسریع نمایید استفاده نمایید مخصوصا ویتامین C و B12 و استفاده از غذا های سرشار از آهن که عبارتند از:
- برنج قهوه ای
- گوشت قرمز کم چرب
- میوه ی خشک شده
- تخم مرغ
- لوبیا و حبوبات
- صیفی جات سبز رنگ
- ماهی
- مغز آجیل
نشانه های سطح بالای فریتین
در برخی مواد امکان دارد سطح فریتین در بدن بالا رود که با علایمی همراه است و این نشانه ها عبارتند از :
- تپش قلب یا درد سینه
- دل درد
- درد مفاصل
- خستگی
- ضعف
سطح بالای فریتین در نتیجه آسبیب به اندام های شما مانند طحال و کبد می باشد.
راهکارهای جبران کاهش فریتین
اعمالی وجود دارد که با انجام آن می توان میزان جذب شدن آهن در بدن را به گونه ای بالا برد و از این طریق باعث افزایش مقدار فریتین خون شد که در ادامه به شرح آن ها پرداخته ایم.
مصرف منابع آهن دار غیرهم با نوشیدنی های سرشار از ویتامین C :
با این عمل میزان جذب آهن در بدن به مقدار زیادی افزایش یافته و راه های فراوانی برای این کار موجود می باشد. به طور مثال می توان غذاهایی که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم را به منظور این کار مصرف نمود.
- مصرف سالاد کلم با آب لیمو و سس روغن زیتون همراه با توتفرنگی تازه
- سوپ عدس همراه با فلفل دلمهای
- استفاده از جو دوسر بادام، کیوی و کشمش
- همبرگر گوشت گاو به همراه سیب زمینی پخته سرخ شده
- مصرف حموس به همراه کراکر کامل و یک لیوان آب پرتقال
پختن غذا در قابلمه چدن :
طبق مطالعات انجام شده مشخص شده است که هنگامی که غذا درون قابلمه چدن تهیه می شود کمی آهن جذب آن می شود. بکار بردن ظروف چدنی برای درست کردن غذا موجب بالا رفتن مقدار یون های آهن درون غذا شده و این عمل به بالا رفتن میزان جذب آهن در بدن و جلوگیری از کمبود آهن کمک خواهد کرد.
مصرف منابع مختلفی از آهن :
منابع آهن هم و غیر هم را به طور مداوم در برنامه غذایی خود بگنجانید. استفاده از یک برنامه غذایی سالم و چندگانه شامل انواع مختلف غلات، سبزیجات، گوشت، میوه و … از مناسب ترین راه ها برای تامین سلامتی بدن می باشد.
استفاده نکردن از منابع آهن همراه با چای و قهوه :
طبق مطالعات انجام شده می توان گفت که این نوشیدنی ها شامل ترکیبات فنولیک می باشند که مانع از جذب شدن آهن در سیستم گوارشی می شود. تانن موجود در چای جذب آهن را به طور چشمگیری کم می کند. به همین خاطر تا جایی که امکان دارد از خوردن ترکیبات سرشار از آهن همراه با چای و قهوه خوددرای نمایید.
مصرف نکردن منابع آهن با غذاهای سرشار از کلسیم :
خوردن ترکیبات آهن دار با موادی همچون شیر و پنیر باعث اختلال در جذب آهن می شود. خوردن لبنیات اغلب به تمامی رده های سنی پیشنهاد می شود ولی باید این نکته را در نظر داشت که خوردن مواد غنی از کلسیم جذب آهن را قطعا با مشکل رو به رو خواهد کرد.
در مطلب ارائه شده شما عزیزان را با علائم کمبود فریتین خون و راه های جبران و درمان آن آشنا کردیم که امیدواریم از آن نهایت استفاده را برده باشید.
منبع : آرگا