رشد عاطفی مسیری است که طی آن فرد فرایند اجتماعی شدن را می آموزد این مسیر ممکن است از همان دوران کودکی آغاز شود و به شکل گیری شخصیت اجتماعی فرد کمک کند این نوع رشد شخصیتی می توانند در افراد به گونه های مختلفی صورت بگیرد و افراد از جهات مختلفی می توانند با یکدیگر تفاوت داشته باشند احساسات و عواطفی که در هر فرد وجود دارد منحصر به فرد است و ویژه خود او می باشد. حالا درک این همه احساسات و عواطف شخصی کار آسانی است بنابراین افراد با احساسات و عواطف گوناگون را به دسته بندی های مختلفی تقسیم می کندند تا بررسی های بیشتری را بر روی آن ها انجام دهند. اما سوال اصلی این است که چگونه می توان با وجود همه این تفاوت ها یک مسیر اصلی را برای توسعه عواطف فردی و اجتماعی ارائه داد؟ همانطور که می دانید دانستن این مسیر به فرد کمک می کند تا مدیریت بیشتری بر روی عواطف خود داشته باشد همچنین باید اشاره کرد که این تجربیات در دوران مختلفی از زندگی افراد نیز می توانند گوناگون باشند بنابراین ما در این مقاله اشاره می کنیم که چگونه می توانید یک مسیر درست را برای توسعه عواطف خود در نظر بگیرید.
رشد عاطفی دارای چه نشانه هایی است؟
رشد احساسات و عواطف از همان دوران کودکی شکل می گیرد و می توان به جرات گفت که این دوران یکی از دوران های مهم برای شکل گیری شخصیت فرد می باشند و در این دوران است که والدین باید به رشد کودک خود کمک کنند و آن را کنترل نمایند. اما باید دید که این رشد با چه نشانه هایی همراه است و چگونه می توانیم متوجه این رشد در فرزندمان شویم؟
کودکان در سال های اولیه زندگی خود تجربیات اجتماعی مختلفی دارند ان ها در این سنسن دارای نوسانات خلقی می باشند احساسات آن ها به شدت تغییر می کند در این سنین سبک زندگی که والدین برای خود و فرزند دارند می تواند در رشد عاطفه آن ها موثر باشد و از همین دوران است که کودک سازگاری و ناسازگاری را می آموزد. بنابراین اولین تجربیات اجتماعی در کودکان در محیط های خانواده و در ارتباط با والدین می باشد این رشد از دوران نوزادی آغاز می شود و با احساساتی از قبیل گریه، ترس، خنده و … بروز پیدا می کند. کمک کم این نشانه ها پیچیده تر می شوند و کودک با نشانه هایی همچون کم رویی، خجالت، غرور و همدلی آشنا می شود با رشد عاطفی در این زمینه ها کودک می تواند به درک درستی از خود برسد.
رشد مهارت های اجتماعی با وارد شدن کودک به مدرسه بیشتر می شود او سعی می کند در گروه همسالان و بزرگسالان مشارکت کند همچنین از دیگر نشانه های رشدی در این زمینه می توان به واکنش های مثبت فیزیکی همچون ضربان قلب، بالا رفتن سطح هورمون ها و … اشاره کرد. او احساساتی که تجربه می کند را نام می برد، می تواند در باره این احساسات قضاوت کند، در موقعیت ها دست به عمل می زند و می تواند احساسات خود را به خوبی بروز دهد.
این رشد تحت تاثیر چه عواملی است؟
عوامل متعدد محیطی و فردی وجود دارند که موجب می شود تا در این رشد تاثیراتی دیده شود به طور کلی ارزش ها و باورهایی که نوجوان و یا کودکان با آن ها رو به رو هستند و در محیط های خانواده و جامعه با آن ها آشنا می شود در این رشد عاطفی تاثیرگذار خواهد بود. این رفتارها از تغییر مشاهده و تقلید نیز ایجاد می شوند همچنین آن دسته از عواطفی که برآورده می شوند در این حیطه قرار می گیرند و فرد بیشتر به سوی آن ها می رود. استرس خانوادگی، نحوه تربیت والدین، صفت های شخصیتی کودک و نوجوان و … از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در این زمینه می باشند که باید کنترل شوند. و در این بخش به ویژگی والدین خوب می توان اشاره نمود.
تکنیک هایی برای افزایش رشد احساسات:
در این میان بیش از هر چیز باید به نقش پر رنگ والدین اشاره نمود در واقع اولین قدم برای رشد عاطفه والدین هستند زیرا کودک از همان ابتدا رابطه احساسی خود را با والدین آغاز می کند با وارد شدن به مدرسه و جامعه نیز این دایره گسترده تر می شود.
۱- دلبستگی ایمن:
کودکانی که دارای دلبستگی ایمن هستند می توانند راحت تر وارد مراحل رشد عاطفی شوند آن ها از سوی والدین یک رابطه ایمن و بدون خطر را تجربه کرده اند و این را به محیط های بیرونی نیز بسط می دهند. مراقبت ها و رسدیگی های اولیه والدین در این زمینه بسیار موثر است این دسته از والدین نیازهای کودکان خود را برآورده می کنند به آن ها احساسات امنیت می دهند و قابل اعتماد هستند دلبستگی ایمنی تواند در کنترل خشم، اضطراب، ترس و … موثر باشد. اما در این میان برخی از کودکان دارای اختلال دلبستگی هستند که باید دید چگونه درمان می شوند.
۲- هماهنگی با احساسات کودک:
والدین باید بتوانند خود را با احساسات کودکان هماهنگ کنند والدین می توانند با هم صحبتی با کودک، بازی و بازی بدن احساسات خود را به کودکشان نزدیک کنند و از این طریق به رشد عاطفی او کمک بیشتری کنند. تحقیقات نشان می دهد که نحوه صحبت کردن کودکان نشان می دهد که چگونه می توانند احساسات خود را کنترل کنند.
۳- کمک برای تشخیص عواطف:
باید به نوجوان و کودک خود کمک کنید تا شناخت بیشتری بر روی احساسات خود داشته باشد باید با کودکان صحبت کنید و به آن ها آموزش دهید که می توانند به راحتی احساسات و عواطف خود را بازگو کنند. این خودآگاهی را باید از همان ابتدا والدین به کودک بیاموزند این رشد می تواند به شکل تدریجی صورت بگیرد و اصولا مطابق با سن کودک است والدین با تشویق کردن کود برای ابراز احساسات نیز می توانند نقش موثری داشته اشند.
همچنین والدین باید به کودک بیاموزند که نباید احساسات منفی خود را بروز دهد و باید این قبیل از احساسات را محدود کنند آن ها باید بدانند که هر فردی می تواند تجربیات منفی در زندگی داشته باشد و این عواطف پیچیده نیستند و تنها با کنترل کردن می توانید بر آن ها غلبه کنید.
۴- الگوی مناسب:
والدین الگوی مناسبی برای این رشد در کودکان هستند آن ها باید رفتارها را به شکل غیر مستقیم به کودکان بیاموزند به گونه ای که کودکان بدانند در هر شرایط چگونه باید رفتار کنند به عنوان مثال: زمانی که والدین از کودک بابت انجام اشتباه و یا تنبیه نا به جا عذرخواهی می کنند به شکل غیر مستقیم به کودک می آموزند که در زمان بروز اشتباه رفتاری که باید انجام دهد عذرخواهی کردن است.
تاثیر و نقش بازی در کودک چقدر است؟ این موضوع نشان می دهد که می توان از طریق بازی کردن با کودکان نیز احساسات آن ها را شکل داد و بسیاری از آموزش های سنگین را می توان از طریق بازی به آن ها القا کرد.
منبع : آرگا
