قرص دوسولپین یکی از انواع داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای است که با استفاده از آن علائم بیماری افسردگی به خصوص در مواردی که نیاز به یک ضد التهاب باشد درمان می گردد. داروی دوسولپین با اتصال به انتقال دهنده عصبی نورآدرنالین و انتقال دهنده سروتونین با قدرت باعث افزایش سطح آزاد نورآدرنالین و ۵HT در شکاف سیناپسی می گردد.
معرفی قرص دوسولپین
بیماری افسردگی یا افسردگی بالینی که اختلال افسردگی نیز نامیده می شود، دوره ای از غم و اندوه می باشد که در آن فرد علاقه خود را به چیزهایی که قبلا باعث خوشحالی و لذت او می شده است از دست می دهد. این قبیل احساسات در اغلب موارد با علائم و نشانه های فیزیکی و روانی همراه هستند. افسردگی می تواند بیشتر از دو هفته به طول بیانجامد و بیشتر و بیشتر شود، فرد در بیشتر اوقات حس ناراحتی داشته و لذت خود را از انجام کارهای مفرح و روزانه از دست خواهد داد. برای درمان این مشکل روش های روانشناسانه و دارویی متفاوتی وجود دارد که هر یک تاثیر گذاری خود را دارد، در این مطلب می خواهیم با یکی از انواع قرص های ضد افسردگی به نام دوسولپین آشنا شویم، همراه ما باشید.
دوسولپین
دوسولپین داروی ضد افسردگی سه حلقه ای است که عملکرد و موارد استفاده از آن تا حدودی شبیه به آمی تریپتیلین می باشد، این دارو یکی از خواب آورترین داروهای سه حلقه ای می باشد. داروی دوسولپین به شکل کپسول های ۲۵ میلی گرمی در داروخانه ها یافت می شود.
مکانیسم اثر دوسولپین
دوسولپین با وصل به انتقال دهنده عصبی نورآدرنالین NAT و انتقال دهنده روتونین SERT با روشی قدرتمند به افزایش سطح آزاد نورآدرنالین و ۵TH در شکاف سیناپسی می انجامد. داروی دوسولپین میل بسیاری به سمت گیرنده a2-آدرنرژیک داشته و میل کمتری به گیرنده a1-آدرنرژیک از خود نشان می دهد. مهار a2-آدرنرژیک پیش سیناپسی به وسیله دوسولپین به آزاد شدن نورآدرنالین می انجامد و بیشتر اثرات ضد افسردگی را تقویت می نماید. همچنین این دارو باعث کاهش تعداد گیرنده ها و تشکیل AMP حلقوی ناشی از نورآدرنالین می شود. قرص دوسولپین با عنوان یک آنتاگونیست به گیرنده های ۵HT1A و ۵HT2A در مغز و هیپوکامپ اتصال می یاید. بعلاوه دوسولپین به گیرنده های استیل کولین موسکارینی اتصال می یابد و باعث به وجود آمدن عوارض مختلفی مانند خشکی دهان می گردد و با عنوان آنتاگونیست در گیرنده های هیستامین نوع ۱ این دارو باعث بروز خواب آوری می گردد.
فارماکوکینتیک
- جذب: دوسولپین به راحتی از روده جذب می گردد تا به اوج غلظت پلاسما در طی زمان معین شده برای این میزان بعد از مصرف خوراکی برسد. غلظت پایدار در مصرف این دارو به خاطر رابطه پویا بین دوز دارو و غلظت پلاسما در افراد متفاوت است.
- حجم توزیع: بعد از تجویز خوراکی ۷۵ میلی گرم دوسولپین، مقدار متوسط حجم توزیع آن حدود ۴۵ لیتر در کیلوگرم می باشد. داروی مورد نظر برای بروز آثار ضد افسردگی از سد خونی مغز عبور می نماید. بعلاوه این دارو با غلظت کمی از دارو در شیر مادر دفع می گردد.
- متابولیسم: داروی دسولپین تحت تاثیر متابولیسم گسترده کبدی قرار می گیرد و به متابولیت های مختلف تبدیل می شود.
- کلیرانس: کلیرانس این دارو حدود ۱/۳۶ لیتر به ازای هر کیلوگرم بر ساعت بعد از مصرف دوز خوراکی ۷۵ میلی گرم از دارو است.
- نیمه عمر: نیمه عمر حذف این دارو حدود ۲۰/۴ ساعت بعد از تجویز خوراکی ۲۵ میلی گرم از دارو می باشد.
- اتصال پروتئینی: حدود ۸۴ درصد از داروهای بدون تغییر به پروتئین پلاسما متصل می گردند.
- دفع: داروی دوسولپین به شکل عمده به وسیله کلیه ها دفع می گردد، دفع کلیوی دارو و متابولیتهای آن ۵۰ تا ۶۰ درصد و دفع صفراوی و مدفوعی دارو حدود ۱۵ تا ۴۰ درصد می باشد.
موارد استفاده از دوسولپین
همانطور که اشاره شد از قرص دوسولپین برای درمان علائم مشکلات افسردگی به خصوص در مواردی که اثر ضد اضطراب نیاز باشد استفاده می گردد.
میزان مصرف دوسولپین
برای درمان افسردگی میزان طبیعی و معمول مصرف دوسولپین ۷۵ میلی گرم تا ۱۵۰ میلی گرم در روز می باشد. در برخی موارد و بر حسب تشخیص پزشک مقدار مصرف را تا ۲۲۵ میلی گرم در روز بیشتر می کند. حداکثر مقدار مصرفی در طول روز ۲۲۵ میلی گرم در روز می باشد.
به منظور تسکین درد و یا پیشگیری از میگرن، میزان معمول مصرف این دارو ۷۵ میلی گرم در روز می باشد که در شب باید مصرف شود. دوز مصرف دارو ممکن است از ۲۵ میلی گرم در روز آغاز شده و کم کم می تواند به ۷۵ گرم در روز افزایش یابد. حداکثر مقدار مجاز برای مصرف این دارو در درمان میگرن یا درد ۱۵۰ میلی گرم در روز می باشد.
عوارض جانبی دوسولپین
بیشترین عوارض جانبی مصرف این دارو شامل موارد زیر می شود:
- عوارض جانبی سیستم عصبی مرکزی شامل خواب آلودگی، علائم خارج هرمی، لرزش، گیجی، عدم تعادل، پاراستزی، تغییرات در الگو EEG
- آثار آنتی کولینرژیک مثل خشک شدن دهان، تعریق، احتباس ادرار
- عوارض بر سیستم قلبی عروقی مانند افت فشار خون، افت فشار خون وضعیتی، تاکی کاردیف تپش قلب، آریتمی. این مشکل در افراد مسن بیشتر خواهد شد و افزایش می یابد.
- عوارض سیستم غدد درون ریز یا میل جنسی تغییر یافته
- عوارض دستگاه گوارش از جمله تهوع، استفراغ، یبوست
- تاری در دید
بیشترین میزان مرگ در ارتباط با اور دوز دارو با شروع سمی شدن در حدود ۴ تا ۶ ساعت بعد از مصرف کردن دارو اتفاق می افتد. همچنین در این مورد گزارشاتی در رابطه با خودکشی و میل به آن وجود دارد.
تداخلات دارویی
قرص دوسولپین می تواند با برخی از داروها تداخل ایجاد کرده و تاثیر بیشتر یا کمتری ایجاد نماید، برخی از این داروها عبارتند از:
اکسپکتورانت، پروکائین آمید، دروپریدول، دی اتیل پروپیون، مفلوکین، لیز دگزامفتامین، لیس دکس آمفتامین، آرسنیک تری اکساید، میلناسیپران، پیلوکارپین خوراکی، هوپرزین آ.
نکات مهم و قابل توجه
در رابطه با مصرف این دارو به موارد زیر توجه داشته باشید:
- قبل از مصرف دارو در صورت داشتن هر نوع حساسیتی از قبیل حساسیت به دوسلوپین یا دیگر مواد تشکیل دهنده این دارو، نا منظم بودن ضربان قلب یا هر نوع مشکل قلبی دیگر، داشتن مشکلات کبدی، تشخیص مبتلا بودن به مانیا پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید.
- مصرف داروی دوسولپین برای کودکان مجاز نبوده و منع مصرف دارد.
- احتمال ایجاد افکار خودکشی و بدتر شدن علائم افسردگی یا بروز اختلال اضطراب در زمان مصرف این نوع از داروها وجود داشته است.
- در صورت داشتن مشکل مانیا و یا مشکلات روانپزشکی دیگر حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
- در صورتی که می خواهید جراحی یا معالجه دندان انجام دهید حتما با پزشک مشورت کرده و مصرف دارو را قطع کنید.
- در صورت مبتلا بودن به بیماری ارثی پورفیری پزشک را مطلع سازید.
- داشتن بیماری فئوکروموسیتوم را به پزشک خود خبر دهید.
- در صورت داشتن مشکل تیروئید قبل از مصرف دارو پزشک را مطلع کنید.
- اگر مشکل پروستات دارید و در ادرار کردن مشکلاتی برایتان ایجاد می شود حتما قبل از مصرف دارو پزشک را در جریان قرار دهید.
- در صورت تحت درمان بودن با شوک الکتریکی و یا داشتن مشکل وجود گلوکوم و همچنین وجود مشکلات شدید کلیه پزشک خود را در جریان قرار دهید.
- د بیماران بزرگسالی که کمتر از ۲۵ سال می باشند باید با نظر و تجویز پزشک دارو مصرف شود.
- در صورتی که بعد از مصرف دارو افکار خودکشی به سراغتان آمد باید سریعا به پزشک خود اطلاع داده و مصرف دارو را قطع کنید.
- مصرف این دارو باعث خواب آلودگی و گیجی می شود از این رو در زمان مصرف از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا دارند مانند رانندگی خود داری نمایید.
شرایط نگهداری از دارو
قرص و کپسول دوسولپین را باید در درمای زیر ۲۵ درجه سانتی گراد و در بسته بندی اصلی خود نگهداری کرده و دارو را در دسترس اطفال قرار ندهید.
مصرف دارو در دوره بارداری
در برخی موارد مادر باردار نیاز به مصرف دارو در زمان بارداری دارد تا هم او و هم نوزادش در آرامش باشند، از این رو باید برای مصرف هر نوع دارویی با پزشک مشورت شود، اگر در حین مصرف این دارو باردار شدید و یا اقدام به باردار شدن نمودید باید با پزشک مشورت کرده و بدون مشورت با او مصرف دارو را متوقف نکنید.
مصرف این قرص به احتمال خیلی زیاد با بروز خطرات کمی برای نوزادان متولد نشده ارتباط دارد. ولی اگر افسردگی در دوره بارداری درمان نگردد مشکلات بیشتری ایجاد خواهد شد.
در حالت کلی با توجه به نیاز مادر می توان این دارو را در دوره بارداری مصرف نمود البته با توجه به نظر و صلاحدید پزشک.
مصرف دارو در دوره شیردهی
در صورت تجویز پزشک می توانید در دوره بارداری از این قرص استفاده نمایید و باعث بهبود مشکلات شوید. داروی دوسولپین به مقدار خیلی کم در شیر مادر ترشح می گردد و استفاده از آن عوارض جانبی برای نوزاد به دنبال نخواهد داشت. در صورتی که بعد از مصرف دارو تغییراتی مانند بی قراری و یا بی خوابی را در نوزاد خود دیدید باید در سریعترین زمان ممکن با پزشک خود مشورت کنید.
منبع : آرگا