چشم یکی از مهمترین اعضا در بدن می باشد که کارایی آن در شناسایی و کشف دنیای اطراف می باشد. در برخی از افراد بنا به دلایلی این عضو دچار مشکل شده و فرد دچار مشکلات بینایی می شود. ضعیف شدن چشم در تمام سنین ممکن است اتفاق بیافتد و در سنین پایین نیز دیده می شود، ضعیف شدن چشم در کودکان بنا به دلایل مختلفی ایجاد می شود که برخی قابل درمان بوده و برطرف می شوند.
بررسی ضعیف شدن چشم در کودکان
بینایی انسان ها در لحظه تولد کامل نیست و روند رشد آن تا دو سالگی کودک ادامه داد، مشکلات بینی در تمام سنین دیده می شود و در بین کودکان نیز شایع می باشد، البته با این وجود ممکن است خیلی کم مورد توجه قرار بگیرد. اغلب مشکلات بینایی و چشم اگر در سنین پایین تشخیص داده شوند قابل درمان بوده و با تجویز عینک و برخی مراقبت های پزشکی حل می شوند، اما همانطور که گفته شد باید سریعا تشخیص داده شوند تا بتوان برای درمان اقدام کرد.
در صورتی که مشکل چشم کودک زود تشخیص داده شود و برای درمان اقدام گردد مطمئنا شانس بالاتری برای بهبود خواهد داشت. البته در این مورد مشکلاتی وجود دارد به ویژه این که کودکان دقیقا نمی توانند به والدین خود بگویند که مشکل دیدن دارند، کودکان بسیاری دچار مشکلات بینایی می شوند که نمی توانند والدین خود را در جریان بگذارند، از این رو بهتر است با علائم بروز این مشکل در کودکان آشنا شوید تا سریعتر بتوانید مشکل کودک خود را به کمک چشم پزشک حل کنید. برای بررسی ضعیف شدن چشم در کودکان و نشانه های آن در ادامه مطلب همراه ما باشید.
کودک ممکن است نتواند به والدینش بگوید که در دیدن مشکل دارد
قبل از هر چیزی نباید منتظر بمانید تا کودکتان از مشکل خود در بینایی برایتان صحبت کند، چون بسیاری از بچه ها حتی متوجه نمی شوند که بینایشان دچار مشکل شده است، چون این دسته از کودکان به نوع دیدن خود عادت کرده اند و فکر می کنند همه همینگونه می بینند. والدین باید کودکان خود را در طول سال دو مرتبه نزد پزشک یا بینایی سنجی ببرند تا معاینات لازم انجام شود و در صورت وجود مشکل هر چه سریعتر درمان گردد. اغلب مشکلات با تجویز عینک و در برخی موارد نیز با جراحی قابل درمان می باشند.
علائم و نشانه های ضعیفی چشم در کودکان
در ادامه برای دانستن اینکه کودکتان مشکل بینایی دارد با نشانه های ضعیف شدن چشم در کودکان آشنا می شویم:
-
زمانیکه کودک بگوید اشیاء را تار می بیند:
وقتی کودکتان به شما اعلام کند که وسیله های دور و برش را تار می بیند، کاملا واضح است که بینایی او دچار مشکلاتی است که باید درمان شود. نشانه هایی که یک کودک می تواند در چنین شرایطی تجربه نماید شامل مات یا کدر شدن بینایی، تماشا کردن تلویزیون از فاصله خیلی نزدیک، نزدیک بردن اشیاء به طرف چشم برای دیدن و … می شود. همچنین در بعضی از موارد ممکن است کودک اسباب بازی هایش را از فاصله ای مشخص نبیند و یا اینکه وقتی کودک می خواهد روی چیزی تمرکز کند، چشم های خود را ریز کرده و نگاه کند. این نشانه ها مواردی هستند که باید خیلی زود توسط والدین تشخیص داده شوند.
-
کودکی که زیاد سردرد می شود:
از دیگر علائم ضعیف شدن چشم در کودکان سردرد و خستگی چشم ها می باشد. در بیشتر موارد خستگی و سردرد زمانی به وجود می آید که کودک مطالعه داشته و یا تلویزیون تماشا کرده باشد. البته خستگی و سردرد کودکان همچنین می تواند نشانه چپ چشمی یا نامتقارن بودن عضلات چشم نیز باشد. با انجام آزمایش دقیق توسط چشم پزشک به راحتی می توان این موارد را تشخیص داد و به کودک کمک کرد. استفاده مرتب از عینک و تمرینات ویژه برای رفع ضعف عضله های چشم و در برخی موارد جراحی می تواند مشکل را برطرف سازد.
-
مالش چشم ها:
مالیدین چشم ها، قرمز شدن، آبریزش از چشم و ترشحات از چشم می تواند دلیلی بر ضعیف بودن چشم ها باشد، البته اگر کودک آلرژی فصلی نداشته باشد، اگر در تمام طول سال کودک را درگیر کند باید با چشم پزشک مشورت شود زیرا می تواند دلیلی بر مشکلات چشمی در کودک باشد.
-
نگاه کردن به چشمان کودک:
با نگاه کردن به چشم های کودک خود می توانید از وجود مشکل در چشمانش مطلع شوید. تورم پلک ها، آبریزش از چشم، ترشح چرک و نورهراسی نشانه هایی از بروز عفونت در چشم ها و مژه ها می باشد. در این مورد نکته مهمی که باید فراموش نکنید این است که اگر مقدار آلرژی و چرک در چشم کم باشد باز هم مشکلاتی وجود دارد زیرا عفونت به سرعت پخش می شود و مقدارش بیشتر خواهد شد، از نشانه های بالا بودن عفونت چشم ها بالا رفتن دمای بدن و تب می باشد.
-
سفید شدن قرنیه چشم:
بودن تیرگی های مایل به سفید بر روی قرنیه چشمان کودکتان می تواند نشان دهنده وجود جراحت در قرنیه باشد که به خاطر عفونت یا ضربه و یا مشکلات ارثی ایجاد می شود. این مشکل در کودکان و یا نونهالان می تواند با تیرگی دید نسبت به اشیا در فاصله های دور ارتباط داشته باشد. از سوی دیگر ممکن است به کاهش قدرت تماس چشمی و عکس العمل نسبت به والدین همراه باشد، اگر درمان این موضوع به تاخیر بیافتد می تواند باعث چپ چشمی یا حرکت کره چشم بیانجامد.
-
مختل شدن بینایی کودک:
حتما تا کنون کودکانی را دیده اید که پوست، مژه ها و موهای سفید رنگی دارند. سفید شدن موها و پوست و مژه ها و جنبش حدقه چشم می تواند نشانه ای از مشکل آلبینیسم باشد، آلبینیسم بیماری است که به دلیل نبود رنگ دانه ها در فرد رخ می دهد، رنگ دانه هایی که مسئولیت رنگ دادن به پوست، چشم و موها را بر عهده دارند. این دسته از کودکان دچار مشکل نور هراسی و اختلال در بینایی می شوند.
-
داشتن چشمانی نامتقارن:
بیماری نامتقارن بودن چشم ها، نشان دهنده عدم برابری اندازه تخم چشم ها یا تفاوت در وضعیت پلک چشم ها می باشد. افتاده بودن پلک بالایی در کودکان می تواند ارثی و مادرزادی باشد و یا به خاطر آسیب های چشمی ایجاد شده باشد. این مشکل می تواند باعث ضعیف شدن چشم شود، از این رو با تشخیص به موقع باید درمان شود. با انجام جراحی مختصر می توان مشکل را حل نمود، در صورت درمان نشدن با پیشرفت مشکل، تنبلی چشم کودک یا انکساری چشم ایجاد می شود.
-
حساس شدن چشمان کودک بیش از اندازه:
آبریزش از چشم ها و هراس از نور با تیرگی بخش مرکزی چشم یا با تغییر رنگ مایل به آبی کره چشم در ارتباط است و با پیشرفته شدن بیماری آب سیاه مادرزادی را نشان خواهد داد. در صورتی که این مشکل به سرعت درمان نگردد ممکن است فرد دچار نابینایی به دلیل وارد شدن آسیب به عصب های چشمی شود.
-
لرزیدن مردمک چشم های کودک:
کودک مبتلا به لوچی یا لرزش تخم چشم و یا کودکی که تمایل دارد سرش را به یک سو نگه دارد، به احتمال بالا در حرکت دادن چشم های خود مشکل دارد. این موضوع می تواند نشان دهنده یک نوع مشکل چشمی یا مغزی در کودک باشد و به ضعیف شدن چشم در کودکان بیانجامد. مشکل چپ چشمی در بیشتر موارد نشان از بیماری هایی مانند آب مروارید، مشکلات انکسار نور، تنبلی چشم و … می باشد که باید درمان شود.
-
کودکی که تحمل نور زیاد را ندارد:
کودکی که توانایی چندانی در باز کردن چشمانش در مقابل نور روشن را نداشته باشد ممکن است دچار گلوکوما، عفونت چشمی، زالی یا دیگر مشکلات شبکیه شده باشد. با انجام یک آزمایش به موقع و تشخیص این مشکل می توان به بیشتر شدن قابلیت بینایی کودک کمک نمود و ضعیف شدن چشم در کودکان را شناسایی نمود.
روش های درمان و اصلاح عیوب انکساری
با شناسایی مشکل در چشمان کودک و تشخیص ضعیف شدن چشم کودکان بیشتر مشکل را می توان حل و درمان نمود، روش های درمانی شامل موارد زیر می شود:
-
تجویز عینک:
استفاده از عینک آسانترین روش اصلاح ضعف چشم یا عیوب انکساری می باشد. تعویض نمره عینک به راحتی امکان پذیر است و همچنین باعث محافظت چشم ها از نور خورشید می شود. به منظور اصلاح پیر چشمی می توانید از عینک های دو کانونی استفاده نمایید که قسمت پایین برای مطالعه استفاده می شود.
-
لنزهای تماسی:
برای درمان ضعیف شدن چشم در کودکان استفاده از لنزهای تماسی روش دیگری می باشد. لنزهای تماسی مختلفی برای استفاده وجود دارند که انتخاب نوع مناسب آن با توجه به نوع مشکل چشم و نوع فعالیت های روزانه فرد بستگی دارد و در بزرگسالان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. لنزهای تماسی و عینک با تمرکز نور بر روی پرده شبکیه به بهبود بینایی کمک می کنند.
-
انجام ورزش های چشمی، ویتامین ها و قرص ها برای درمان:
در رابطه با این روش های درمانی دلایل و شواهد کافی مبنی بر تاثیر گذار بودن با نبودن آنها در بهبود نمره چشم کودکان وجود نداشته و نمی توان در این مورد توصیه چندانی نمود.
در بین این روش های درمانی استفاده از عینک در کودکان متداول تر بوده و بیشتر استفاده می شود. عدم استفاده از آن و یا استفاده از عینک های نامناسب باعث آسیب های فیزیکی به چشم نخواهد شد، همچنین عینک زدن باعث تقویت یا تضعیف بینایی نمی شود. برخی از افراد بر این باورند که زدن عینک در کودکی باعث ضعیف تر شدن قدرت بینایی خواهد شد که کاملا اشتباه است. استفاده از عینک در کودکان دچار تنبلی چشم یا انحراف باعث بهبود مشکل شده و می تواند آن را اصلاح نماید. کودکان کمتر از ۸ سال در صورت تجویز عینک باید به شکل مداوم از آن استفاده کنند تا دچار عوارض احتمالی نشوند.
مواد غذایی مفید برای تقویت بینایی در کودکان
مواد غذایی بسیاری وجود دارند که مصرف آنها باعث سلامت چشم ها و تقویت بینایی و پیشگیری از ضعیف شدن چشم در کودکان و بزرگسالان می شود. انواع سبزیجات به ویژه سبزیجات سوپر فود حاوی مقادیر بالایی از ویتامین ها و املاح مختلفی مثل ویتامین A، ویتامین C و کلسیم می باشند. از این بین اسفناج غنی از آنتی اکسیدان هایی مانند لوتئین و زاگزانتین می باشد که بسیار برای سلامت چشم ها مفید می باشد. همچنین هویج، سیب زمینی شیرین، انگور، غذاهای دارای امگا ۳، مرکبات، بادام و انواع مختلف کلم از دیگر مواد غذایی مفید برای سلامت چشم ها می باشند که باید در برنامه غذایی به وفور گنجانده شوند.
نکات استفاده از عینک و لنز در کودکان و خردسالان
استفاده از عینک و لنز در سنی امکان پذیر است و کودکان در هر رده سنی می توانند از آنها استفاده نمایند، یعنی کودکان خیلی کوچک هم می توانند از لنز و عینک استفاده کنند. در صورتی که چشم کودکتان ضعیف است برای انتخاب عینک یا لنز به موارد زیر توجه کنید:
- به کودکتان اجازه دهید تا فریم عینکش را خودش انتخاب نماید.
- استفاده از فریم های پلاستیکی برای کودکان زیر دو سال مناسب تر می باشد.
- در صورتی که کودکتان از فریم فلزی استفاده می کند باید عینک حتما دسته فنری داشته باشد تا کودک حس راحتی بیشتری داشته باشد.
- استفاده از بند کشی برای عینک به کودک کمک خواهد کرد تا در زمان انجام کار و فعالیت راحت تر عینک را در جای خود نگه دارد.
- کودکانی که مشکل بینایی شدیدی دارند ممکن است نیاز به استفاده از لنزهای مخصوص به نام لنزهای شاخص بالا داشته باشند که از لنزهای پلاستیکی نازک تر هستند.
- در مورد لنزها نوع پلی کربناتی آن برای کودکان مناسب تر و بهتر می باشد به ویژه برای کودکانی که ورزش می کنند بهتر است. پلی کربنات نوعی ترموپلاستیک نشکن و شفاف می باشد برای درست کردن لنزهای نازک پلاستیکی و سبک از آن استفاده می شود. این لنزها بسیار مقاوم هستند اما به راحتی دچار خش می شوند.
منبع : آرگا