بیماری منیر چه نشانه هایی دارد و چطور می توان آن را درمان کرد؟

منیر نوعی اختلال در گوش داخلی است که به دلیل افزایش فشار مایع درونی گوش داخلی یا پارگی در غشای گوش داخلی به وجود می آید. این مشکل بیشتر در سنین ۲۰ تا ۶۰ سالگی اتفاق می افتد. برای آشنایی بیشتر با این اختلال در این مطلب همراه ما باشید.

بررسی بیماری منیر

بیماری منیر به اختلال داخلی در گوش گفته می شود که باعث به وجود آمدن مشکلاتی مثل سرگیجه و چرخیدن سر، زنگ زدن در گوش یا همان وز وز گوش و همچنین افت شنوایی نوسانی تدریجی و در نهایت از دست دادن شنوایی را به همراه دارد. این مشکل ممکن است فقط بر روی یک گوش تاثیر بگذارد. اختلال منیر در تمام گرو های سنی اتفاق می افتد اما در حالت معمول در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی رخ می دهد، برای درمان این بیماری مزمن روش های درمانی مختلفی وجود دارد که این روش ها برای به حداقل رساندین تاثیرات آن بر روی زندگی فرد کمک کننده هستند.

علائم اختلال منیر

برخی از مهمترین علائم و نشانه های مهم این بیماری شامل موارد زیر می شود:

• مشکل عود شونده و تکرار شونده سرگیجه.
• وجود حس چرخش که خود به خود شروع شده و از بین می رود.
• نشانه های سرگیجه در این مشکل خود به خود ایجاد می شوند و بین ۲۰ تا چند ساعت به طول می انجامد.
• استفراغ ناشی از سرگیجه
• از دست دادن شنوایی
• افت شنوایی به ویژه در اوایل دوران بارداری
• وزوز گوش، صدای زنگ در گوش، صدای بلند یا سوت زدن در گوش.
• وجود احساس پری در گوش
• بیماران مبتلا به این مشکل اغلب در گوش آسیب دیده احساس فشار یا سرو صدا را دارند.

نشانه ها و علامت های بیماری بعد از یک دوره بهتر می شوند و شاید به طور کامل ناپدید شوند و دوره ها امکان دارد بین یک هفته تا چندین سال باقی بماند.

زمان مراجعه به پزشک

در زمانی که علائم و نشانه ای بیماری منیر دیده شود باید به پزشک مراجعه نمود، برای شناسایی بیماری باید در سریعترین زمان با پزشک مشورت نمود، زیرا ممکن است علائم و نشانه ها ناشی از مشکلات دیگری باشد.

عوامل ایجاد کننده بیماری

به طور دیق علت به وجود آمدن اختلال منیر مشخص نیست اما یکی از مهمترین نظریه ها در این مورد که البته هنوز ثابت نشده است بروز این مشکل را به خاطر مقدار غیر طبیعی مایعات در گوش داخلی می داند.

عوامل تاثیر گذار بر روی مایع

از عوامل تاثیر گذار بر مایع که ممکن است بر وقوع بیماری منیر کمک نمایند می توان موارد زیر را عنوان کرد:

• ترشح نابجا مایع، که ممکن است به دلیل انسداد یا اختلالات آناتومیک غیر طبیعی ایجاد شود.
• پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن.
• آلرژی یا حساسیت.
• وجود عفونت ویروسی.
• وجود زمینه ژنتیک.
• تروما سر
• مشکل میگرن

روش های تشخیص بیماری

بعد از داشتن علائم بیماری روش هایی برای تشخیص آن توسط پزشک انجام می شود، روش های تشخیص این مشکل عبارتند از:

• ارزیابی شنوایی:

با انجام آزمون شنوایی سنجی چگونگی تشخیص موقعیت های مختلف و حجم صداها در فرد ارزیابی می شود و اینکه فرد چطور تفاوت بین کلمات مشابه را متوجه می شود بررسی می شود. بیماران دچار این اختلال معمولا مشکلات زیادی با فرکانس های پایین یا ترکیبی از فرکانس های بالا و پایین همراه با شنوایی طبیعی در فرکانس های میانی خواهند داشت.

• ارزیابی تعادل:

در بین اپیزود های سرگیجه، داشتن احساس تعادل بیشتر افراد به اختلال منیر برمی گردد ولی امکان دارد برخی از مشکلات تعادل مداوی داشته باشند.

تست هایی که عملکرد گوش داخی را ارزیابی می کنند شامل موارد زیر می شود:

ویدئونیستاگموگرافی: در این تست با ارزیابی حرکت چشم ها عملکرد تعادل، ارزیابی می شود. سنسورهایی تعادل در گوش داخلی با عضلات کنترل حرکت چشم در ارتباط هستند، این اتصالات باعث می شود تا فرد سر خود را در حالی که به نقطه خاص نگاه می کند حرکت دهد. در این ارزیابی آب گرم یا خنک و یا اینکه هوای گرم یا خنک به گوش وارد می شود و حرکات ناخواسته چشم در پاسخ به این تحریک به کمک یک عینک ویدئویی اندازه گیری می شود.

تست صندلی چرخان: مثل روش قبل در این روش عملکرد گوش داخلی بر اساس حرکت چشم بررسی می شود. بیمار بر روی یک صندلی چرخان که با کامپیوتر کنترل می شود قرار گرفته و گوش داخلیش تحریک می شود.

تست وستیبولا اوکد:

در این نوع تست علاوه بر تشخیص بیماری، بر آن نظارت نیز می شود. این تست تغییرات مشخص در گوش آسیب دیده در فرد مبتلا به این اختلال نشان داده می شود.

پستوروگرافی:

پستوروگرافی آزمایشی است کامپیوتری که در آن مشخص می شود که کدام یک از بخش های سیستم تعادل، بینایی، عملکرد گوش داخلی، احساسات پوست، ماهیچه ها، تاندون ها و مفاصل فرد دارای مشکل می باشد. در این تست فرد پوششی ایمنی خواهد پوشید و بر روی یک پلت فروم قرار می گیرد و تعادل خود را در شرایط مختلف نگه می دارد.

تست پالس صدا، تصویری سر: VHIT در این تست از فیلم برای اندازه گرفتن واکنش های چشم نسبت به حرکات ناگهانی استفاده می شود. فرد در حالیکه به یک نقطه تمرکز می کند، سرش به سرعت و غیر قابل پیش بینی چرخانده می شود، زمانی که چشم با حرکت سر از هدف خارج شود نوعی رفلکس غیر طبیعی وجود دارد.

الکتروکوکاوگرافی ECoG: این تست در پاسخ به صداها در گوش داخلی انجام می پذیرد، از این تست برای تشخیص وجود مایع غیر طبیعی در گوش داخلی استفاده می شود و فقط مخصوص بیماران منیر نیست.

تست هایی برای رد شدن مشکلات دیگر: انجام آزمایش خون و برخی دیگر از آزمایشات برای رد شدن مشکلات مشابه با بیماری منیر مثل تومور مغزی یا مولتیپل اسکروز صورت می گیرد. از آزمایش تصویر برداری مثل یک ام آر ای نیز ممکن است استفاده شود.

روش های درمانی اختلال منیر

باید بدانید که برای بیماری منیر درمان قطعی وجود ندارد، اما با استفاده از برخی روش ها می توان از شدت و فراوانی اپیزودهای سرگیجه کم کرد. هیچ نوع درمانی برای برطرف کردن کاهش شنوایی در این مشکل وجود نداشته و تمامی روش های درمانی برای توقف سرگیجه و کمک به کاهش روند بیماری است.

• دارواهی سرگیجه: پزشک ممکن است برخی از داروها را طی یک دوره برای کاهش شدت حمله تجویز نماید. داروهایی مثل دیازپام، مکلیزین ممکن است باعث کاهش حس چرخش و کنترل تهوع و استفراغ در بیمار شود. برخی از داروهای ضد تهوع مانند پرومتازین نیز امکان تهوع و استفراغ را در طی دوره ای کنترل می کنند.
• مصرف طولانی مدت دارو: پزشک امکان دارد یک نوع دارو برای کاهش احتقان مایع (دیورتیک) تجویز نماید. در برخی از افراد دیورتیک کمک می نماید تا شدت و فراوانی علائم این بیناری کنترل شود. دیورتیک به طور معمول با محدود نمودن مصرف نمک رژیمی همراه می باشد.
• درمان های غیر تهاجمی و رویه ها، سمعک:  بعضی از بیماران مبتلا به اختلال منیر امکان دارد از برخی روش های غیر تهاجمی استفاده نمایند، روش هایی مثل استفاده از سمعک که باعث بهبود شنوایی می شود.

• استفاده از دستگاه مگنت: برای برطرف کردن سرگیجه هایی که درمان راحتی ندارند از این روش غیر تهاجمی استفاده می شود. این درمان با فشار بر گوش میانی برای بهبود تبادل و جابه جایی مایع انجام می شود. با استفاده از یک دستگاه به نام ژنراتور پالس منیتیت از راه یک لوله تهویه، پالس فشار به کانال گوش داده می شود.

در صورتی که روش های بالا موفقیت آمیز نباشد از روش های تهاجمی تر استفاده می شود:

• تزریق گوش میانی: در این روش درمانی داروها به داخل گوش میانی تزریق می گردد و سپس جذب گوش داخلی خواهد شد، این روش ممکن است باعث بهبود نشانه های سرگیجه گردد. جنتامایسین نوعی آنتی بیوتیک است که به گوش داخلی وارد می شود و عملکرد متعادل کننده کوش را کاهش می دهد و باعث می شود تا گوش دیگر فرد مسئولیت تعادل را برعهده گیرد. این روش با بی حسی موضعی در مطب انجام می گیرد و در بیشتر موارد شدت حملات سرگیجه را کاهش می دهد اما در آن خطر کاهش شنوایی وجود خواهد داشت. استفاده از استروئیدها مثل دگزامتازون در بعضی از بیماران برای کنترل سرگیجه کمک کننده است، دگزامتازون ممکن است تاثیر کمتری نسبت به جنتامایسین داشته باشد اما کمتر از آن باعث کم شنوایی می گردد.

عمل جراحی برای کمک به درمان این بیماری

در زمانی که حملات سرگیجه مرتبط با بیماری منیر خیلی شدید و ناتوان کننده باشد و روش های درمانی عنوان شده نتواند به بیمار کمک کند، استفاده از جراحی می تواند روشی مناسب باشد. روش های جراحی برای کمک به درمان این بیماری شامل موارد زیر می شود:

• روش اندولیمفاتیک: اندولیمفاتیک نقش زیادی در تنظیم سطح مایع گوش داخلی دارد. در این روش جراحی سرگیجه با کاهش تواید مایع یا افزایش جذب مایع کاهش می یابد. در این روش قسمت کوچکی از استخوان بالای کیسه آندولیمفاتیک خارج می گردد. در بعضی از موارد این روش با قرار دادن یک شانت همراه است، شانت لوله ای است که مایع اضافه را از گوش داخلی تخلیه می نماید.
• بخش عصب و ستیبولار: این روش شامل برش عصبی می باشد که باعث اتصال حسگرهای تعادل و حرکت در گوش داخلی به مفز یعنی عصب ستیبولار می شود. این روش مشکلات مربوط به سرگیجه را در طی تلاش برای حفظ شنوایی گوش صدمه دیده بهبود خواهد داد. در این روش یه بیهوشی عمومی و بستری شدن در بیمارستان نیاز می باشد.
• لابیرینتکومی: با کمک این روش جراحی، جراح بخش تعادل گوش داخلی را حذف می نماید. در طی این روش هر دو بخش عملکرد تعادل و شنوایی گوش برداشته خواهد شد. این روش در افرادی استفاده می شود که فرد بیمار تمام یا قسمتی از شنوایی خود را از دست داده باشد.

شیوه زندگی و درمان های خانگی

روش های مخصوص خود مراقبتی نیز می توانند تاثیر زیادی در بهبود بیماری داشته باشند. برای بهبود اختلال منیر بهتر است موارد زیر را مورد توجه قرار داده و به کار ببندید:

• در زمان حس سرگیجه، بنشینید یا دراز بکشید.
• در طی دوره سرگیجه از انجام کارهایی که ممکن است علائم را بدتر کند مثل حرکات ناگهانی، چراغ روشن، تلویزیون دیدن و … دوری نمایید.
• طی حملات و بعد از آن استراحت کافی داشته باشید.
• برای بازگشت به انجام فعالیت هایتان عجله نکنید.
• بدانید که امکان بر هم خوردن تعادل در شما وجود دارد.
• مراقب باشید زیرا افتادن می تواند آسیب های جدی به شما برساند.
• در صورتی که با نور در شب می خوابید از روشنایی مناسب بهره بگیرید.
• در صورتی که مشکلات مزمن تعادلی دارید، از یک عصا برای حفظ تعادل استفاده کنید.

• در صورت داشتن اپیزودهای سرگیجه از رانندگی و استفاده از ماشین آلات سنگین جلوگیری نمایید تا باعث ایجاد حادثه نشوید.
• نمک و مواد غذایی و نوشیدنی های پر نمک می توانند باعث حفظ مایعات در بدن شوند به همین دلیل مصرف نمک در طول روز به طور مساوی پخش شود و کاهش یاید. در طول روز مصرف نمک بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم سدیم باشد.
• استرس باعث افزایش علائم بیماری می شود با مدیریت استرس و استفاده از روان درمانی می توان به مقابله با این بیماری کمک نمود.
• مصرف بیشتر مواد غذایی دارای پتاسیم بالا مثل موز و سیب زمینی در فرد بیمار.
• پرهیز از مصرف مواد کافئین دار مثل نوشابه، قهوه و چای.

منبع : آرگا