کاربردهای قرص استاتین و شناخت عوارض این دارو

استاتین ها دسته ای از داروها می باشند که به منظور کاهش سطح کلسترول خون در بدن مورد استفاده هستند. این داروها با فعالسازی آنزیمی در کبد که برای ساخت کلسترول مورد نیاز است این کار را انجام می دهند. برای آشنایی بیشتر با قرص استاتین همراه ما باشید.

بررسی قرص استاتین

قرص های استاتین از گروه دارویی هستند که به منظور کاهش کلسترول خون تجویز می گردند. استاتین با کاهش سطح کلسترول باعث پیشگیری از حمله قلبی و سکته مغزی می شود. بر طبق تحقیقات انجام شده استفاده از این داروها خطر سکته مغزی و حمله قلبی و مرگ ناشی از آنها را تا حدود ۲۵ درصد کاهش می دهد، بعلاوه مشخص شده است که استفاده از استاتین ها امکان برگشت سکته های مغزی و قلبی را نیز به میزان قابل توجهی کاهش خواهند داد.

نحوه عملکرد

عملکرد داروهای استاتین از طریق مسدود کردن آنزیم کبدی که تولید کننده کلسترول می باشد، انجام می شود. کلسترول بالا در خون باعث می شود تا پلاکت در دیواره عروق ایجاد گردد و تجمع پلاکت ها در عروق در نهایت باعث بارک و سخت شدن رگ ها می شود. امکان لخته شدن خون در این شریان های باریک وجود دارد که باعث وقوع حمله قلبی یا سکته مغزی می شود. استاتین ها باعث می شوند تا میزان کلسترول بد و کلسترول کل کاهش یابد و در عین حال باعث کاهش میزان تری گلیسیریدها و بالا بردن سطح کلسترول خوب می شوند، بعلاوه استفاده از استاتین ها ممکن است به ثبات پلاکت ها در عروق کمک نمایند که این موضوع باعث کاهش حمله های قلبی می شود.

افزایش اثر بخشی این دارو

برای بیشتر نمودن اثر بخشی قرص استاتین داشتن سبک زندگی سالم بسیار کمک کننده است. برای داشتن زندگی سالم به موارد زیر توجه کنید:

• داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل
• فعالیت بدنی منظم
• محدود کردن مصرف الکل
• خودداری از مصرف دخانیات به ویژه سیگار

عوارض جانبی مصرف استاتین

اغلب افرادی که از قرص های استاتین مصرف می کنند، دچار عوارض خاصی نمی شوند، با این وجود استفاده از آن ممکن است دارای برخی از عوارض باشد که از عمده ترین آنها می توان به سردرد، اختلال در خواب، گرگرفتگی، درد و سستی یا ضعف عضلانی، خواب آلودگی، سرگیجه، تهوع و استفراغ، درد شکم، نفخ و اسهال، یبوست و خارش اشاره کرد. همچنین مصرف استاتین در موارد نادر ممکن است دارای عوارض خطرناکی باشد که در ادامه با آنها آشنا می شویم:

• میوزیت یا التهاب ماهیچه ای در بدن:

مصرف همزمان برخی از داروها با استاتین باعث افزایش خطر آسیب دیدگی عضلات خواهد شد. مثلا در افرادی که استاتین با داروی فیبرات همزمان استفاده می کنند خطر ابتلا به آسیب های عضلانی در مقایسه با افرادی که استاتین به تنهایی مصرف می کنند افزایش می یابد.

• افزایش سطح کراتین کیناز یا CPK:

کراتین کیناز آنزیمی عضلانی است که با افزایش یافتن می تواند ایجاد درد عضلات، التهاب خفیف و ضعف در عضلات نماید. برای اندازه گیری سطح کراتین کیناز آزمایش خون CPK انجام می شود. این مشکل به ندرت اتفاق می افتد ولی درمان ان زمان زیادی را صرف خواهد کرد. افزایش سطح CPK  در آزمایش خون می تواند نشان دهنده کم کاری تیروئید در فرد بیمار باشد و یا نشان دهنده استفاده طولانی مدت از استاتین ها و یا وجود بیماری خود ایمنی باشد.

• رابدومیولیز:

رابدومیولیز نوعی التهاب و آسیب شدید عضلانی می باشد که در آن عضلات در سراسر بدن دردناک و ضعیف خواهد شد، عضلات آسیب دیده در بدن مقداری پروتئین در خون آزاد می نمایند که به کمک کلیه ها جمع آوری می شود اما امکان دارد کلیه ها در حین این کار صدمه ببینند. این موضوع در نهایت باعث آسیب به کلیه و نارسایی آنها و یا مرگ می شود. مشکل رابدومیولیز خوشبختانه بسیار نادر می باشد و امکان وقوع آن در هر ۱۰۰۰۰ نفر که استاتین مصرف می کنند، به اندازه یک نفر میباشد.

نشانه ای هشدار دهنده در زمان مصرف این قرص

اگر در زمان استفاده از قرص استاتین به هر یک از موارد سستی یا ضعف عضلات شدید و درد مبهم مفاصل دچار شدید باید خیلی زود به پزشک متخصص مراجعه نمایید. توجه داشته باشید که مصرف این داروها در زنان باردار و افرادی که بیماری کبدی مزمن دارند ممنوع است. همچنین در زمان مصرف این داروها، از مصرف داروهای بدون نسخه، مکمل های گیاهی و ویتامین ها خودداری کرده و حتما در مورد نحوه مصرف با پزشک مشورت نمایید. استاتین ممکن است در برخی از زنان ایجاد پرخاشگری نماید.

استاتین های مورد تایید در ایالات متحده

داروهای استاتین که در ایالات متحده مورد تایید هستند و اجازه مصرف دارند شامل موارد زیر می شوند:

• آتورواستاتین Lipitor
• Livalo
• Mevacor یا Altocor
• سیمواستاتین Zocor
• Pravachol
• Lescol
• روزوواستالین Crestor

این داروها بعد از ورودشان به بازار ۱۷ میلیون مصرف کننده در بازار ایالات متحده داشتند و در بین بیشترین داروهای تجویز شده قرار دارند.

تداخلات دارویی استاتین ها

مصرف استانین ها با برخی از داروها و برخی از غذاها تاثیرات خطرناکی خواهد داشت و برخی از آنها باعث بروز عوارض جانبی بیشتری توسط استاتین ها می شوند، برخی از تداخلات دارویی استاتین عبارتند از:

• تداخل استاتین ها با گریپ فروت یا آب گریپ فروت: گریپ فروت دارای یک ماده شیمیایی است که با آنزیم هایی که باعث تجزیه استاتین در دستگاه گوارش می شوند تداخل ایجاد می کند که این موضوع خطرناک می باشد زیرا مشخص نیست که چه تاثیری بر کلسترول تام می تواند داشته باشد، البته این موضع به معنای استفاده نکردن بیمار از گریپ فروت نیست و بیمار می تواند طبق دستور پزشک مصرف نماید.
• لواستاتین، سیمواستاتین و آمیودارون: کسانی که از لواستاتین و سیمواستاتین مصرف می نمایند، به تنهایی و یا با مصرف همزمان با آمیودارون در معرض خطر بیشتری از عوارض جانبی استاتیت به ویژه رابدومیولز هستند. آمیودارون برای بی نظمی ریتن قلب استفاده می شود.
• تمامی استاتین ها و جم فیبروزیل: اشخاصی که هم زمان از داروهای استاتین و داروی جم فیبروزیل مصرف می نمایند بیشتر در معرض خطر عوارض استاتین ها قرار دارند.

• لواستاتین و داروهای HIV: داروهایی که برای درمان بیماری HIV استفاده می شوند نباید هیچوقت همزمان با استاتین ها و برخی از آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد قارچ مصرف شوند. در صورت ابتلا به عفونت های باکتریال یا قارچی باید قبل از مصرف استاتین پزشک را در جریان قرار داد.
• استاتین ها و بعضی از داروهای ضد افسردگی: ممکن است استفاده از داروهای ضد افسردگی به ویژه نفازودون به همراه استاتین ها باعث شدت درد عضلات شود و احتمال بروز درد را بیشتر نماید.
• استاتین ها و داروهای ایمونوسوپرسیو: مصرف همزمان استاتین ها با داروهای کمک کننده به بهبود تضعیف دستگاه ایمنی بدن مانند سیکلوسپورین، باعث می شود تا احتمال بروز درد های عضلانی بیشتر شود.

برخی توصیه های دارویی دیگر

طول مدت درمان با این دارو اغلب طولانی است، بنابراین لازم است با پزشک تان در ارتباط باشید تا با انجام منظم معاینات و آزمایش های دوره ای، پیشرفت درمانی تان مورد ارزیابی قرار گیرد.

مصرف این دارو را تا وقتی پزشک برایتان تجویز کرده، ادامه دهید.

با یک رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف نمک در رژیم غذایی، ترک سیگار، عدم مصرف الکل یا محدود کردن آن و داشتن فعالیت بدنی مناسب به همراه مصرف آتورواستاتین می توان خطر مبتلا شدن به بیماری های قلبی- عروقی را کاهش داد.

قرار دادن گریپ فروت یا آب آن در رژیم غذایی می تواند احتمال عوارض ناشی از آتورواستاتین را افزایش دهد، بنابراین  مصرف آن را در رژیم غذایی تان محدود کنید.

بهترین زمان مصرف این دارو

از آنجا که بیشترین زمان سکته ها در صبح اتفاق می افتد، از این رو باید زمان مصرف قرص چربی طوری تنظیم شود که اثربخشی آن در ساعات اولیه صبح حداکثر بوده و توصیه می شود، آتورواستاتین به طور روزانه در ساعت ۷ یا ۸ صبح مصرف گردد، زیرا از این طریق از جذب کلسترول در وعده غذایی شام جلوگیری شده و هم اینکه به هنگام خطر سکته های قلبی، دارو به میزان کافی در بدن وجود داشته باشد.

عوارض قطع ناگهانی آتورواستاتین

قطع ناگهانی این دارو می تواند خطرناک باشد، مصرف این قرص آنزیم تولید کننده کلسترول را مهار می کند، در نتیجه  با مصرف طولانی مدت دارو، این آنزیم غیرفعال خواهد شد. قطع ناگهانی دارو موجب بیدار شدن این آنزیم شده و در نتیجه به صورت سرکش کلسترول خون را افزایش می دهد و این افزایش ناگهانی امکان دارد یک تا ده روز بعد از قطع دارو بروز کند.

مصرف آتورواستاتین و لاغری

تصور اینکه با مصرف قرص های استاتین، می توانید لاغر شوید، اشتباه است زیرا این دارو به کاهش کلسترول خون کمک می کند و بر ذخایر چربی تاثیری ندارد، حتی مصرف آتورواستاتین در صورتی که با ورزش همراه نباشد، می تواند کلسترول را از طریق جریان خون به سمت ذخایر چربی هدایت کند.

منبع : آرگا