دمای متعادل بدن انسان در سنین مختلف و روش های صحیح اندازه گیری دمای بدن

دمای بدن هر انسانی بر حسب یک سری محدودیت های خارجی تعریف می شود. دمای بدن به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل می تواند استرس و اضطراب و سایر عوامل محیطی باشد. دمای متعادل بدن نه خیلی بالا می باشد و نه خیلی پایین خواهد بود. بدن دمای ثابتی دارد مگر اینکه میکروبی از خارج وارد بدن شود و سیستم ایمنی این میکروب را شناسایی کرده و همچنین در صدد از بین بردن آن برآید که در این حالت مبارزه بدن با میکروب ها دمای بدن بالا می رود که عوارض بسیاری دارد. البته پایین بودن دمای بدن هم خطرناک می باشد. راه های متفاوتی برای اندازه گیری دمای بدن وجود دارد که چند مورد از مهم ترین آن ها را در ادامه بررسی می کنیم.

دمای بدن را هیپوتالاموس و مغز کنترل می کنند. معمولا دمای متعادل بدن ۳۷ درجه سانتی گراد می باشد. این دمای ۳۷ درجه ممکن است در افراد تا یک درجه تفاوت داشته باشد. اما اکثر مردم تصور غلطی دارند که فکر می کنند تب یک بیماری می باشد، در صورتی که تب تنها یکی از آلارم هایی است که بدن اعلام می کند در حال مبارزه با میکروب ها می باشد. معمولا بیماری هایی باعث تب می شوند که عفونتی هستند و همچنین مغز برای از بین بردن این بیماری ها دستور به بالا بردن دمای بدن را به هیپوتالاموس می دهد.

تب و دمای عادی بدن

تب اهمیت زیادی در پزشکی دارد که در ادامه به چند اهمیت آن اشاره می کنیم.

•  از نظر پزشکی اندازه گیری دمای بدن اهمیت فراوانی دارد.
• تب یکی از آلارم هایی است که بدن برای بسیاری از بیماری ها صادر می کند.
• با اندازه گرفتن تب می توان مرحله بیماری را تشخیص داد.
• تب واکنش طبیعی بدن در برابر بیماری هایی است که بدن متوجه آن می شود.
• زمانی که تب ایجاد شده است سیستم کنترل دمای برن مختل می گردد.
• تب فقط یک سیستم دفاعی می باشد.

دمای متعادل بدن در سنین مختلف

دمای محیطی که فرد در آن قرار دارد تاثیرات به سزایی در دمای بدن فرد دارد. بر خلاف تصور اکثر مردم دمای بدن را نمی توان به طور دقیق اندازه گرفت. دمای سطحی بدن با دمای اصلی دن بسیار متفاوت می باشد و همچنین راه های اندازه گیری دمای سطحی بدن با درونی بدن متفاوت است. در اندازه گیری دمای سطحی با اندازه گیری دمای پوست امکان پذیر است اما در اندازه گیری درونی بدن باید دمای بافت مخاط یکی از حفره ها را بررسی کرد.

کودکان

دمای  طبیعی بدن کودکان و نوزادان بین ۹۷.۹ تا ۹۹ فارنهایت یعنی دمای بدن کودکان  بین ۳۶.۶ تا ۳۷.۲ سانتی گراد می باشد.

بزرگسالان زیر ۶۵ سال

درجه حرارت بدن بزرگسالان حدودا با دمای بدن کودکان یکی می باشد یعنی بین ۳۶.۱ تا ۳۷.۲ درجه می باشد.

بزرگسالان بالای ۶۵ سال

درجه حرارت بدن افراد مسن کمتر از سایرین می باشد زیرا بدن آن ها کمتر می تواند دما ها را در خود کنترل کند. دمای بدن این افراد حدودا ۳۶.۲ درجه سانتی گراد می باشد.

به یاد داشته باشید که دما های اعلام شده یک میانگین است که از تحقیقات انجام شده بدست آمده است. و بهتر است بدانید که دمای متعادل بدن هر فردی با دیگری متفاوت است. این احتمال یک درجه فارنهایت می باشد که حدودا برابر ۰.۶ سانتی گراد است.

روش های اندازه گیری گرمای بدن

برای اندازه گیری دمای بدن راه های زیادی وجود دارد که در ادامه به چند مورد از آن ها می پردازیم.

اندازه گیری دمای بدن به روش رکتال

• رکتال مناسب ترین گزینه برای اندازه گیری گرمای بدن می باشد.
• این روش اندازه گیری کمترین خطا پذیری را شامل می شود.
• اختلاف تغییرات دمایی اندازه گیری رکتال بسیار کمتر از سایر روش ها می باشد.
• دمای اندازه گیری شده حدودا ۳۶.۲ تا ۳۷.۷ می باشد.

اندازه گیری واژینال

• این روش در بانوان انجام پذیر می باشد.
• تغییرات دمایی در این روش با روش اندازه گیری به روش رکتال حدودا بین ۱ تا ۳ درجه اختلاف دارد و دمای کمتری را نشان می دهد.

اندازه گیری دهانی دمای بدن

• این روش برای بسیاری از افراد مخصوصا کودکان ۴ تا ۵۶ ساله مناسب می باشد.
• این روش به دو صورت با استفاده از تب سنج ها انجام می گیرد.
• رو ش اندازه گیری زیر زبانی بهتر می باشد و همچنین این روش نتایج قابل اعتماد تری به انسان می دهد.
• اندازه گیری های انجام شده نشان می دهد که دمای اندازه گیری شده با روش رکتال تقریبا برابر می باشد.
• مواردی هستند که دمای دهان را تغییر می دهند. این موارد شامل  مصرف نوشابه و کشیدن سیگار می باشد. که تا حدودا ۱۵ تا ۲۰  دقیقه بر دمای بدن اثر می گذارند.
• غذا خوردن هم باعث افزایش دمای بدن می شود.

اندازه گیری تب از طرق اندام های سطحی

در این روش کشاله ران و زیر بغل مناسب ترین اندام های سطحی  می باشند که می توان از آن ها برای اندازه گیری های دمای بدن استفاده کرد.

• این روش با قرار دادن تب سنج در زیر بغل یا کشاله ران انجام می شود.
• در دو حالت ممکن هم باید دست و پا ها چسبیده به بدن باشد تا از تبادل و تداخل دمای بدن با محیط  در اندازه گیری ها جلوگیری شود.
• این روش مناسب ترین گزینه انتخابی نیست زیرا بسیار وقت گیر می باشد و دقت کمتری دارد .
• نتیجه این اندازه گیری ها نشان می دهد دمایی که بدست می آورید با دمای اندازه گیری شده به روش رکتال حدودا بین ۵ تا ۵.۱ درجه سانتی گراد کمتر می باشد.
• دقت کنید که در نوزادان این اختلاف دما بسیار کم تر از بزرگسالان می باشد.

اندازه گیری دمای مجرای گوش

در این روش از گوش ها برای اندازه گیری دمای متعادل بدن استفاده می شود.

• این روش دقت اندازه گیری بسیار بالایی دارد و همچنین به آسانی انجام می گیرد.
• اندازه گیری با تاباندن اشعه مادون قرمز انجام می گیرد
• تب سنج های مخصوصی دارد که با قرار دادن آن ها در گوش دمای بدن را به شما می دهد.
• این تب سنج ها به گونه ای طراحی شده است که مانع از آسیب به گوش و پرده گوش در نوزادان و بزرگسالان می شود.

اندازه گیری دمای بدن از راه دمای پیشانی

آسان ترین و دقیق ترین راه اندازه گیری دمای بدن می باشد.

• در این روش تب سنج های مخصوص را روی پیشانی قرار می دهند.
• این تب سنج ها دو حسگر دارند که یکی دمای بدن و دیگری دمای محیط را اندازه گیری می کند.
• خود این تب سنج ها تحلیل لازم را انجام می دهند و دمای بدن را با توجه به دمای محیط به شما می دهند.

عوامل اثر گذار بر دمای بدن انسان

همیشه دمای بدن به یک صورت تغییر نمی کندو به عوامل مختلفی بستگی دارد.

ساعات مختلف شبانه روز

• ساعت های مختلف در طی روز می تواند یکی از مهم ترین عوامل باشد زیرا بدن در طی روز دما های مختلفی را برای تب انتخاب می کند.
• این دما ها در صبح زود بسیار کمتر از تب هایی است که در بعد از ظهر رخ می دهد.
• همیشه در نظر داشته باشید که افراد جوان دمای بدن بالا تری نسبت به محیط دارند و افراد مسن دمای بدنی کمتری دارد.

فعالیت های فیزیکی و عوامل طبیعی

• فعالیت های ورزشی در همه موارد باعث بالا رفتن دمای بدن تا حدود زیادی می شود. بنابراین پس از یک ورزش طولانی تا حدود یک ساعت نباید دمای بدن را اندازه گرفت.
• بدن بانوان تحت اثر هورمون هایی که ترشح می کنند تغییر می کند. مثلا در دوران قاعدگی دمای بدن در نقاط مختلف بدن خانم ها فرق می کند و ممکن است زیاد و کم باشد.

مکان اندازه گیری دما

• از مهم ترین عواملی که در اندازه گیری ها اثر می گذارد مکان اندازه گیری دمای بدن می باشد.
• دمای بدن در همه موارد و در همه قسمت ها با هم برابر نمی باشد. به طور مثال دمای زیر بغل بسیار کمتر از دمای دهان می باشد. و همچنین دمای دهان کمتر از دمای اندازه گیری در گوش می باشد.
• در هر صورت خواندن دمای بالاتر از ۳۷.۵ درجه سانتی گراد ممکن است علائم تب باشد.

علائم همراه با تب

تب علائم دیگری را نیز همراه خود می آورد به این صورت که ممکن است شما بعضی از علائمی را هم  به همراه تب نداشته باشید که در ادامه به طور خلاصه به بررسی آن ها می پردازیم.

علائم همراه با تب :

1. تعرق شدید
2. لرز بیش از حد
3. درد اندام هایی از بدن مانند سر
4. افزایش تعداد ضربان قلب
5. از دست دادن اشتهای معمولی
6. کمبود آب و تشنگی بیش از حد

تب احساس های بدی در شما ایجاد می کند اما برای بدن مفید می باشد. زیرا بدن با این کار جلوی رشد بسیاری از میکروب ها را درون بدن می گیرد. اکثر تب ها خطر ناک نیستند ولی بهتر است از کودکان در برابر آن ها محافظت کنید و تب آن ها را سریعا درمان کنید.

زمان مراجعه به پزشک در هنگام تب

در ادامه به زمان مناسب برای مراجعه به پزشک  در هنگام بهم خوردن دمای متعادل بدن می پردازیم و آن ها را به طور مختصر بیان می کنیم.

• اگر درجه حرارت بدن بالای ۳۹.۴ درجه سانتی گراد یا ۱۰۳ درجه فارنهایت برسد. در این هنگام احتمال تشنج افزایش می یابد و بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
• داشتن تب دائمی در سه روز متوالی
• تب دائمی همراه با استفراغ، سر درد، سفت شدن گردن و تورم گلو
• برای کودکان در دو سن متفاوت فرق می کند.

سنین بین ۳ ماه و سه سال :

درجه حرارت این کودکان در هنگام تب ۱۰۲ درجه فارنهایت ۳۸.۹ درجه سانتی گراد می باشد.

در سنین بالا تر از ۳ سال :

درجه حرارت بدن این کودکان باید بالای ۳۹.۴ درجه سانتی گراد یا ۱۰۳ درجه فارنهایت باشد تا به پزشک مراجعه شود.

درمان تب با روش های خانگی

برای درمان تب به روش سنتی روش های متعددی وجود دارد که در ادامه به چند مورد آن ها اشاره خواهیم کرد.

استفاده از آب ولرم متمایل به سرد

• برای رسیدن به دمای متعادل بدن بهترین راه حمام کردن با آب ولرم و تقریبا خنک می باشد.
• اگر حال و حوصله حمام کردن را ندارید بهتر است دست ها و پاهایتان را با آب ولرم بشورید با این کار می توانید از ایجاد تب شدید جلوگیری کنید.
• این راه کار برای تب های معمولی مناسب می باشد و برای تب های شدید بهتر است از آب سرد استفاده شود.

کاهش دمای محیط و رسیدن به دمای متعادل بدن

گاهی افزایش محیط باعث بالا رفتن دمای بدن نیز می شود و ممکن است شما را دچار اشتباه کند و شاید شما واقعا تب نداشته باشید.

• اما اگر احساس تب می کنید بهتر است دمای اتاق را پایین بیاورید و اگر خیلی احساس سرما می کنید بهتر است کولر را روشن نکنید.
• لباس های خود را کم کنید.
• زیر پتو نروید زیرا با این گرم نگه داشتن خود باعث می شود که تب شما طولانی تر شود.

رژیم مناسب

برای این کار نیاز است یک سری موارد را در مصرف غذایی رعایت کنید تا تب شما تشدید نشود. زیرا برخی از مواد غذایی دمای بدن را تا حد زیادی بالا می برند. در رژیم غذایی هنگام تب بهتر است مواردی را رعایت کنید که دمای بالا رفته بدن را به دمای متعادل بدن نزدیک می کند و تا حدود زیادی باعث کاهش تب می شود، عبارتند از :

• پرهیز از مصرف غذا های سنگین و چرب
• پرهیز از موادی مانند پفک و لواشک و سایر هله هوله ها
• استفاده از مایعات و آب فراوان
• استفاده از غذا های سبک
• استفاده از ماست و بستنی های یخی

مصرف آسپرین

• نحوه آماده سازی دمنوش ریحان :

1. برگ ریحان خورد شده را به همراه یک چهارم قاشق غذا خوری فلفل درون یک لیوان آب گرم بجوشانید.
2. بعد از حدود ۵-۱۰ دقیقه بعد می توان از این جوشانده استفاده کرد.

منبع : آرگا