نشانه های سندرم آسپرگر و نحوه درمان آن

سندرم آسپرگر یکی از انواع اختلال اوتیسم می باشد که سبب ایجاد مشکلات بسیاری بر روی رفتار فرد، تعاملات اجتماعی، استفاده از زبان و ارتباطات وی می گردد. افراد مبتلا به این عارضه به سختی می توانند با دیگران تعامل داشته باشند و به طور معمول به اضطراب و سردرگمی دچار می شوند. از هر هزار نفر حدود ۰.۰۳ تا ۴.۸۴ به این سندرم دچار می شوند و قابل ذکر است که این اختلال در مردان چهار برابر زنان شایع تر است. برای اینکه از سندرم آسپرگر بیشتر بدانید با این مقاله از آرگا همراه ما باشید.

شناخت سندرم آسپرگر

یکی از گروه های اختلالات عصبی سندرم آسپرگر(AS) است. این اختلال با نشانه هایی از جمله دشواری در ایجاد ارتباط  اجتماعی، نقص  در مهارت اجتماعی و تمرکز ضعیف همراه است. این افراد دارای هوش معمولی بوده و می توانند در جامعه حضور موثری داشته باشند. اولین بار در سال ۱۹۴۴ دکتر هانس آسپرگر اتریشی این سندرم را توصیف نمود. سندرم اسپرگر نوعی ناتوانی است که در طیف اختلالات اوتیستی قرار دارد و شامل افرادی است که در بالای این طیف قرار می گیرند. تشخیص  دیگری که در طیف اختلالات اوتیستی قرار دارد اوتیسم با کارکرد بالا نام دارد که اغلب با سندرم اسپرگر مترادف در نظر گرفته می شوند. اسپرگر نوعی اختلال رشدی توسعه یافته طبقه بندی شده است و این اختلال همه عرصه های زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. در ادامه با علت و نشانه های این اختلال آشنا خواهید شد.

علت ایجاد

اختلال آسپرگر علت مشخصی ندارد اما این احتمال وجود دارد که این اختلال به خاطر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی که سبب ایجاد تغییر در تکامل مغز می شوند، به وجود آید. گفته می شود این سندرم می تواند در نسل های دیگر یک خانواده نیز ادامه پیدا کند به این خاطر برخی موارد آن زمینه ارثی داشته باشد. برخی پژوهشگران عقیده دارند عوامل محیطی در ابتدای بارداری نیز می تواند در ایجاد این سندرم تاثیرگذار باشد البته هنوز این نظریه ثابت نشده است. احتمالا ناهنجاری های مغزی نیز ممکن است با این سندرم مرتبط باشند. به طور کلی نظریه های مختلفی در مورد علت ایجاد سندرم آسپرگر وجود دارد و هنوز علت دقیق آن مشخص نیست. هرچند تحقیقات در این زمینه ادامه دارد اما تصور بر این است که بیشتر خصوصیات ژنتیکی عامل ایجاد این اختلال هستند.

نشانه های این سندرم

گفتار متمایز

ممکن است گفتار این افراد با ریتم و لحنی همراه نبوده و یکنواخت و غیرعادی یا تند به نظر برسد همچنین حجم صدا نیز خوشایند نباشد.

علاقه مندی های تکراری و محدود

افراد مبتلا به این سندرم تنها با شی یا موضوعی خاص علاقه مند هستند و فعالیتهای آن ها در جمع اوری، شمردن و فهرست برداری خلاصه می شود.

روش تکراری

فرد مبتلا به اختلال آسپرگر برای خود قوانینی دارد که همیشه به شکل قاعده مند آن را انجام می دهد تا کمتر با سردرگمی روبرو شود و چنانچه در این روش تغییری حاصل شود فرد احساس آشفتگی و اضطراب می کند.

گوشه گیر بودن در اجتماع

این افراد به خاطر ضعف در مهارتهای ارتباطی و اجتماعی همچنین تمایل به صحبت درباره  علایق محدودشان اغلب گوشه گیر و منزوی می شوند. ممکن است به نظر برسد به دیگران علاقه ای ندارند یا خیلی سرد و بی تفاوت هستند به همین دلیل دوست یابی و حفظ دوستان برای آن ها سخت و چالش برانگیز خواهد بود.

از دیگر نشانه های این سندرم می توان به

• رفتارهای تکراری
• فقدان آگاهی اجتماعی
• نبود علاقه برای ایجاد رابطه دوستی
• ناتوانی در تحلیل افکار و احساسات دیگران
• با دقت نگاه کردن بیش از حد
• عدم تغییر شکل چهره
• استفاده نکردن حرکات یا عدم درک حرکتی
• ناتوانی در درک ارتباطات یا نشانه های غیر کلامی
• توجه نکردن به مرزهای بین فردی
• حساس بودن به صدا، لمس، بو و محرکهای تصویری
• الگوهای حرکتی تکراری یا کلیشه ای مانند حرکت دست
• عدم همدردی با دیگران
• مشغولیت شدید فکری درباره مسئله ای خاص
• ناتوانی در برقراری ارتباط با همسالان
• حرکات بدنی و وضع اندامی عجیب
• وسواس خاص درباره برخی مسائل کوچک(مانند جاروبرقی، اتومبیل)… اشاره کرد.

البته رشد زبان در افراد مبتلا به اختلال آسپرگر نسبت به دیگر شرایط اوتیست طبیعی است. کودکان مبتلا به این سندرم، در آزمونهای زبان شامل واژگان، و دستور زبان نمرات طبیعی کسب می کنند که سبب تمایز این اختلال با اوتیسم می گردد.

روشهای درمان سندرم آسپرگر

می توان از طریق توانبخشی و تعلیم مهارتهای اجتماعی شدت این اختلال را کمتر کرد که در ذیل به تعدادی از این روشها اشاره می شود.

رفتار درمانی

این افراد از طریق رفتار درمانی شناختی آموزش می بینند تا چگونه احساساتشان را کنترل نمایند و همچنین علاقه مندی های وسواسی و تکراری خود را کاهش دهند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی در فرد مبتلا به سندرم آسپرگر سبب بهبود مشکلات یکپارچگی حسی شده و همچنین هماهنگی حرکتی را نیز تقویت می کند.

تعلیم مهارتهای تحصیلی

در این روش درمانی مهارت‌هایی مانند تنظیم یادداشت، مدیریت تکالیف و دیگر نیازهای خاص یادگیری به کودک آموزش داده می‌شود.

تعلیم مهارت اجتماعی

فرد مبتلا به این سندرم در نتیجه یادگیری مهارت اجتماعی می تواند تعاملات با دیگران را از طریق درک و فهمیدن نشانه های اجتماعی بهبود بخشیده و بتواند واکنش مناسبی بروز دهد.

تعلیم مهارت ارتباطی

از طریق گفتار درمانی و آموزش های زبانی خاص فرد مبتلا به این سندرم یاد می گیرد  مثلا چگونه با دیگران مکالمه ای را شروع و ادامه دهد.. همچنین لحن صدا در جملات سوالی، تاکیدی یا حتی ابراز مخالفت چطور باشد.

دارو درمانی

برای این سندرم هیچ دارویی وجود ندارد اما ممکن است داروهایی برای رفع اضطراب تجویز شود.

استفاده از  تماس چشمی

از این طریق فرد مانند یک تماشاچی رفتار دیگران را تماشا کرده و اشتباهاتشان را حدس می زند.

بهره گیری از داستان

اکثر کودکان مبتلا به این سندرم از کار با کتاب های دارای عکس و تصویر مخصوصا عکس چهره لذت می برند زیرا حالات عاطفی بیان می شود. می توان از داستان هایی که به توصیف موقعیت پرداخته اند و شامل یک سری اعمال و حرکات هستند بهره برد.

در پایان به شایع ترین عوارض ناشی از این سندرم اشاره می شود:

1. مشکلات حسی که با تشدید یا تضعیف همراه بوده و می تواند بر روی  درک بوی قوی ،صداها، نورهای روشن و … تاثیر داشته باشد.
2.  بیش فعالی در کودکی  و در اوایل بزرگسالی با بروز اضطراب و افسردگی همراه است .
3.  کم توجهی
4. اختلالات تیکی
5. اختلال اضطرابی
6. اختلال وسواس فکری– عملی(OCD)

منبع : آرگا