بهانه گیری کودک ناشی از ناتوانی او در بیان احساسات و انتظاراتش می باشد. در مقابل کودک بهانه گیر چه رفتاری از خود باید نشان دهیم؟ در این مقاله به رفتار با کودک بهانه گیر می پردازیم. با ما همراه باشید.
تحقیقات نشان می دهد که هشتاد درصد از کودکان در فاصله دو تا چهار سالگی بهانه گیری و بدخلقی را بیشتر نتجربه می کننند. شروع بهانه گیری در این سن غالبا ناشی از آن است که کودک قدرت کلامی کافی برای ابراز خواسته ها و تمایلات خود ندارد و یا تجربه کافی در درک هیجانات خود و بروز آن پیدا نکرده است.
در مورد مشکلات کودک باید این موضوع را به یاد داشته باشیم که رفتار کودک انعکاس دهنده مسائل درون خانواده است، وقتی مشکلی پیش می آید و به دنبال آن باشید که بدانید در مورد برخورد تعامل شما با همسرتان، تعامل همسرتان و شما با کودک چه مشکلاتی وجود دارد. به خاطر داشته باشید با تنبیه کردن کودک مشکلی حل نمی شود چرا که کودک شما درک درستی از تنبیه بدنی ندارد، شما اگر کودک خود را پس از مدت زمان کوتاهی به دلیل داشتن رفتاری اشتباه تنبیه کنید او حتی ممکن است به یاد نیاورد که چه رفتار اشتباهی از او سر زده و به همین علت کودک درک درستی از تنبیه ندارد.
بهانه گیری معمولا در بین خردسالان به ویژه قبل از اینکه بتوانند به خوبی صحبت کنند رایج است، با این کار می توانند نارضایتی و خشم خود را از آنچه نمی توانند به دست آورند ابراز می کنند.یکی از دلایل بهانه گیری کودکان بدخوابی یا کم خوابی کودکان است، احتیاج به خواب در سنین مختلف متفاوت است، یک کودک ۱۲ ساله به طور متوسط به ۹ ساعت خواب احتیاج دارد و یک کودک ۴ ساله به ۱۱ ساعت خواب احتیاج دارد. اگر کودک شما شب را با آرامش و به حد کافی خوابیده باشد، روز بعد به موقع از خواب بیدار می شودو اگر به حد کافی نخوابد، روز بعد به علت کافی نبودن مقدار خواب بهانه گیر می شود و کمتر شاد به نظر می رسد و انرژی کمتری دارد. در روز بعد بچه های بزرگتر به علت کافی نبودن خواب شب، حساس و کند می شوند و نمی توانند روی درس تمرکز کنند. معمولا لجبازی کودکان در رابطه با اشیا و به دست آوردن آن ها به وحود می آید، و گاهی گودک از طرریق تماشای کودکان دیگر که با این روش به خواسته های خود می رسند این روش را در رابطه اب وابدین خود به کار می برند.
چگونگی رفتار با کودک بهانه گیر
بهانه گیری کودک اگر چه در بسیاری از کودکان شایع است اما زمینه بروز و شدت آن متفاوت است و می تواند دلایل زیادی داشته باشد. آنچه مهم و قابل توجه است نوع رفتار والدین با فرزند در هنگام بهانه گیری است که می تواند زمینه ساز بهانه گیری های بعدی در کودک باشد. در ادامه با چگونگی رفتار با کودک بهانه گیر بیشتر آشنا می شویم.
۱. خونسردی و آرامش خود را حفظ کنید.
اولین قدم در جهت رفتار با کودک بهانه گیر حفظ آرامش والدین است. وقتی کودک شروع به بهانه گیری می کند، پدر و مادر عصبانی می شوند اما به یاد داشته باشید در این شرایط حفظ آرامش و کنترل خشم به طور غیر مستقیم به کودک نشان می دهد که برای صحبت کردن باید بهانه گیری و پرخاشگری را کنار بگذارد. فرزندان شما از بیشتر از هرکسی از خودتان الکو می گیرد و اگر شما نیز با عصبانیت و ناراحتی به او پاسخ دهید رفتار او تشدید خواهد شد.
۲. عشق و محبت خود را به کودک ابراز کنید.
یکی از راه های رفتار با کودک بهانه گیر محبت کردن و ابراز علاقه کردن به او می باشد. زمانی که کودک شما آرام است با او صحبت کنید و به او بگویید دوستش دارید و او را در آغوش بگیرید. کودک با یان رفتار شما با آرامش بیشتری می تواند درباره کج خلقی های خود صحبت کند.
۳. با کودک خود بحث نکنید.
در هنگام بهانه گیری کودک خود به هیچ وجه با او بحث نکنید و خواسته های غیر منطقی او را پاسخ ندهید. اگر کودک بهانه گیر شما شروع به پرتاب وسایل و جیغ های بی وفقه نمود او را به مکانی امن مثل اتاق خواب خودش ببرید و علت آوردن او به این مکان را به او بگویید و کنار او بمانید تا آرام شود.
۴. در مورد بهانه گیری ها با کودک خود صحبت کنید.
از موثرترین روش ها در جهت چگونی رفتار با کودک بهانه گیر صحبت کردن با او در مورد مساله پیش آمده است. صحبت کردن در مورد بهانه گیری ها به شما کمک می کند که بدانید مشکل کودک شما چیست. هنگام حرف زدن با کودکتان به او کمک کنید تا بتواند احساسات خود را در قالب کلمات مناسب بیان کند. مثلا به او بگویید: «تو خیلی عصبانی هستی چون غذا آن چیزی نبود که تو می خواستی.» با صحبت کردن با کودکتان به او بفهمانید به جای جیغ زدن و بهانه گیری با صحبت بهتر می تواند به نتیجه دلخواهش برسد مثلا به او بگویید: «ببخشید من تو را درک نکردم الان که آرام تر شدی متوجه شده ام چه چیزی می خواستی.»
۵. به کودک خود زمان بدهید.
گاهی اوقات بهتر است به کودک خود زمان بدهید تا بتواند تا حدی بهانه گیری هایش را کنترل کند. شما می توانید این روش را از ۱۸ ماهگی فرزندتان آغاز کنید و برای مدت زمان کوتاهی ( یک دقیقه برای هر سال از عمرش) زمانی که کج خلقی و بهانه گیری کودکتان زیاد است و دیگر این روش ها پاسخگو نیستند، بگذارید کودک در مکانی ساکت بتواند خودش را آرام کند. هنگام اجرای این تمرین به او بگویید این یک تنبیه نیست من به تو زمان می دهم تا آرام شوی و من در آن جا منتظر تو هستم. اگر کودک شما قبول نکرد تا در آن مکان بماند ا. را با قدرت در آن جا نگه دارید و سپس به دنبال کار خود بروید و در صورتی که جای او امن بود به او نگاه یا توجه نکنید تا بتواند با خودش کنار آید.
۶. احساسات کودک خود را درک کنید.
یکی از راه های رفتار با کودک بهانه گیر تایید احساسات او می باشد. زمانی که کودکتان اوقات پرهیجانی را پشت سر می گذارد به او کمک کنید تا عواطف خود را مشخص و آن را درک کند و با زبان آوردن احساسات او مانند این جمله “تو واقعا ناراحتی. من می دونم که دوسداری اینجا بمونی و بازی کنی” به او بفهمانید احساسات واو را درک می کند تا کودکتان آرام شود.
۷. از موقعیت هایی که باعث ناراحتی کودک می شود دوری کنید.
از موقعیت هایی که برای کودکتان خوشایند نیست و باعث ناراحتی او می شود دوری کنید. مثلا قبل از عصبی شدن هنگام گرسنگی و شروع به بهانه گیری به او میان وعده کوچکی بدهید. اگر کودک شما هنگام خرید در غروب بهانه گیر و عصبانی می شود، خرید خود را در ابتدای روز انجام دهید. اگر او در موقعیتی قرار دارد و شما می خواهید این موقعیت را تغییر دهید نیم ساعت قبل به او بگویید مثلا اگر در پارک حضور دارید و می خواهید به خانه بروید نیم ساعت قبل از به خانه رفتن او را در جریان بگذارید تا از تصمیم شما باخبر شود. شما باید بتوانید قبل از بهانه گیری های کودک، حواس او را با دادن اسباب بازی، تغییر مکان و … پرت کنید.
در این سنین کودک مستقل شدن را می آموزد پس بهتر است به او در موارد کوچک حق انتخاب بدهید مثلا به جای اینکه برای او بستنی بخرید از او بپرسید که آیا دلش بستنی می خواهد؟. به این شیوه شما می توانید به او احساس کنترل داشتن بر اوضاع را منتقل کنید. به یاد داشته باشید استفاده همیشگی از کلمه “نه” در مقابل خواسته های کودک درست نمی باشد زیرا اینگونه شرایط را برای خود و کودکتان پر اضطراب و سخت می کنید، پس سعی کنید در مواقع لزوم به کودک خود نه بگویید.
۸. به کودک خود تکنیک نفس عمیق را آموزش دهید.
از چگونگی رفتار با کودک بهانه گیر، تکنیک نفس عمیق است. هنگام عصبانیت کودکان اغلب تنفس سریع دارند و بدنشان سفت می شود و این علائم می تواند مانع آرامش کودک شود . شما می توانید تکنیک نفس را به کودک خود آموزش دهید تا بدن خود را شل کند و از این تکنیک در مواقع ناراحتی و عصبانیت استفاده کند.
۹. برای درمان کودک بهانه گیر از تکنیک منحرف کردن توجه استفاده کنید.
در کودک خردسال تفکر منطقی به اندازه کافی رشد نکرده است. به همین علت ممکن است شما بارها مساله ای را بر فرزند خود توضیح دهید اما او همچنان به بهانه گیری های خود ادامه دهد. در این شرایط شما می توانید از تکنیک منحرف کردن توجه استفاده کنید. با صبر و حوصله تلاش کنید تا گفت و گو را به سمت دیگری ببرید و یک بازی برای فرزندتان ترتیب دهید.
۱۰. فضای آرامی برای برای کودک بهانه گیر خود فراهم کنید.
اگر کودک شما دائم کج خلقی و بهانه گیری می کند به او بگویید چنین رفتارهایی باید در فضایی مانند اتاق اضافی خانه رخ دهد تا او بتواند در آن جا احساسات خود را تخلیه کند و بعد از اینکه کاملا آرام شد از آنجا بیرون بیاید.
برای آرام شدن کودکتان در این فضا چیزی مانند اسباب بازی و پتو و یک بالش که بتواند به او کمک کند قرار دهید.
منبع : آرگا
