یکی از مهمترین قطعات مکانیکی خودرو که وظیفه انتقال قدرت به چرخ ها را بر عهده دارد، گیربکس یا جعبه دنده نام دارد. درون گیربکس مایع روان کننده ای به نام روغن گیربکس یا واسکازین وجود دارد که نقش مهمی در عملکرد صحیح آن دارد. زمانی که این روغن آلوده شد یا کیفیت اولیه خود را از دست داد، قادر نیست نقش خود را به درستی ایفا کند در نتیجه به اجزا داخلی گیربکس آسیب وارد می شود. به این دلیل تعویض به موقع روغن گیربکس امری ضروری است. در این مقاله قصد داریم شما را با بهترین زمان تعویض روغن گیربکس(واسکازین) آشنا سازیم. با ما همراه باشید.
آشنایی با زمان تعویض روغن گیربکس
روغن گیربکس یا واسکازین که آن را با نام روغن جعبه نیز می شناسند عنصری مهم برای عملکرد صحیح گیربکس ها به شمار می رود. به این دلیل ضروری است که داخل گیربکس به طور مداوم از روغن جعبه دنده یا واسکازین پر باشد. این روغن با توجه به نوع و مرغوبیتی که دارد پس از مدتی کیفیت خود را از دست داده و نیاز است تا تعویض شود. روغنی که کیفیت خود را از دست بدهد خاصیت روان کنندگی و خنک کنندگی خود را از دست می دهد.
دانستن این مطلب که چه عاملی سبب آلودگی روغن گیربکس می گردد نیز خالی از لطف نیست. در پاسخ باید گفت روغن ها معمولا به دما حساس هستند و افزایش دما در گیربکس باعث آلودگی روغن می شود. در ضمن گاهی فیلتر گیربکس نیز خوب عمل نمی کند و می تواند سبب آلودگی روغن جعبه دنده شود. سوالی که اینجا مطرح می شود این است که بهترین زمان تعویض روغن گیربکس(واسکازین) چه موقع است؟ در این مقاله به پاسخ این سوال پرداخته شده است. با ما همراه باشید.
موارد تعویض روغن جعبه دنده یا واسکازین
۱- شنیدن صدای اصطحکاک آهن بر روی آهن
اگر در گیربکس صدای ناهنجاری شبیه به جیغ کشیدن یا اصطحکاک اهن را شنیدید، بدون شک مربوط به کم شدن روغن گیربکس است. بنابراین در حالتی که اتومبیل روشن است میزان روغن واسکازین را مورد برسی قرار دهید.
۲- تعویض دنده ناخودآگاه
اگر در حال رانندگی بودید و ناخواسته جعبه دنده به حالت خلاص درآمد و یا تعویض دنده بی اراده صورت گرفت نشان می دهد که روغن گیربکس بسیار آلوده شده است. زیرا به خاطر بالارفتن غلظت روغن گیربکس، فرایند روان کنندگی به خوب انجام نشده و دنده ها به خاطر اصطکاک بالا با واکنش های ناگهانی همراه شده اند.
۳- به تعویق افتادن تعویض دنده
معمولا جعبه دنده دارای تاخیری در حد صدم ثانیه جهت اجرای فرمان راننده است اما اگر این به تعویق افتادن یا تاخیر از ۱ ثانیه بیشتر شد به این معنی است که روغن گیربکس دچار آلودگی شده که نمی تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.
۴- تعویض دنده به سختی
در حالت عادی جعبه دنده باید به راحتی و بدون مشکل فرایند تعویض را انجام دهد. ولی اگر اهرم دنده سفت جابجا شده یا تعویض دنده به سختی انجام شود، نشان دهنده آلودگی بیش از حد روغن واسکازین است. که باید نسبت به تعویض آن اقدام صورت گیرد.
آشنایی با نحوه تعویض دستی روغن جعبه دنده
تعویض روغن در گیربکس دستی تا حدودی ساده تر است. وقتی موقعیت پیچ تخلیه را پیدا کردید، می توانید آن را باز کنید و روغن قدیمی را تا آخرین قطره تخلیه کنید. از آنجا که این پیچ همیشه در پایین گیربکس قرار دارد، ممکن است به راحتی در دسترس نباشد. بنابراین برای این کار به بالابر اتومبیل احتیاج دارید. جک اتومبیل سنتی و ابزارهای مشابه برای تغییر روغن دنده ایمنی کافی ندارند.
وقتی روغن را تخلیه کردید و پیچ را محکم کردید، روغن جدید را اضافه می کنید. به طور کلی می توان پیچ مخصوصی برای اضافه کردن روغن در کنار جعبه دنده یافت. پس از اضافه کردن روغن، می توانید خیلی زود از ماشین خود استفاده کنید. رانندگی چند کیلومتر و چند بار تعویض دنده برای پخش بهینه روغن دنده ضروری است. بهتر است تعویض روغن جعبه دنده توسط افراد ماهر و در گاراژ مکانیکی صورت گیرد. چرا که تعویض روغن واسکازین بدون بلند کردن خودرو دشوار است. بنابراین، تعویض روغن جعبه دنده فقط برای افراد باتجربه و ماهر، که دسترسی کافی به شاخه های تخلیه روغن گیربکس را دارند، توصیه می شود.
چند نکته:
- روغن واسکازین در اکثر مواقع رنگ قرمز روشن دارد و اگر هنگام بررسی آن رنگ سیاه و کدری را مشاهده نمودید به این معنی است که روغن کثیف و آلوده شده است و باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد.
- در برخی خودروهای مدرن دنیا که دارای جعبه دنده اتوماتیک هستند به تعویض یا بازدید روغن گیربکس نیازی نیست.
- بعضی مواقع لازم نیست که روغن را تعویض کنید بلکه تنها به تنظیم سطح روغن جعبه دنده یا واسکازین نیاز است.
- در خودروهای با جعبه دنده دستی اگر در دفترچه راهنمای خودرو به مادام العمر بودن روغن جعبه دنده اشاره ای نشده باشد،پیشنهاد می شود هر ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر نسبت به تعویض روغن خودرو اقدام کنید.
- شما می توانید در دفترچه راهنمای خودروی خود با توصیه هایی در مورد سطح روغن گیربکس و همچنین نحوه تعویض دستی روغن واسکازین آشنا شوید. اگر در تعویض یا جایگزینی روغن جعبه دنده به روش صحیح اطمینان ندارید، بهتر است آن را به گاراژ مکانیکی ببرید.
- در خودرویی با گیربکس اتوماتیک، تغییر روغن گیربکس چالش بزرگی است. بسته به ساختار، روغن گیربکس اتوماتیک هرگز نمی تواند کاملاً تخلیه شود. تخلیه ساده روغن قدیمی و افزودن متعاقب روغن گیربکس جدید در اینجا اعمال نمی شود. در فن آوری ماشین های مدرن، شستشوی گیربکس مخصوص توسط گاراژهایی انجام می شود که گیربکس داخلی را از روغن قدیمی کاملاً تمیز می کند. فقط در این صورت می توان روغن گیربکس جدید را اضافه کرد.
منبع : آرگا