بیماری زخم معده به زخم های دردناک و یا زخم در دیواره معده یا قسمت اول روده کوچک به نام اثنی عشر اشاره دارد. این بیماری علت مشخص و معلومی ندارد. با این حال واضح است که این زخم ها در نتیجه ی عدم تعادل بین مایعات گوارش در معده و روده اثنی عشر ایجاد می شوند. در این مطلب با علائم و روش های درمان این بیماری آشنا می شویم.
علائم و نشانه های زخم معده
زخم معده ممکن است علائم و نشانه داشته یا نداشته باشد. فرد مبتلا به زخم معده, ممکن است از بیماری خود اطلاعی نداشته باشد و علایم بیماری تا مدت ها در او ظاهر نشود. با این حال علائم زیر در صورتی که نشانه های این بیماری بروز کند, در این افراد قابل مشاهده است.
- احساس درد و یا سوزش در میانه یا بالای معده بین وعده های غذایی و یا در شب
- نفخ معده
- سوزش سر دل
- حالت تهوع یا استفراغ
در مواردی که زخم معده تشدید شود, علایم و نشانه های زیر ممکن است در فرد ایجاد شود.
- تیره شدن رنگ مدفوع
- استفراغ خونی
- کاهش وزن
- درد شدید در اواسط تا قسمت فوقانی شکم
شایع ترین علائم و نشانه های زخم معده
- درد و یا سوزش بین ناف و سینه مانند احساس گرسنگی. گاهی اوقات این درد به پشت نیز منتقل می شود.
- درد شکم که می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و معمولا این درد پس از مصرف داروهای آنتی اسید و یا کاهنده اسید, از بین می رود.
- احساس معده درد ممکن است در طول هفته ها وجود داشته باشد.
- از دست دادن اشتها و کاهش وزن
- نفخ و یا حالت تهوع بعد از غذا خوردن
جدی ترین علائم و نشانه های در زخم معده
این علایم اگرچه جدی می باشند اما کمتر رواج دارند.
- استفراغ پس از غذا خوردن
- استفراغ خونی
- تیره شدن رنگ مدفوع و یا مشاهده خون در آن
نشانه های زخم معده در کودکان
- درد متناوب معده
- علائمی شبیه به بزرگسالان
روش های درمان زخم معده
بسیاری از زخم های معده بدون درمان, التیام می یابند. اما در صورتی که علت ایجاد کننده زخم, از بین نشده و یا درمان نشود, دوباره زخم ها عود می کنند. اگر این زخم ها درمان نشوند, در آینده خطر ابتلا به یک عارضه جدی مانند خونریزی یا سوراخ در دیوار معده یا روده را افزایش می دهند. درمان این بیماری اغلب به وسیله ی تجویز داروهایی مانند مسدود کننده H2, مهارکننده های پمپ پروتون (PPI ها) و تغییر شیوه زندگی صورت می گیرد. از جمله این درمان ها می توان موارد زیر را نام برد.
- در صورت امکان مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). برخی از این داروها عبارت است از: آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن.
- ترک کردن سیگار
درمان زخم معده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری
در صورتی که زخم های معده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد, درمان آن با تجویز ترکیبی از داروهای آنتی بیوتیک صورت می گیرد. اگر این داروها جهت درمان موثر نبودند, ممکن است نیاز به بررسی و آزمایشات بیشتر باشد. همچنین در برخی موارد باید به متخصص گوارش مراجعه شود. این متخصصان با انجام اندوسکوپی سعی در شناسایی نوع زخم می کنند و در صورت نیاز اقدام به جراحی می نمایند. اگرچه که جراحی در درمان زخم, به ندرت صورت می گیرد.
درمان خانگی زخم معده
در صورتی که این بیماری سریعا تشخیص داده شود, با درمان های خانگی رفع می شود. با این حال در صورتی که این روش درمانی پس از 10 تا 14 روز موثر نبود و یا اینکه علائم بیماری تشدید یافتند, باید سریعا به پزشک مراجعه شود. این مسئله زمانی که سن فرد مبتلا, بالاتر باشد, اهمیت بیشتری می یابد. چرا که خطر ابتلا به سرطان معده و یا بیماری های دیگر دارای علائم مشابه با زخم معده در این افراد بیشتر است. درمان های خانگی زیر در درمان این بیماری موثر می باشند.
- ترک سیگار
- مصرف مواد غذایی که اسید معده را کاهش می دهند.
- افزایش وعده های غذایی در حالی که حجم هر وعده کوچک باشد.
داروهای درمان کننده زخم معده
- داروهای کاهش دهنده اسید معده که برای درمان انواع مختلفی از زخم معده تجویز می شوند. از جمله این داروها می توان به مهارکننده های پمپ پروتون, مسدود کننده H2 (مانند زانتک) و آنتی اسیدها (مانند تامس) اشاره کرد.
- داروهای از بین برنده هلیکوباکتر پیلوری. این داروها ترکیبی از داروهای مختلف می باشند و معمولا شامل حداقل دو آنتی بیوتیک, یک نوع مهار کننده پمپ پروتون و گاهی اوقات یک ترکیب بیسموت است.
جراحی
یکی از روش های نادر در درمان زخم معده, جراحی می باشد. این روش در موارد زیر ممکن است استفاده شود.
- زخم معده مقاوم باشد و با روش های دیگر درمانی, بهبود نیافته باشد.
- عوارض شدید ناشی از زخم مانند: خونریزی شدید, سوراخ و یا انسداد معده رخ داده باشد.
این روش درمان زخم معده به سه صورت قابل انجام است که هر یک از این سه روش بسته به شرایط زخم ممکن است استفاده شود.
- برش یک قسمت یا بیشتر از اعصاب معده
- باز کردن دهانه پایین معده
- برداشتن قسمتی از معده
زخم معده یکی از شایع ترین بیماری های معده می باشد که متاسفانه علائم آن سریعا بروز نمی کند. درمان زخم معده ممکن است بسیار طولانی باشد و در مواردی منجر به دیگر بیماری ها نیز می شود.
منبع : آرگا