کم خونی نشانه کاهش میزان هموگلوبین موجود در خون می باشد، که کاهش هموگلوبین به دلایل مختلفی همچون خونریزی، صدمات، جراحی، زخم معده، سرطان روده بزرگ، کمبود مواد مغذی(آهن، فولات، ویتامین B12)، نارسایی کلیه، سرطان مغز و استخوان، داروهای شیمی درمانی، خونریزی شدید قاعدگی، تلاسمی، بزرگ شدن طحال، آنمی ناشی از فقر ویتامین، واسکولیت، سرطان خون، مسمومیت با سرب، لنفوم هوچکین و غیر هوچکین، کم کاری تیروئید، خون دماغ شدن، داروهای ضد ویروسی برای ایدز و سیروز کبدی است. افزایش مقدار هموگلوبین خون نیز ناشی از گرمازدگی و کم شدن آب بدن، سیگار کسیدن، زندگی کردن در اتفاعات و همچنین موارد نادری نظیر نارسایی قلبی، پلی سیتمی ورا روبرا(بیماری مغز و استخوان)، سرطان کلیه و کبد، کاهش میزان اکسیژن، بیماری آمفیزم، دارویی دوپپینگ(اریتروپویتین) و تومورهای خاص می باشد. برای آشنایی با میزان هموگلوبین نرمال و آزمایش هموگلوبین در ادامه با آرگا همراه شوید.
میزان هموگلوبین نرمال چقدر است؟
هموگلوبین با ترکیب با اکسیژن این عنصر را از ریه ها به سایر بافت های بدن منتقل می کند و کربن دی اکسید(دی اکسید کربن) را نیز از بافت ها برای دفع از طریق تنفس به ریه ها انتقال می دهد. این پروتئین متشکل از ۴ زنجیره پلی پپتیدی یعنی دو زنجیره به نام آلفا و دو زنجیره به نام بتا است و هر زنجیره شامل یک مولکول می باشد و در هر ملکول، عنصر آهن وجود دارد، که جابه جای اکسیژن و کربن دی اکسید را انجام می دهد، همچنین موجب قرمزی رنگ خون می شود. حفظ شکل گلبول های قرمز بر عهده هموگلوبین می باشد، با تغییر شکل گلبول قرمز جریان خون(خون رسانی به بدن) نیز دچار اختلال می شود. بنابراین باید میزان هموگلوبین نرمال باشد، که این میزان طبیعی هموگلوبین بر حسب گرم در دسی لیتر در افراد متفاوت می باشد، که از طریق انجام آزمایش مقدار هموگلبین مشخص می شود. در برگه های آزمایش همگلوبین با علائم اختصاری HGB ،Hg و یا Hgb nv درج می گردد و مخفف هموگلوبین می باشند، با اندازه گیری میزان این پروتئین، به نوعی تعداد گلبول های های قرمز خون نیز مشخص می شود. آزمایش هموگلوبین معمولا برای مواردی همچون تشخیص، غربالگری و یا اندازه گیری شدت کم خونی(آنمی)، پلی سیتمی ورا، همچنین انتقال خون و درمان بیماری ها انجام می گیرد.
مقدار طبیعی و نرمال هموگلوبین خون با توجه به سن افراد و جنسیت آن ها به صورت زیر می باشد.
- در نوزادان متولد شده مقدار طبیعی هموگلوبین بین ۱۷ تا ۲۰ گرم در دسی لیتر است، البته میزان نرمال این پروتئین در نوزاد یک هفته بین ۱۵ تا ۲۰ گرم در دسی و در نوزاد یک ماه بین ۱۱ تا ۱۵ گرم در دسی لیتر می باشد.
- در کودکان بین ۱۱ تا ۱۳ گرم در دسی لیتر است.
- در بزرگسالان زن بین ۱۲ تا ۱۶ گرم در دسی لیتر و در بزرگسالان مرد بین ۱۴ تا ۱۸ گرم در دسی لیتر می باشد.
- در زنان میانسال بین ۱۱.۷ تا ۱۳.۸ گرم در دسی لیتر و در مردان میانسال بین ۱۲.۴ تا ۱۴.۹ گرم در دسی لیتر است.
هموگلوبین نشان دهنده تعداد سلول های خونی و هماتوکریت می باشد. اگر مقدار هموگلوبین کمتر از ۵ و بیشتر از ۲۰ باشد، خطرناک می باشد و نیاز به رسیدگی فوری خواهد داشت. لازم به ذکر است که انتقال یا اهدای خون بر مقدار هموگلوبین خون تاثیر می گذارد.
منبع : آرگا