اسطوخودوس یا اسطوقدوس که به آن لاواندولا نیز گفته می شود، از گروه نعناییان می باشد و بخش سبز این گیاه حاوی اسانس روغنی است و اسطوخودوس به عنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی به شمار می آید. در ادامه به بررسی خواص اسطوخودوس و مزایای درمانی آن می پردازیم.
از مزیت ها و خواص اسطوخودوس چه می دانید؟
گیاه دارویی اسطوخودوس دارای طبع گرم و خشک است. کاشت اسطوخودوس به خاطر خواص و مزیت های دارویی آن رونق زیادی پیدا کرده است. مصرف چای، دمنوش، روغن و یا عصاره اسطوخودوس دارای خواص بی شماری است، که این خواص عبارتند از:
آرامش بخش
مصرف اسطوخودوس بر عملکرد دستگاه عصبی تاثیر می گذارد و سبب پایین آمدن فعالیت این دستگاه می شود، به همین دلیل باعث ایجاد حس آرامش در افراد می گردد و بی خوابی، استرس ، اضطراب و افسرگی را درمان می کند.
همچنین نوشیدن دمنوش اسطوخودوس و نعناع که شامل دو قاشق چایخوری گلبرگ اسطوخودوس، یک دوم پیمانه برگ نعناع(تازه یا خشک) و دو لیوان آب جوش می باشد، سبب ایجاد آرامش می شود. البته برای دم کشیدن این دمنوش باید ۱۵ دقیقه به آن زمان دهید و پس از عبور از صافی، آن را با یک قاشق چایخوری عسل(در صورت دلخواه) میل نمایید.
درمان مشکلات گوارشی
نوشیدن دمنوش یا چای اسطوخودوس به مشکلات گوارشی نظیر سوء هاضمه و معده درد عصبی کمک می کند. همچنین در طب سنتی این دارو به عنوان دارویی برای تقویت معده، پاکسازی کبد و جلوگیری از نارسایی کبدی محسوب می گردد و روغن این گیاه دارویی نیز سبب تسهیل گوارش و همچنین پیشگیری از تشکیل زخم معده می گردد. همچنین مصرف عرق اسطوخودوس می تواند به رفع نفخ و بهبود یبوست نیز کمک نماید.
خواب آور
افرادی که از مشکل کم خوابی رنج می برند، بهتر است قبل از خواب چای اسطوخودوس بنوشند، زیرا چای اسطوخودوس یک خواب آور طبیعی می باشد، که باعث ایجاد خوابی آرام می گردد. برای تهیه این چای باید داخل یک فنجان آب جوش به میزان یک قاشق چایخوری برگ خشک شده اسطوخودوس بریزید و به مدت ۱۰ دقیقه یک نعلبکی را بر سر فنجان قرار دهید تا دم بکشد، سپس این چای را یک ساعت قبل از خواب میل نمایید.
همچنین چای اسطوخودوس یکی از نوشیدنی ها موثر برای رفع خواب رفتگی دست و پا می باشد.
کاهش درد
از داروهای موثر برای تسکین و التیام دردهای حاصل از کوفتگی ها و ضرب دیدگی ها استفاده از کمپرس اسطوخودوس می باشد. روش تهیه آن به این صورت است، که داخل ۲ لیوان آب به میزان ۳ الی ۴ قاشق غذاخوری، اسطوخودوس خشک شده بریزید و آن را بر روی حرارت بگذارید تا آب بجوشد، سپس آن را از صافی عبور دهید و اجازه دهید تا کامل سرد شود، آنگاه محلول بدست آمده را با یک دستمال نخی تمیز روی محل درد کمپرس نمایید. البته زمانی که محلول به طور کامل سرد شده باشد از آن استفاده کنید، در غیر این صورت باعث ایجاد خونریزی پوستی در محل گوفتگی می گردد.
همچنین ماساژ روغن این گیاه باعث کاهش درد ایجاد شده از تزریق زیر جلدی و آرامش عضلات صاف روده می شود.
درمان ضعف عمومی و رفع سرگیجه
یکی از خواص اسطوخودوس درمان ضعف عمومی و رفع سرگیجه می باشد. برای این منظور برگ خشک شده گیاه اسطوخودوس (یک قاشق چایخوری) را با عسل(یک قاشق غذاخوری) و آب گرم(یک لیوان) ترکیب کنید و بعد آن را میل کنید.
همچنین برای رفع کوفتگی و خستگی می توانید، وان حمام را پر از آب کنید و بعد ۱۰ الی ۱۵ قطره عصاره اسطوخودوس را درون آب بریزید، سپس به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه داخل وان دراز بکشید. این روش برای تخلیه تنش و استرس روزانه بسیار مفید است و عملکرد گردش جریان خون را بهبود می بخشد و در نهایت سبب خواب آرام و ایجاد آرامش می گردد.
درمان تشنج و اسپاسم
از دیگر مزایای اسطوخودوس درمان اسپاسم و تشنج می باشد، بر اساس تحقیقات صورت گرفته این گیاه باعث مسدود شدن کانال های کلسیم می شود. تشنج و همچنین اسپاسم به دلیل شل شدن سریع و غیر عادی و انقباض عضلات به وجود می آید.
رفع مشکلات مو
از دیگر فواید اسطوخودوس رفع مشکلات مو نظیر ریزش مو، شوره سر و شپش سر می باشد. علاوه بر آن روغن اسطوخودوس به افزایش رشد مو و تقویت موی سر نیز کمک می کند.
از مزایای دیگر مصرف دمنوش یا چای اسطوخودوس درمان سرماخوردگی، رفع سرفه، کاهش تورم و التهاب تنفسی، رفع حالت تهوع، تنظیم تبش و ضربان قلب، کاهش فشار خون و پیش گیری و کاهش بیماری های قلبی عروقی می باشد.
رفع مشکلات پوستی
روغن گیاه اسطوخودوس به دلیل خاصیت ضد میکروبی و ضد التهابی قوی و همچنین دارا بودن انواع آنتی اکسیدان برای درمان جای جوش، رفع آکنه و پاک سازی صورت مفید می باشد.
تب بُر
عرق اسطوخودوس دارای خاصیت مُدر است و موجب افزایش تعرق می شود، حال تعرق و افزایش ادرار موجب کاهش تب خواهد شد، جالب است بدانید که بابونه نیز همچون اسطوخودوس خاصیت تب بر دارد.
بهبود عملکرد مغز
افزایش حافظه، کاهش ورم بافت های عصبی، پاکسازی مایع مغزی نخاعی و … از جمله فواید مصرف عرق اسطوخودوس برای مغز می باشد.
ضمن اینکه به منظور بهبود سردرد می توانید عرق اسطوخودوس را در هوا اسپری کنید و یا آن را به همراه چای و به صورت دمنوش میل کنید. ماساژ شقیقه ها با استفاده از ترکیب عرق اسطوخودوس و روغن نارگیل نیز می تواند موثر و مفید باشد.
کاهش قند خون
خاصیت آنتی اکسیدانی این عرق می تواند استرس اکسیداتیو بدن را تا حد زیادی کاهش دهد، ضمن اینکه مصرف عرق این گیاه در کاهش جذب گلوکز در بدن موثر است.
حفظ سلامت قلب
عرق اسطوخودوس کلسترول خون را کاهش داده و به کاهش غلظت خون و نیز جلوگیری از تشکیل لخته خونی کمک می کند، بنابراین مصرف عرق این گیاه برای سلامت قلب و پیشگیری از سکته قلبی موثر می باشد.
کاهش درد مفاصل
عرق اسطوخودوس خاصیت ضدالتهابی و ضد درد دارد و به افزایش گردش خون کمک می کند، حال از عرق این گیاه می توان برای بهبود درد های مفاصل بهره برد.
نحوه و مقدار مصرف اسطوخودوس
اسطوخودوس به شکل روغن، اسانس و گیاه خشک موجود می باشد، حال مصرف روغن و اسانس آن به صورت خوراکی ممنوع بوده و بسیار مضر می باشد، از این رو در صورت مصرف روغن و اسانس آن حتما باید فوراً به اورژانس مراجعه شود.
استفاده از روغن اسطوخودوس برای ماساژ و استعمال خارجی کاربرد دارد و از اسانس این گیاه نیز برای آروماتراپی استفاده می شود. مصرف خوراکی اسطوخودوس تنها از طریق گل و یا برگ های آن و به شکل دمنوش می باشد، البته از بخور آن نیز می توان استفاده کرد که همچون اسپری و اسانس آن عمل می کند و موجب ایجاد آرامش در بدن خواهد شد.
تذکر:
هر چند که خواص اسطوخودوس برای سلامتی انسان بسیار مفید می باشد، اما یک سری نکات را باید در رابطه با مصرف این گیاه دارویی رعایت نمود:
۱. تمامی افراد بخصوص مبتلایان به دیابت از مصرف بیش از حد گیاه اسطوخودوس خودداری کنند.
۲. از مصرف همزمان این گیاه با داروهای ضدافسردگی، خواب آور، آرام بخش، داروهای بیهوشی و همچنین داروهایی که عملکرد سیستم عصبی را کند می کنند، خودداری شود.
۳. افراد پس استفاده از اسطوخودوس، در صورت بروز هرگونه حساسیت نظیر گرفتی گلو، لرزش و … از مصرف این گیاه پرهیز کنند.
۴. مصرف اسطوخودوس برای زنان در طول بارداری و شیردهی ممنوع می باشد.
منبع : آرگا
