اگر چه تشکیل باد مبحثی عظیم در واحد هواشناسی و آب است اما برای بسیاری از عوام نیز داشتن اطلاعاتی درباره چگونگی تشکیل باد اهمیت زیادی دارد و بسیار جذاب به نظر می رسد. این گونه افراد تمایل زیادی به شناخت محیط اطراف دارند و نسبت به آن با دید کنجکاوانه نگاه می کنند.
بادها بر حسب گسترش و سیطره خود به انواع مختلف تقسیم می شوند. البته این تقسیم بندی همیشه بر مبنای قلمروی آن ها نیست. بلکه گاهی بر حسب جهت وزش و … نیز نام گذاری می شوند. بادها سبب تغییرات جوی می گردند و این تبادل هوا سبب فرآیندهای متفاوت هواشناسی خواهد شد.
نحوه تشکیل باد
باد در نتیجه اختلاف فشار پدید می آید. یعنی هوا از محدوده پرفشار به محدوده کم فشار جریان می یابد. با این جریان طبیعی باد شکل می گیرد. این ساده ترین و مفهومی ترین تعریف درباره چگونگی تشکیل باد است. شکل گیری باد در نتیجه اختلاف میزان دریافت انرژی می باشد. میزان نور دریافتی خورشید در این امر نقش اساسی و کلیدی بازی می کند. محدوده ای که انرژی بیشتری از خورشید می گیرد، تبدیل به کم فشار و محدوده ای که انرژی دریافتی کمتری از خورشید می گیرد، به منطقه پرفشار تبدیل می شود. این جا به جایی های مکرر هوا پیامدهایی چون تشکیل باران را نیز در پی خواهد داشت.
این تفاوت فشار آغازگر وزش باد است و نحوه تشکیل باد را توجیه خواهد کرد. مسلماً نواحی برفی به دلیل بازتاب بالا، انرژی کمتری از خورشید دریافت می کنند و از این رو سردتر و پرفشارتر خواهند شد. بهترین مثال برای منطقه کم فشار روی زمین، نواحی استوایی است که از تابش مستقیم خورشید بهره می برند و این موضوع سبب شکل گیری منطقه کم فشار می گردد. به همین علت همواره بین قطب به عنوان منطقه پرفشار و نواحی استوایی به عنوان منطقه کم فشار باد شکل می گیرد. این بادها بر حسب نحوه تشکیل، جهت وزش، قلمرو و … نام گذاری می شوند.
بادهای مهم کره زمین
- بادهای آلیزه یا تجارتی(در نیمکره شمالی از شمال شرق به جنوب غرب و در نیمکره جنوبی از سمت جنوب شرق به شمال غرب در حال وزش هستند)
- بادهای موسمی
- بادهای غربی(مختص عرض های میانی است و در عرض ۳۵ تا ۶۵ درجه پدید می آیند. از سمت پر فشار جنب حاره به سمت محدوده کم فشار در جریان است)
- بادهای کوه و دره(به دلیل اختلاف دمای کوه و دره به وجود می آید و به آن نسیم کوه و دره نیز می گویند. این نسیم در اوایل صبح و در اوایل شب برقرار می گردد)
- نسیم دریا و خشکی
- فون
امیدواریم مطالب ارائه شده در زمینه شکل گیری باد مفید و میسر واقع شده باشد. در صورت تمایل می توانید به لینک تشکیل برف و رنگین کمان در مجله اینترنتی آرگا مراجعه کنید و از مطالب مرتبط در این زمینه بهره ببرید.
منبع : آرگا