دسته ها
پنج شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

علت بالا بودن پرولاکتین و روش های درمان آن

  • زهرا خانزاده
  • ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰
  • ۰

پرولاکتین یک نوع هورمون پروتئینی می باشد، که در غده هیپوفیز به وسیله سلول‌های لاکتوتروف در قسمت پیشین این غده ترشح می شود. بالا بودن پرولاکتین در بدن سبب بروز مشکلات جدی می گردد، که در این مطلب به بررسی علت و روش های درمان این بیماری می پردازیم.

هورمون پرولاکتین در انسان، هورمونی موثر برای سلامت باروری زنان و مردان می باشد و همچنین باعث تولید شیر در پستان ها می گردد. که حداکثر ترشح پرولاکتین در هنگام خواب و حداقل ترشح آن در روز بین ساعت ۱۰ الی ۱۲ می باشد. بالا بودن پرولاکتین با انجام آزمایشات توسط پزشک مشخص می گردد، البته افراد مبتلا به بیماری هایپرپرولاکتینوما دارای علائمی می باشند، که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

  افزایش هورمون پرولاکتین

بالا بودن پرولاکتین چه دلایلی دارد؟

ترشح بیش از حد پرولاکتین به خاطر توموری غیر سرطانی در غده هیپوفیز، سبب بروز علائمی در زنان و مردان می گردد. که این علائم در زنان ممکن است به صورت ترشح شیر از پستان در دورانی غیر از دوران شیردهی یا زایمان، نقص در بینایی، سردردهای بی دلیل، درد و ناراحتی در طول برقراری رابطه‌ی جنسی، رشد غیر طبیعی موهای صورت و بدن و قاعدگی نامنظم بروز کند. همچنین برای مردان به صورت ناتوانی جنسی(اختلال نعوظ)، سردردهای بی دلیل، فقدان غیرعادی مو در بدن و صورت و نقص در بینایی می باشد. البته همان طور که در بالا نیز به آن اشاره شد، برای تشخیص نهایی بالا بودن پرولاکتین حتما باید آزمایش صورت گیرد.

بالا بودن میزان پرولاکتین در بدن

انجام این آزمایش نیز همانند آزمایش خون می باشد و افراد باید پیش از انجام این آزمایش، پزشک را نسبت به مصرف داروهایی که سبب کندی انعقاد خون می شوند(آسپرین و وارفارین) مطلع سازند. پس از انجام این آزمایش، اگر میزان پرولاکتین طبیعی باشد، یعنی مقدار آن برای زنان باردار باید بین ۳۴ تا ۳۸۶ نانوگرم بر میلی لیتر، زنان غیر باردار کمتر از ۲۵ نانوگرم برمیلی لیتر و در مردان کمتر از ۱۵ نانوگرم بر میلی لیتر است و اگر میزان پرولاکتین پایین تر از حد نرمال باشد، نگران کننده نمی باشد. اما اگر بیش از حد طبیعی باشد، فرد مبتلا به بیماری هایپرپرولاکتینوما می باشد، که باید در جهت درمان آن اقدامات لازم را انجام نمود.

درمان بیماری هایپرپرولاکتینوما

بالا بودن پرولاکتین یا هایپر پرولاکتینمی بیماری نسبتا شایعی می باشد، که باعث اختلال جنسی در مردان و اختلال در عادت ماهیانه خانم ها و ناباروی زنان می شود، بنابراین برای درمان آن پزشک با توجه به وضعیت بیمار، ممکن است داروهای همچون آگونیست‌های دوپامین که شامل کابروگولین، بروموکریپتین و … می باشد را تجویز نماید. چرا که آگونیست‌های دوپامین شامل ترکیباتی برای تحریک کردن دوپامین در بدن می باشند. البته عوارض جانبی کابروگولین نسبت به بروموکریپتین بسیار کمتر می باشد و با مشورت با پزشک  و تایید وی می توان به جای بروموکریپتین از داروی کابروگولین استفاده کرد.

درمان بیش از حد پرولاکتین

  •  مبل و میز
  •  آرون گروپس

در صورتی که فرد بیمار نسبت به این دارو ها واکنش مثبتی نداشته باشد، ممکن است از سوی پزشک برای فرد بیمار رادیوتراپی تجویز گردد و یا این که بیمار برای درمان نیاز به عمل جراحی داشته باشد و جراحی برای تنظیم طبیعی سطح پرولاکتین در بدن از قسمت بالای جمجمه و یا از طریق بینی انجام می شود.

مصرف مکمل های غذایی حاوی ویتامین E و B6، کاهش میزان ورزش های سنگین، نپوشیدن لباس های که به قفسه سینه فشار وارد می کند و یا نوک سینه را تحریک می نماید، تغییر دادن رژیم غذایی و کم کردن میزان استرس از دیگر راهکارهای درمان بیماری هایپر پرولاکتینمی و کاهش سطح پرولاکتین می باشد. البته افراد برای مصرف مکمل های غذایی ابتدا باید با پزشک مشورت نمایند.

بالا بودن پرولاکتین

علت بیماری هایپرپرولاکتینوما

علت بالا بودن پرولاکتین ممکن است به دلیل کم کاری غده تیروئید،بیماری های کلیوی و کبدی و بی اشتهایی عصبی باشد. البته مصرف بعضی از داروهای خاص نظیر ریسپریدون، هالوپریدول و متاکلوپرامید نیز  باعث افزایش سطح پرولاکتین می شوند. همچنین مصرف رازیانه، شنبلیله و شبدر قرمز نیز بر افزایش مقدار پرولاکتین تاثیر می گذارد و حتی عوامل استرس زا همچون انجام فعالیت های شدید ورزشی، ناراحتی های خفیف و کاهش قند خون نیز باعث تحریک ترشح هورمون پرولاکتین می باشند.

چگونگی انجام آزمایش پرولاکتین

همان گونه در بالا نیز تاحدودی اشاره شد، تست پرولاکتین یک آزمایش خون معمولی می باشد که همانند دیگر آزمایش های خون انجام و در آزمایشگاه و یا در مطلب پزشک صورت می پذیرد و به چند دقیقه کوتاه به گرفتن خون نیاز هست که پیش از انجام دادن تست به آمادگی خاصی نیاز نمی باشد. انجام این تست در صبح و اغلب ۳ الی ۴ ساعت پس از بیدار شدن از خواب می باشد. این تست خون نیز همانند دیگر آزمایش خون ها با استفاده از سرنگ نمونه برداری می گردد.

آزمایش پرولاکتین بالا

عوامل تاثیرگذار بر نتیجه آزمایش

در این تست خون برخی از عوامل بر نتیجه آزمایش تاثیرگذار هستند که شامل موارد زیر می باشند:

  • داروهای مورد استفاده برای پیشگیری از بارداری
  • داروهای کاهش دهنده فشارخون بالا
  • داروهای ضد افسردگی

بنابراین باید پیش از انجام آزمایش، لیست داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک برسانید. به خاطر بسپارید که انجام دادن ورزش های سنگین و پرفشار، وجود اختلالات خواب و همچنین داشتن استرس از عوامل موثر در تغییر نتیجه آزمایش پرولاکتین به شمار آیند.

روش های کاهش پرولاکتین بالا

علاوه بر روش های درمانی پرولاکتین بالا با استفاده از برخی راهکارها ساده می توانید پرولاکتین بالا را کاهش دهید:

* استرس تان را کنترل نمایید.

* از رژیم غذایی سالم و متعادلی بهره بگیرید.

* ورزش های سنگین و فعالیت های شدید که بر روی بدن فشار زیادی را وارد می کنند را متوقف نمایید.

* عواملی که باعث ایجاد فشار بر روی قفسه سینه و تحریک نوک سینه ها هستند نظیر پوشیدن لباس های چسبان و تنگ را برطرف نمایید و از لباس های راحت و آزاد استفاده کنید.

* در برنامه غذایی خود مصرف ویتامین E و ویتامین B6 را بگنجانید. ویتامین E از افزایش پرولاکتین جلوگیری می کند و ویتامین B6 نیز نقش موثری در تولید دوپامین دارد و در واقع میزان بالای این ویتامین کمک کننده موثری برای تولید دوپامین می باشد. البته مصرف هرگونه ویتامین و یا تغییر آن باید با مشورت و تجویز پزشک صورت گیرد.

راهکارهای کاهش پرولاکتین

همچنان که در این مطلب با دلایل افزایش پرولاکتین و روش های درمانی آن آشنا شدید، با مراجعه به مطالب پیشین در بخش بیماری ها می توانید با تمامی بیماریها و چگونگی درمان آن ها آشنا شوید.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *