پرورش کبکها به دلیل گوشت خوشمزه با بافت نرم این پرندگان رواج دارد. برای تکثیر کبکها می توانید از دو روش خرید از بازار و یا تخم نطفه دار کبکها استفاده کنید. البته شواهد نشان می دهد که روش اول برای پرورش نتیجه بهتر دارد.
شرایط محیطی پرورش کبک
- تهویه: تهویه اکسیژن لازم برای رشد جنین را فراهم می کند. بایستی شرایط اکسیژن در تمامی نواحی اتاق پرورش فراهم باشد.
- رطوبت: برای ستر(دستگاه جوجه کشی)، به حدود ۶۰ درصد اکسیژن نیاز است. با کم شدن رطوبت،آب تخم کم و کاهش وزن رخ می دهد. رطوبت بسیار نیز مشکلاتی مانند خفه شدن جوجه را به همراه دارد.
- چرخش: باید هر یک تا ۴ ساعت چرخش تخم در دستگاه انجام شود. در غیر این صورت عدم جا به جایی نابود شدن جنین را موجب می شود.
دوران جوجه کشی متغیر بوده و به عوامل مختلفی مانند اندازه تخم، دمای دستگاه ستر و هچر، سن کبک تولید کننده و … بستگی دارد.
روش انتقال کبک از دستگاه ستر به هچر
معمولاً در جاهایی که پرورش کبکها به شکل محدود انجام می شود، این دو دستگاه در هم ادغام شده اند. این انتقال در روز بیستم جوجه کشی انجام می شود. در این مرحله باید افزایش میزان دما، رطوبت و دمای دستگاه انجام گیرد. مناسب ترین دما برای منتقل کردن تخم ها، دمای ۳۵ درجه سانتی گراد است.
جوجه های تولیدی در هفته اول بعد از تولد به دمای بالا بین ۳۳ تا ۳۵ درجه سانتی گراد احتیاج دارند. در هفته دوم از این میزان دما حدود ۳ درجه کم می شود و در هفته سوم و چهارم و… هر هفته سه درجه کاهش دما داریم تا دما به ۱۰ درجه سانتی گراد برسد. با سرد شدن دمای پرورشی جوجه ها، تحرک و غذاخوری آن ها کم می گردد. برای تولید نیمچه کبک دمای مورد نظر بین ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد است. حرارت بالا در بین کبک های نورس سبب همدیگر خواری می گردد که آن را با نام کانی بالیزم می شناسند.
رطوبت
رطوبت مناسب برای پرورش کبک برابر با ۶۰ تا ۷۵ درصد است. البته رطوبت بیشتر از ۹۰ درصد و یا کمتر از ۵۰ درصد مشکل آفرین می باشد. رطوبت زیاد سبب اشکالات تنفسی می گردد. در هوای خشک و بدون رطوبت، مژک درون مجاری تنفسی پرندگان به خوبی کارایی ندارد.
اکسیژن
از موارد بسیار حائز اهمیت برای پرورش کبکها است. کاهش آن منجر به کم شدن تولید و تلف شدن کبکها می گردد. هوای تازه باید با سرعت معادل با ۱ تا ۴ متر مکعب در ثانیه وارد سالن شود. دما در فصل زمستان از ۲۰ درجه سانتی گراد بیشتر می شود. این درحالی است که سرعت ورود هوا به داخل سالن در فصل زمستان کمتر می شود.
تهویه
تهویه برای پاکسازی محیط از آلودگی، تنفس هوای تازه و استفاده از اکسیژن انجام می شود. کبک ها در سنین مختلف به تهویه های مختلف نیاز دارند. عوامل مختلفی بر میزان تهویه تاثیر می گذارد. این عوامل شامل محیط داخلی سالن، تعداد کبک، مدل ساختمان و … می شود.
تهویه ها در جهت مخالف ورودی هوا قرار می گیرند. در محیط های پرورش کبکها با تعداد کم می توان از پنجره برای عمل تهویه هوا استفاده کرد. سیستم تهویه هوا گازهای سمی و خطرناک محیط را برطرف و در صورت نبود، پرنده را به بیماری های تنفسی و … مبتلا و در نهایت مرگ کبکها را موجب می شود.
تهویه اختلاف دمای مناسبی را در سالن و محیط رشد کبک ایجاد می کند. برای تهویه سالن می توان از دو روش استفاده کرد:
در نوع اول تهویه با فشار مثبت را تجربه می کنید: هدایت هوای ورودی در چنین سیستمی به وسیله فن های دمنده به محیط داخلی پرورش کبکها وارد و از راه خروجی مقابل نیز خارج می شود.
تهویه فشار منفی: در این روش هوای تازه وارد سالن می شود و از سمت فن مقابل نیز امکان خروج می یابد.
تهویه فشار منفی نسبت به فشار مثبت از مصرف برق بهینه برخوردار است و فضای خنک تری نیز از کارکرد آن حاصل می شود. میزان هوای تازه ورودی برای هر ۱۰ کیلوگرم پرنده برابر با سه متر مکعب در دقیقه است. بهتر است این هواکش ها را در ارتفاع ۶۰ سانتی متری از سالن تعبیه کنید تا شرایط پاکسازی محیط به راحتی فراهم گردد.
می توان هوای ورودی داخل فن را با تعبیه کانال در جلوی آن هدایت کرد. این کانال ها باید به شکل منحنی باشند تا از خاصیت هدایت گری خوبی برای هوای تازه برخوردار شوند. با این کار حوضچه مقابل فن از هوای تازه و مطبوع برخوردار می شود.
نور
کبک ها در هفته آغازین زندگی به شرایط پرورشی در نور ۲۴ ساعته نیاز دارند. از هفته دوم باید میزان ساعت تاریکی داخل سالن را به اندازه بیست دقیقه افزایش داد. این افزایش مدت تاریکی تا رسیدن به ۱۴ ساعت ادامه می یابد. با این اتفاق میزان روشنایی ۱۰ ساعت خواهد شد.
نوردهی نیز از عوامل ضروری برای رشد پرنده است. چون پرنده ها را از بسیاری از بیماری ها محافظت و شرایط رشد بهتر را برای آن ها فراهم می کند. توجه داشته باشید آب و دان خوری کبکها در تایم روشنایی انجام می شود. بنابراین به هیچ عنوان قابل حذف از برنامه پرورش کبکها نمی باشد.
نکات مهم پرورش کبک
- برای جلوگیری از عادت کانی بالیزم در پرندگان کبک، باید اقدام به کوتاه کردن نوک آن ها در سنین ۶ تا ۱۰ روزگی نمود. کانی بالیزم عادت خطرناکی است که تلفات زیادی را در بین کبک ها در بردارد.
- برای نوک چینی پرنده باید به نکات مهمی از قبیل وضعیت پرنده، کندی یا تیزی چاقو و … توجه کرد.
- کبکها بسیار ترسو می باشند و از این رو پرورش آن مانند پرورش شترمرغ در هر محیطی امکان پذیر نیست. این پرنده باید از محیط های پر سروصدا به دور باشد. بنابراین به مکان پرورشی آن دقت کنید.
- شرایط نامطلوب پرورشی مانند آب خوری کثیف، وجود پرنده بیمار، رطوبت زیاد، تهویه نامناسب، دمای بالا و … سبب بروز پدیده همدیگر خواری در بین کبک ها می گردد.
- استرس در بین کبک ها را می توان با دادن مولتی ویتامین به خصوص ویتامین C از بین برد.
- پرورش دایره ای در سنین پایین برای کبک مناسب تر است. چون دید کاملی به شما از شرایط تمامی کبک ها می دهد.
از اینکه با مقاله راهنمای پرورش کبک همراه ما بودید، متشکریم. پرورش این حیوان در حال حاضر بسیار پر سود بوده و در بسیاری از محوطه های خارج شهری و به دور از سرو صدا اجرا می شود. در صورتی که در پی کسب اطلاعات برای راه اندازی مشاغل خانگی هستید پیشنهاد می کنیم به مقاله پرورش کرم ابریشم در مجله آرگا نیز مراجعه نمایید.
منبع : آرگا