بناهای تاریخی و فرهنگی که در منطقه کویری بیرجند قرار دارد متعلق به دوران گذشته است و چشم اندازهای تاریخی این شهر در کنار جاذبه های کویری آن توجه هر گردشگری را به خود جلب می کتد. مکان های دیدنی بیرجند و بناهای تاریخی آن دارای ارزش فرهنگی بالایی هستند و به عنوان نوعی میراث فرهنگی نامگذاری می شوند از جمله این بناهای تاریخی زیبا و ارزشمند می توان به بنای ارگ کلاه فرنگی، باغ معصومیه، باغ شوکت آباد، ارگ بهارستان و … اشاره کرد.
مکان های دیدنی بیرجند که نباید از دست بدهید
معماری زیبا و خاصی که در بناهای تاریخی بیرجند دیده می شود توجه هر گردشگری را به خود جلب می کند این بناها دارای تلفیقی از معماری اروپایی و معماری سنتی ایرانی است نمونه ای از این تلفیق معماری در بنای باغ منظریه دیده می شود که شامل بناهایی از ساختمان کنسولیاری است.
بند دره:
از جمله مکان های دیدنی بیرجند با جاذبه طبیعی آن می توان به بند دره اشاره کرد این بندر سدی است که در دوران زندیه بنا شده است و از جمله مهم ترین سدهای آب در مناطق کوهستانی ایران است که دارای آبی زلال و روشن است. این سد در میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
باغ اکبریه:
این باغ بسیار زیبا در روستای اکبریه این شهر قرار دارد و از آثار ملی ایران به شمار می رود این باغ همراه با عمارت آن از میراث فرهنگی بیرجند هستند و در دوران قاجار نیز به عنوان دانشکده و کتابخانه کاربرد داشته اند.
بازار بیرجند:
بازار سنتی و قدیمی بیرجند با کوچه هایی قدیمی و تنگ از دیگر جاذبه های این شهر هستند در این بازار کاروانسرای تاریخی و قدیمی نیز مشاهده می شود این کاروانسراها متعلق به ۳۰۰ سال پیش هستند و از مراکز بازرگانی بیرجند است.
برج چشمه مولید:
این برج از دوران صفویان باقی مانده است و به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است این برج در روستای زیبا و کویری چشمه مولید قرار گرفته است و برای مردم این منطقه دارای اهمیت است.
باغ شوکتآباد:
این باغ از مکان های گردشگری بیرجند است که در فاصله ۱۰ کیلومتری از شهر بیرجند واقع شده است این باغ تاریخی متعلق به امیر اسماعیلخان شوکتالملک می باشد و سکونتگاه ییلاقی او بوده است که در حال حاضر موزه حیات وحش این منطقه است.
عمارت کلاهفرنگی:
این عمارت تماشایی متعلق به حسامالدوله بوده است و معماری شش ضاعی آن توجه هر گردشگری را به خود جلب می کند در راشس بنای این عمارت مخروطی سفید رنگ طراحی شده است و آثار فرهنگی دوران زندیه است.
مدرسه شوکتیه:
معماری قدیمی این بنا با قسمت های مختلف ورودی، دهلیز، شاه نشین، حجره، ایوان و حمام سبک خاصی از معماری قدیمی ایران را نشان می دهند بنای این مدرسه که در ابتدای ساخت حسینیه بوده است توسط محمدابراهیم خان علم ساخته شده است.
آبشار گیوک:
این آبشار تماشایی در دره گیوک این روستا قرار گرفته است و علاوه بر آبشار دارای سد آبی است که در اطراف آن نیز باغ های سرسبزی از درختان زرشک، انگور، بادام و زردآلو وجود دارد.
باغ امیرآباد:
اگر همچنان خواهان بازدید از مکان های دیدنی بیرجند با جاذبه های تاریخی و توریستی آن هستید می توانید از باغ امیر آباد دیدن کنید این باغ به امیرمعصومخان شیبانی متعلق می شود و در حال حاضر به نوعی موزه و کتابخانه برای گردشگران تبدیل شده است.
ارگ بهارستان:
این ارگ تارخی متعلق به دوران افشاریه است و در زمان پناهندگی لطفعلی خان زند به این بنا رفته است این باغ بزرگ و باشکوه در حال حاضر ویران شده است و فقط بناهایی از آن باقی مانده که در میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه فورک:
این قلعه تماشایی در ۵ کیلومتری از شهر بیرجند قرار گرفته است و در زمان اسماعلیان محل اسقرار اسماعیلیان بوده است و همچنین محلی برای تعلیم آموزش ها به فداییان بوده است بنای این قلعه از خشت و گل و سنگ درست شده است و دارای کنگره ها و حصارهای بلند است.
غار چهل چاه :
این غار که یکی از جاذبه های گردشگری و دیدنی های استان خراسان جنوبی می باشد، قدمتی بیش از ۱۴۰۰ سال دارد و فاصله آن تا غار چنشت که در روستایی به همین نام از توابع شهرستان سربیشه واقع شده، ۱۰۰ متر است.
در غار چهل چاه اجساد ۱۴ نفر از مرد و زن و کودک یافت شده است، گویا بعد از پناه بردن این افراد به درون غار، در آنجا را با گل مسدود کرده و راه فرارشان را بستند.
بند عمر شاه :
بند عمر شاه به نام بند امیر شاه نیز معروف است و از مکان های تاریخی و دیدنی بیرجند به شمار می رود که در فاصله ۲ کیلومتری جنوب غرب این منطقه قرار گرفته است. قدمت این سازه تاریخی مربوط به دوران قاجار بوده و همراه دو بند تاریخی دیگر به نام های بند النگ و بند دره در زمان حکومت امیر شوکت الملک علم بنا شده است.
بند عمر شاه به منظور ذخیره آب و مهار سیلاب ها ساخته شده و در ساختمان آن از مصالح آجر، سنگ و ملات ساروج به کار گرفته شده است؛ طول تاج این بند ۲۷ متر، عرض آن به اندازه ۴ تا ۶ متر و ارتفاع دیواره بند نیز ۱۳ متر می باشد، جالب است بدانید که این اثر تاریخی در اسفند ماه ۱۳۸۰ جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای ماخونیک :
در کشورمان روستاهای دیدنی و شگفت انگیز بسیاری وجود دارند، از جمله این روستاهای زیبا و تماشایی می توان به روستای ماخونیک در شهرستان سربیشه واقع در خراسان جنوبی اشاره کرد؛ این روستا مکانی عجیب و غریب و پر از رمز و راز بوده که دارای مردمانی با باور های خاص و سنت های منحصر به فرد می باشند، روستای ماخونیک به سرزمین لی لی پوت ها و یا آدم کوتوله ها شهرت دارد.
حال برای بازدید از این مکان جالب و دیدنی باید راه طولانی طی کنید، زیرا این روستا در نزدیکی های مرز افغانستان قرار گرفته است.
شهر بیرجند دارای تنوع جاذبه های توریستی است و در این شهر می توانید از مناطق حفاظت شده حیات وحش حیوانات، پارک جنگلی، روستاهای تاریخی و زیبا و همچنین بازارچه های سنتی آن دیدن کنید.
منبع : آرگا