بیماری اعتیاد یکی از شدیدترین بیماری هایی است که ممکن است برخی از کودکان را دچار کند. برخی از بچه های مستعد به اعتیاد ویژگی های مشابه دارند. معمولا وقتی یک بیمار جدید دچار این بیماری می شود این سؤال برای روان شناسان پیش می آید که چگونه جلوی این بیماری در شخص گرفته می شود؟ اگر یکی از ویژگی های رفتاری یا تفکری این شخص در دورانی از زندگی اش اصلاح شود، آیا می توان از این اتفاق پیشگیری کرد؟ برخی از این خصوصیات اصلاح پذیر، درونی هستند و می توان گفت جزئی از ویژگی های تفکری یا رفتاری آن ها، تحت تأثیر محیط خارجی افراد است. در این مقاله به مهم ترین ویژگی بچه های مستعد اعتیاد اشاره خواهیم کرد.
اصلی ترین ویژگی بچه های مستعد اعتیاد چیست؟
بچه هایی که مستعد اعتیاد هستند ممکن است ویژگی های رفتاری زیر را از خود نشان دهند:
کنترل رفتاری ضعیف
یکی از ویژگی های بچه های مستعد اعتیاد داشتن اراده ضعیف است. آن ها نمی توانند از تمایلات و خواسته های خود به آسانی بگذرند و کنترل نیازها برای شان دشوار است. صحبت نکردن برای این افراد سخت است و آن ها همیشه درباره حرف های شان با دیگران صحبت می کنند. معمولا در زمان امتحانات به سختی تفریح ها و سرگرمی های خود را کنار می گذارند. اعتیاد به تلویزیون دارند و گاهی به جای اینکه استراحت کنند، بیشتر زمان خود را صرف تماشای تلویزیون می کنند.
نداشتن صبر و تحمل
بچه هایی که مستعد اعتیاد هستند معمولا صبر و حوصله ندارند و نمی توانند برای رسیدن به چیزی که می خواهند کمی بیشتر صبر کنند. به عنوان مثال اگر قرار باشد بین دریافت یک کیک همین حالا یا گرفتن دو کیک اما نیم ساعت دیگر، یکی را انتخاب کنند، اغلب گرفتن یک کیک همین حالا را انتخاب می کنند. اگر آن ها مدت زمان کوتاهی جایی معطل شوند سریع بی قرار می شوند و حتی ممکن است حوصله شان سر برود.
تمرکز و تعمق کم
بچه هایی که مستعد بیماری اعتیاد هستند نمی توانند روی کار مشخصی تمرکز کنند. آن ها مدام از جای خود بلند می شوند و معمولا برای انجام یک کار مشخص، نمی توانند حتی برای چند ساعت خود را مشغول کنند. به خصوص اگر این کار، مطالعه یک کتاب یا انجام تکالیف درسی باشد. به هیچ عنوان عمیقا به یک مسئله فکر نمی کنند و حتی ساعت ها درگیر آن نمی شوند و تحلیل لایه های درونی رفتار اطرافیان برای آن ها دشوار است. این افراد از انجام فعالیت هایی که نیاز به تمرکز، پشتکار و ممارست برای مدتی طولانی دارند، می گریزند.
هیجان های شدید
بچه های مستعد اعتیاد اغلب دچار هیجان های شدید و غیر قابل کنترل هستند. به عنوان مثال دچار پرخاشگری و خشم زیاد، اندوه و غصه، شادی زیاد و غیر قابل کنترل، اضطراب دامنه دار و گسترده می شوند. آن ها به هیچ عنوان در کنترل هیجانات و احساسات خود موفق نیستند.
خستگی بیش از حد
بچه هایی که مستعد اعتیاد هستند، معمولا زود خسته می شوند و از یک خستگی مزمن شاکی هستند. ممکن است با داشتن خواب کافی در شب، صبح ها این احساس را داشته باشند که هنوز خسته اند. این افراد همیشه از دردهای جسمی شکایت می کنند و این دردهای جسمی، زمانی که دچار یک فشار روانی نظیر درگیری عاطفی یا امتحانات هستند، بیشتر می شود. مشکلات گوارشی، سر درد عصبی، سردرد تنشی، دردهای عضلانی و استخوانی جزو شایع ترین شکایت ها هستند. این دردها به گونه ای خود را نشان می دهند که انگار انرژی درونی او برای انجام تمام فعالیت ها کافی نیست.
بی نظمی خواب و بیداری
ساعت بیدار شدن و خوابیدن بچه هایی که مستعد بیماری اعتیاد هستند نظم مشخصی ندارد. ممکن است آن ها هر ساعتی از شبانه روز از خواب بیدار شوند. این افراد بیشتر ترجیح می دهند شب ها بیدار باشند و صبح ها تا دیر وقت استراحت کنند. هر زمان که سعی دارند به دلیل یک فشار خارجی، نظمی در ساعات خواب و بیداری خود ایجاد کنند، معمولا در حفظ این نظم بسیار ناتوان هستند. آن ها به سختی به بیدار شدن در ساعت خاصی عادت می کنند و معمولا نظم در زندگی آن ها وجود ندارد.
مخاطره جویی
بچه هایی که مستعد اعتیاد هستند و شخصیت دردسرساز دارند، معمولا به مخاطره های احتمالی ناشی از رفتار های خود توجهی نشان نمی دهند. آن ها اغلب به ورزش های پرخطری مثل غواصی، پریدن از بلندی، موتور سواری، قایق سواری در رودخانه های خروشان و ورزش های رزمی خشن علاقه نشان می دهند. زمانی که با آن ها درباره خطرهای احتمالی ناشی از این رفتارها صحبت می کنیم معمولا آسیب های محتمل از این رفتارها برای شان هیچ گونه اهمیتی ندارد. در واقع آن ها از انجام فعالیت هایی که هیجان و خطر بالایی دارند، لذت زیادی می برند و بر این باورند که نباید ترسو بود. پس بهتر است هر چیزی که در آن لذت است را تجربه کرد، حتی اگر خطراتی نیز به همراه داشته باشد.
تأثیرپذیری بالا از همسالان
برخی از بچه ها تحت تأثیر اطرافیان و دوستان خود هستند. نظراتی که دیگران برایشان مطرح می کنند را راحت می پذیرند. به سرعت با هر جمعی همراه می شوند. اگر جمع دوستانش مشغول انجام کاری باشند که او با آن کار مخالف است، به هیچ عنوان مخالفت خود را بازگو نمی کنند. زیرا نظر دوستانش برای او مهم است. به همین دلیل به نظر دوستان خود در خصوص تیپ، ظاهر و رفتار اهمیت زیادی می دهد.
کوری هیجانی
معمولا اینگونه افراد زمانی که دچار ناراحتی و بی حوصلگی می شوند، نمی توانند توضیح دهند که چرا حالش شان گرفته است. آن ها فقط می گویند اعصابم خرد است یا حالم خوب نیست. اما اینکه این حال گرفته ناشی از طرد شدن از جمع دوستان، احساس خجالت، حسادت به داشته های دیگران، شرمندگی یا احساس حقارت است برای او مشخص و روشن نیست. به اصطلاح می توان گفت این شخص دچار کوری عاطفی شده است، یعنی قادر نیست بین احساسات منفی خود تفکیک قائل شود یا آن ها را به خوبی ببیند. برخی از افراد نیز دچار بی سوادی عاطفی هستند، یعنی نمی توانند برای بیان احساسات خود کلمات مناسب پیدا کنند.
منبع : آرگا
