تجاوز ذهنی و راه های مقابله با آن

تجاوز به طور معمول به عنوان سوء استفاده فیزیکی یا جنسی شناخته می شود، اما آزار ذهنی و روانی نیز می تواند مشابه دیگر انواع تجاوز شخص را معرض عواقب جدی قرار دهد. تجاوز ذهنی یکی از شکل های اذیت و آزار است که ممکن است به طور مستقیم یا غیر مستقیم رخ دهد. در این شکل از تجاوز، یک شخص با ایجاد فشارهای روانی و ذهنی شخص دیگر را مورد آزار قرار داده و حریم شخصی آن فرد را نقض می کند. در این مقاله به شما می گوییم که تجاوز چیست و راه های مقابله با آن کدامند؟

منظور از تجاوز ذهنی چیست؟

تجاوز ذهنی استفاده از توهین، تهدید، نفوذ کلامی یا سایر تکنیک ها برای کنترل طرز تفکر یک شخص است. این شکل از سوء استفاده به شدت آزاردهنده است زیرا برای از بین بردن اعتماد به نفس و عزت نفس و تضعیف احساس شخصی از حقیقت یا شایستگی طراحی شده است. گاهی اوقات این تجاوز از سمت رسانه ایجاد می شود. هنگامی که شبکه های اجتماعی و رسانه ها شخصی را با فاکتورهای زیبایی مشخص معرفی می کنند و به گونه ای وانمود می کنند که نداشتن این فاکتورها جزو نشانه های کند ذهنی، ناسالمی و زشتی هستند، در حقیقت در حال تجاوز ذهنی به فرد محسوب می شوند.

این شکل از سوء استفاده باعث می شود تا شخص تصور غلطی از خود در ذهن داشته باشد و مدام احساس شرمساری و گناه کند. به یاد داشته باشید آزار روانی بر پارامترهایی متکی است که به توهین، ترساندن یا استثمار و تمسخر می پردازند. در نتیجه عزت نفس و واقعیت به یک شخص سوء استفاده گر گره می خورد.

تجاوز ذهنی چه نشانه هایی دارد؟

تجاوز ذهنی در انواع مختلف اتفاق می افتد، نظیر روابط دوستانه، خانوادگی و روابط عاطفی، حتی در محیط کاری نیز تجاوز ذهنی ممکن است ایجاد شود. گاهی اوقات این شکل از تجاوز توسط شبکه های اجتماعی و جوامع آنلاین نیز رخ می دهد. در ادامه به اساسی ترین نشانه های تجاوز ذهنی می پردازیم تا بتوانید به طور دقیق این موضوع را درک کنید.

۱. پنهان کردن تجاوز ذهنی

شخصی که با تجاوز ذهنی مواجه می شود احتمال دارد بنا به دلایلی مانند احساس خجالت یا ناراحتی، ترس از عواقب منفی از افشای این مسئله پرهیز کند. این امر ممکن است موجب تشدید تأثیرات این شکل از سوء استفاده روی شخص شود و روی روابط او با افراد تأثیر منفی می گذارد. به طور خاص می توان گفت، این نگرانی و ترس می تواند از راهکارهای مواجهه و مقابله با تجاوز ذهنی جلوگیری کند و فرصت برای بهبود شرایط از دست رفته و تأثیرات زیان آور افزایش پیدا کند.

۲. تهدید کردن

شخصی که با تجاوز ذهنی روبرو می شود، ممکن است به شکل مداوم مورد تهدید قرار بگیرد. این تهدیدهای پوچ احتمال دارد به شکل مستقیم یا غیر مستقیم اتفاق بیفتند. در هر دو صورت این تهدیدها نگرانی و استرس در شخص مورد تجاوز را به همراه دارد و باعث می شود به او آسیب وارد شود.

۳. تمسخر و تحقیر

اگر یک شخص تجاوز ذهنی را تجربه کند، ممکن است به شکلی مورد تمسخر و تحقیر کسی قرار بگیرد. این اقدامات از لحاظ روحی و روانی برای فرد آسیب و نگرانی ایجاد می کند. به طور مثال در شبکه های اجتماعی عدم داشتن یک ویژگی خاص ممکن است به عنوان شکلی از تمسخر قرار بگیرد و این موضوع تأثیر زیادی در عزت نفس و روحیه شخص داشته باشد. این امر سبب تحت فشار قرار دادن و تضعیف احساس ارزشمندی شخص خواهد شد.

۴. تسلط و کنترل

این شکل از سوء استفاده معمولا با به اشتراک گذاشتن تلاش برای تسلط و کنترل بر شخص متضرر همراه است. افراد یا تیم های تجاوزکننده ممکن است تلاش کنند مدام تأثیرگذاری روی شخص دیگر را تشدید کنند و مسئولیت های مرتبط با تصمیم گیری و روابط افراد متأثر را کنترل کنند. این نوع تجاوز موجب می شود که شخص مورد تجاوز احساس کند که از تصمیم گیری ها و حقوق خود محروم می شود و از دست دادن کنترل روی روابط و تصمیم گیری های شخص متضرر را بر عهده بگیرد. این نوع تجاوز موجب می شود که فرد متضرر احساس کند که از تصمیم گیری ها و حقوق خود محروم می شود و از دست دادن کنترل روی زندگی و روابط می تواند نگران کننده باشد.

شیوه های مقابله با تجاوز ذهنی

دانستن این موضوع که تجاوز ذهنی چیست و چه نشانه هایی دارد به تنهایی به شخصی که مورد تجاوز قرار گرفته است، هیچ گونه کمکی نمی کند. اگر شما یا شخصی که می شناسید با تجاوز ذهنی روبرو شده اید، در مرحله اول بهتر است این موضوع را شناسایی کنید و به دنبال کسی باشید که بتواند به شما کمک کند. در ادامه به شیوه های مقابله با تجاوز ذهنی می پردازیم:

• صحبت کردن با افراد قابل اعتماد

با شخصی که برای شما مورد اعتماد است، در خصوص تجاوز ذهنی حرف بزنید و از او درخواست کمک کنید. این شخص می تواند یک مشاور روانشناسی، دوست صمیمی یا عضوی از خانواده تان باشد. هنگامی که حس می کنید شخصی با کلمات و اقدامات خود، قصد تحقیر و آزار شما را دارد، حتما در این خصوص با کسی صحبت کنید که قابل اعتماد باشد. این مراحل ابتدایی به شما کمک می کنند تا شرایط تان بهتر شود و با این کار از ادامه این شکل از تجاوز محافظت کنید.

• مراجعه به متخصصین

در صورت لزوم برای درمان تجاوز ذهنی می توانید به یک متخصص مراجعه کنید. مشاوران و روانشناسان به شما کمک می کنند تا بتوانید با تجاوز ذهنی مقابله کنید و راهکارهایی نیز به شما ارائه می دهند.

• جستجو در منابع آموزشی

بررسی دقیق منابع آموزشی در مورد تجاوز ذهنی و راهکارهای مقابله با آن می تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از این مسئله داشته باشید و راهکارهای مناسب پیدا کنید. برای اینکه متوجه شوید کدام شبکه ها و رسانه ها قصد تجاوز ذهنی به شما را دارند، تلاش کنید تا در این خصوص مطالعات خود را بالا ببرید. شناخت شیوه برخورد و مقابله با تجاوز ذهنی و پرهیز از عامل یا متجاوز می تواند کمک کند تا زندگی بهتری داشته باشید.

تجاوز ذهنی چه عواقبی با خود به همراه دارد؟

زندگی با رفتارهای آزاردهنده و تجاوز ذهنی می تواند مثل حرکت کردن در زمین پر از مین باشد، با گذشت زمان، ترس و استرس، تلقین ها، توهین ها و بی تفاوتی متجاوز نسبت به فرد متضرر، ممکن است آسیب های جدی در پی  داشته باشد. این مشکلات احتمال دارد باعث بروز نشانه های اضطرابی نظیر افزایش ضربان قلب یا عرق کردن کف دست شود.

تقریبا غیر ممکن است که تحت تأثیر تحقیرهای مداوم، بی تفاوتی و توهین و تهدیدهای که روی شادی شما تأثیر می گذارند قرار نگیرید. این مسئله می تواند باعث کاهش اعتماد به نفس، شرمساری، احساس غم و ناراحتی و تغییر دادن افکار در شخص شود. کسی که مورد تجاوز قرار می گیرد احتمال دارد احساس بدی نسبت به خود داشته باشد و گوشه گیر شود و در  زمینه ارتباط با دیگران دچار مشکل شود.

اقدامات مهم و ضروری پس از تجاوز ذهنی

هنگامی که خودتان یا اطرافیان تان با این مشکل روبرو شدید، بهتر است فعالیت هایی انجام دهید و تصمیم هایی بگیرید که آسیب را کاهش دهد. هرچند این اتفاق به حدی سنگین و بزرگ است که در برخی موارد زندگی شخص را تغییر داده که نتوانسته از این مشکلات عبور کند. بر همین اساس در ادامه به مهم ترین موارد پس از تجاوز اشاره خواهیم کرد:

• خشمی که احساس می کنید را به هیچ عنوان سرکوب نکنید.
• هر روز باید به خودتان یادآوری کنید که مقصر نیستید.
• نباید بترسید و بهتر است از حق خودتان دفاع کنید.
• خودتان را به هیچ عنوان سرزنش نکنید.
• حتما بعد از تجاوز در مورد این مسئله با فرد قابل اعتماد صحبت کنید.
• روانشناس می تواند به شما کمک کند که از بحران های بعدی عبور کنید.

امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات بیماری دگرآزاری، خشونت پنهان و نشانه های خشونت خانگی را نیز مطالعه فرمایید.

منبع : آرگا