وابستگی ناسالم چه ویژگی هایی دارد؟ چطور از آن رها شویم؟

برخی افراد فکر می کنند وابستگی با سلامت روان ارتباطی ندارد، اما اینگونه نیست. در حقیقت، بسیاری از مردم تصور می کنند وابستگی تنها در خصوص نوزادان وجود دارد. اما در حقیقت وابستگی یک نوع پدیده طبیعی است که در همه روابط انسانی و در هر سنی اتفاق می افتد. گاهی اوقات این موضوع تا جایی ادامه پیدا می کند که تبدیل به وابستگی ناسالم می شود. گروهی معتقدند وابستگی از رحم مادر آغاز می شود. سال های ابتدایی عمر، چگونگی عملکردمان را در روابط آینده شکل می دهد و روی مرزهای ما در هر رابطه تأثیر می گذارد.

مطالعات نشان می دهد که مرزهای سالم شامل توانایی برقراری رابطه و جدایی در زمان مناسب، پیش بینی خطر در رابطه و تعیین حد و حدود مناسب است. وابستگی ناسالم، سطح بالای اضطراب، ناتوانی در رسیدن به استقلال در صورت لزوم، ترس در زمان جدایی و حد و حدود نامشخص در رابطه را شامل می شود. در این مقاله قصد داریم نشانه های وابستگی ناسالم را به طور ساده بیان کنیم.

ریشه وابستگی در چیست؟

شکست های افراد یکی از اصلی ترین علل وابستگی محسوب می شوند. بیشتر افراد در ناخودآگاه خود از اینکه به تنهایی کافی و کامل نیستند در عذاب هستند. گاهی اوقات شخص در دوران کودکی خود به این نتیجه می رسد که قادر نیست به تنهایی کاری را انجام دهد و به دیگران وابسته است. این فرد در بزرگسالی فکر می کند که برای بقا و ادامه زندگی به دیگران نیاز دارد. چنین باوری به طور معمول در نتیجه حمایت های بیش از اندازه والدین در کودکی رخ می دهد و سرچشمه شکل گیری شخصیت وابسته است. این افراد خود را به شدت آسیب پذیر می دانند که مثل یک کودک به کمک و توجه دیگران نیاز دارند، به همین خاطر به شدت حساس و زودرنج هستند.

انواع وابستگی کدامند؟

به صورت کلی وابستگی دو نوع دارد:

1. وابستگی سالم: در این وابستگی، شخص در زمان مناسب و در صورت نیاز، به طور مستقیم درخواست کمک می کند. در روابط با دیگران، احساس امنیت، علاقه و اعتماد به میزان کافی وجود دارد. روابط سالم در حد اعتدال است و هر یک از طرفین برای دیگری ارزش و اهمیت قائل هستند. طرفین همان طور که به نیازهای خود توجه می کنند، حس محبت و همدلی را نیز به هیچ عنوان از دیگری دریغ نمی کنند و خود حقیقی شان را فراموش نمی کنند.
2. وابستگی ناسالم: در وابستگی ناسالم شخص سعی می کند فرد مقابل را تحت کنترل و نفوذ خود قرار دهد و به علت ترس از طرد شدن مثل یک قربانی هر گونه تحقیری را تحمل کند.

وابستگی ناسالم چه آسیبی به شخصیت فرد می زند؟

یک رابطه مخرب ناشی از وابستگی موجب می شود که همیشه ترس در شخص وجود داشته باشد که مبادا طرف مقابل او را تنها بگذارد یا به او دسترسی نداشته باشد. این افراد معمولا اندوهگین و ناامید هستند. وابستگی عاطفی اعتماد به نفس را تخریب می کند و همیشه احساس تردید نسبت به خود، خشم، ترس از تنهایی، ترس از طرد شدن، شرم، حقارت، عدم امنیت، حقارت یا ترس از اینکه شما را دوست نداشته باشند یا از شما قدردانی نکنند، وجود دارد. شخصی که دچار وابستگی عاطفی است، هنگامی که مشغول به کار است، خودش را تمام و کمال وقف آن کار می کند تا مورد پسند و قبول دیگران باشد و از او قدردانی کنند.

در وابستگی ناسالم شخص به درخواست توجه از دیگران و در عمق وجود خود احساس رضایت نمی کند و نیاز به تأیید دائمی از دیگران دارد. افراد وابسته در رابطه عاطفی اکثر مشکلات را متوجه خود می دانند و نه گفتن برای آن ها یک کابوس است، چون آن ها احساس شایستگی نمی کنند. روابط افراد وابسته به سمت کسانی که رابطه سالم دارند نمی رود، بلکه به سوی اشخاص باج گیر جذب می شوند.

نشانه های وابستگی ناسالم

کسانی که دچار وابستگی عاطفی ناسالم هستند، رفتارهای زیر را از خود نشان می دهند:

چسبیدن زیاد به طرف مقابل

ممکن است جملاتی از این قبیل را از زبان دوستان و اطرافیان خود شنیده باشید که بعد از یک دوستی چند هفته ای عنوان می کنند: من بدون او نمی توانم زندگی کنم. احساسی که این افراد دارند ده برابر چیزی است که به طور معمول مشاهده می شود. در صحبت این افراد نکات زیادی وجود دارد که مانند واقعیت نیست. در صورتی که عشق بین دو نفر ممکن است بسیار قوی و عمیق باشد، اما عشق سالم در طول زمان شکل می گیرد و به جذابیت های سطحی مانند مسائل مالی، ظاهر و پرستیژ وابسته نیست. شخصی که دچار وابستگی عاطفی ناسالم مانند چسبیدن است، فرد نیازمندی است که تلاش می کند نیازهای خود را برآورده کند.

صمیمیت بیش از اندازه در زمان کوتاه

روابطی که بسیار سریع به صمیمیت می رسند، معمولا زود به بن بست ختم می شوند. به عنوان مثال یکی از طرفین ماجرا می گوید: می دانم که فقط چند ساعت است که او را دیده ام اما حس می کنم بدون او نمی توانم زندگی کنم. الگوهای دوستی که سریع به صمیمیت ختم می شوند، جزو نشانه های خطر هستند. ارتباط برقرار کردن و لذت بردن از بودن در کنار افراد جدید ایراد ندارد، اما نشانه خطر هنگامی آغاز می شود که شخصی بسیار عاطفی بعد از یک آشنایی سطحی خیلی زود به مرحله صمیمیت می رسد.

نادیده گرفتن نیازهای خود

برخی از افراد نیازهای شریک عاطفی خود را مهم تر از نیازهای خود می دانند، به همین خاطر این موضوع یکی از نشانه های وابستگی عاطفی ناسالم است. احتمال دارد فکر کنید که نیازهای شریک شما از نیازهای شما بیشتر است، اما نادیده گرفتن نیازهای شخصی موجب خستگی و رنجش می شود. مراقبت از خود اهمیت زیادی دارد و به شما این امکان را می دهد که بهترین نسخه از خود باشید.

سختی در پذیرش تفاوت ها

در یک رابطه سالم، تفاوت ها اجتناب ناپذیر هستند. به همین خاطر به جای تلاش برای تغییر شریک عاطفی تان، بهتر است این تفاوت ها را بپذیرید. شما باید از یکدیگر یاد بگیرید و با هم رشد کنید. به طور کلی شناخت نشانه های وابستگی عاطفی ناسالم نخستین قدم برای داشتن رابطه خوشبخت تر و سالم تر است. به همین خاطر بهتر است این مسائل را بدون گارد گرفتن و مراقبت از خود بیان کنید. برای تقویت ارتباط با شریک عاطفی تان مراحل زیر را دنبال کنید:

• به نشانه های وابستگی عاطفی ناسالم در رابطه خود دقت کنید.
• یک گفتگوی صریح و صادقانه با شریک عاطفی تان در خصوص نگرانی های خود داشته باشید.

نوسانات شدید خلقی

وابستگی ناسالم موجب نوسانات شدید خلقی می شود. حالت عاطفی شما به عملکرد شریک شما وابسته است. این مورد می تواند به سلامت عاطفی شما آسیب وارد کند. به همین خاطر از یکدیگر حمایت کنید و روی مدیریت احساسات خود تمرکز داشته باشید.

هویت یابی با غریبه ها

آیا چنین فردی را می شناسید؟ یکی از اعضای خانواده، دوستان یا شاید خود شما؟ افراد دچار وابستگی عاطفی با هر فردی که کوچک ترین توجهی به این افراد داشته باشد، ارتباط عمیق آغاز می کنند. یک لبخند، پیشنهاد کمک، حرکت یا نگاه دلنشین از سوی یک شخص می تواند بهانه ای برای شروع یک رابطه صمیمی و عمیق باشد. این افراد به دنبال رابطه ای هستند که آن ها را در موضع کودک و فرد دیگر را در موضع والد قرار دهد. هویت آن ها به اندازه ای حول محور همسر یا دوست تعریف شده است که از دور شدن از شخص مورد نظر ناراحت می شوند و احساس می کنند طرد شده اند.

احساس ناامنی و حسادت

حسادت و احساس ناامنی بیش از اندازه به یک رابطه آسیب می زند. به جای تمرکز روی کارهایی که شریک شما انجام می دهد، بهتر است با احساسات خود ارتباط برقرار کرده و به ایجاد اعتماد فکر کنید. احساس ناامنی احتمال دارد موجب سوء تفاهم های غیر ضروری شود.

امیدواریم از مطالعه این مطلب نهایت استفاده را برده باشید. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات رهایی از وابستگی و روش های درمان وابستگی عاطفی را نیز مطالعه فرمایید.

منبع : آرگا