پیچ خوردگی پا از اتفاقاتی است، که احتمال وقوع آن در حین انجام تمرینات ورزشی یا سایر فعالیت های روزانه وجود دارد، این عارضه در روز برای ۲۵ هزار نفر از مردم دنیا اتفاق می افتد. در بیشتر مواقع درمان پیچ خوردگی مچ پا در خانه و با حداقل وسایل در دسترس امکان پذیر می باشد، اما در صورتی که این اتفاق با درد زیاد همراه باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید، تا آسیب وارده و مدت درمان توسط پزشک مشخص گردد.
در این مطلب به بررسی علائم و روش های درمان فوری و پزشکی می پردازیم. در بیشتر موارد پیچ خوردگی مچ پا جزئی می باشد و با درمان های خانگی قابل بهبود است. در صورتی که در حین انجام فعالیت هایی چون فعالیت ورزشی مچ پا در وضعیت نادرستی قرار بگیرد، این عضو دچار آسیب و ناراحتی می شود، احتمال دارد آسیب دیدگی به قدری زیاد باشد که رباط های پا نیز درگیر شوند.
درمان پیچ خوردگی مچ پا
پیچ خوردگی مچ پا شامل آسیب رسیدن به نوار های سخت بافت یا رباط های پا است. رباط ها استخوان پا را احاطه کرده و آن ها را به یکدیگر متصل می کنند. زمانی که مچ پا در وضعیت نامطلوبی قرار بگیرد، یا پیچ بخورد، رباط هایی که مسئولیت نگهداری استخوان مچ پا و مفاصل را بر عهده دارند، دچار کشیدگی شده یا پاره می شوند.
دامنه حرکتی محدود رباط ها این امکان را فراهم می کنند، تا مفصل های پا را در محدوده خاصی ثابت نگه دارند. هر گاه رباط ها از این محدوده حرکتی فراتر روند، پیچ خوردگی اتفاق می افتد. در برخی موارد پیخ خوردگی مچ پا رباط های خارج از مچ را نیز درگیر می کند. در صورتی که بعد از این اتفاق درد زیادی برای شما ایجاد شد، باید به پزشک مراجعه کنید. طول درمان در برخی مواقع از چند هفته تا چند ماه به طول می انجامد.
علائم پیچ خوردگی مچ پا
پیش از آشنایی با درمان پیچ خوردگی مچ پا ابتدا باید با علائم و علت این موضوع آشنا شوید. علائم پیچ خوردگی شامل موارد زیر می باشد.
- بروز درد شدید
- سفت شدن مفصل ها
- نرم شدن
- کبود شدن پا
- مشکل هنگام راه رفتن
- تغییر رنگ پوست
- مشکل در تحمل وزن فرد
- ورم به علت تجمع مایعات در بافت
علت پیچ خوردن مچ پا
در صورتی که مچ پا دچار پیچ خوردگی شود، یا به آن ضربه وارد شود و مچ پا در موقعیت نادرستی قرار بگیرد، این اتفاق به وقوع می پیوندد. دلایل این امر می تواند، به استفاده از کفش نامناسب با موقعیت، حرکت بر روی سطوح ناهموار، افتادن، ضعیف بودن مچ، قرار دادن پا به شکل نادرست روی زمین، فرو رفت پا در گودال، لگد شدن پا، آسیب اینورژن یا اِوِرژن ( چرخش مچ پا به داخل و خارج) مربوط باشد.
بنا به دلایل مختلفی مچ پا می تواند، پیچ بخورد و دچار آسیب شود، در برخی مواقع این اتفاق منجر به ایجاد درد شدید در نواحی آسیب دیده می شود و علاوه بر آسیب به تاندون ها، غضروف ها و رگ ها نیز ممکن است، دچار آسیب شوند. تقویت مچ پا با حرکات و تمرینات ساده می تواند، از بروز این حادثه به دلیل ضعیف بودن مچ پا جلوگیری کند.
نحوه تشخیص آسیب
برای درمان پیچ خوردگی مچ پا ابتدا باید آسیب وارده به خوبی تشخیص داده شود و میزان آسیب توسط پزشک مشخص گردد. برای تشخیص این عارضه می توان از سایر روش های عکسبرداری کمک گرفت.
برای شناسایی رباط های آسیب دیده پزشک شروع به معاینه دقیق می کند، تا نواحی مورد آسیب به خوبی مشخص شوند، پزشک مچ پا را در جهت های مختلف حرکت می دهد، تا متوجه شود مشکل تا چه حد جدی می باشد و کدام نواحی دچار آسیب جدی شده اند. برای رسیدن به پاسخ دقیق ممکن است، از روش های عکسبرداری استفاده شود.
MRI یکی از روش های عکسبرداری می باشد، که با استفاده از یک میدان مغناطیسی قوی امواج رادیویی برای به دست آوردن تصویر دقیق از بدن کمک می کند. در مواردی نیز از عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده می شود، تا پزشک به تشخیص دقیقی در این زمینه برسد.
اقدامات اولیه
استراحت (Rest): لازم است تا به پای خود استراحت دهید، در اولین قدم برای درمان باید، از انجام فعالیت های که باعث ایجاد درد یا ناراحتی در ناحیه آسیب دیده می شود دوری کنید. می توانید از آتل یا بریس برای استراحت دادن به مفصل مچ پا استفاده کنید. همچنین می توانید، در هنگام راه رفتن از عصای زیر بغل استفاده کنید.
یخ ( Ice): برای درمان پیچ خوردگی مچ پا بلافاصله باید از کمپرس یخ استفاده کنید و به مدت ۲۰ دقیقه یخ را روی پای خود نگه دارید. دقت داشته باشید در هنگام استفاده از یخ باید یک لایه حوله میان پای شما و یخ وجود داشته باشد.
هر دو تا سه ساعت یک بار از کمپرس یخ استفاده کنید، زیرا استفاده از یخ در روز اول فواید زیر را به همراه دارد.
- کمک به کاهش درد
- پیشگیری از التهاب
- کاهش قرمزی و حرارت در ناحیه آسیب دیده
- جلوگیری از افزایش خون در ناحیه آسیب دیده
بستن مچ پا (Comperession): برای حمایت از مچ پای آسیب دیده می توانید، آن را بندید. این کار کمک می کند، تا از تورم جلوگیری شود، البته نیازی نیست برای این کار مچ پا خیلی سفت بسته شود. سفت بستن مچ پا مانع از گردش خون صحیح در این ناحیه می شود، می توانید از بند های الاستیک مانند باند ACE استفاده کنید. چنانچه با دیابت یا بیماری های عروقی درگیر می باشید، پیش از استفاده از این روش با پزشک خود تماس بگیرد، تا دچار مشکل نشوید.
بالا قرار دادن پا (Elevation): سعی کنید، مچ پای آسیب دیده را بالاتر از سطح بدن قرار دهید. می توانید، از چند بالش نرم برای بالا نگه داشتن پای خود استفاده کنید. بالا نگه داشتن پا مخصوصا در شب راهی موثر است، تا با کمک جاذبه زمین مایع اضافی از ناحیه آسیب دیده خارج شود و تورم کاهش یابد.
درمان با زردچوبه
یکی از روش های آسان و در دسترس برای درمان پیچ خوردگی مچ پا استفاده از پودر زردچوبه ی باشد. دو قاشق غذاخوری پودر زردچوبه را با مقداری آب گرم و یک قاشق غذاخوری آبلیمو مخلوط کنید، تا به شکل خمیر درآیند، خمیر به دست آمده را روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید و باند ببندید، هر ده ساعت یکبار خمیر را عوض کنید. استفاده از این روش تا یک هفته نتایج خوبی خواهد داشت.
استفاده از نمک اپسوم
استفاده از نمک اپسوم نوعی درمان فوری برای رفع این عارضه محسوب می شود. استفاده از این روش بسیار آسان می باشد، ابتدا مقداری از این نمک را تهیه کرده و یک فنجان از آن را داخل وان آب گرم بریزید، پای خود را به مدت ۳۰ دقیقه داخل وان قرار دهید. روزی دوبار این کار را انجام دهید. با گذشت سه تا چهار روز نتایج استفاده از این روش را مشاهده خواهید کرد.
تاثیر سیر
طب سنتی استفاده از سیر را برای درمان پیج خوردگی پا پیشنهاد می کند، چرا که سیر در بهبود درد و تورم بسیار کارآمد می باشد. با استفاده از این گیاه می توانید، روند بهبود را تسریع ببخشید. استفاده از سیر با دو روش امکان پذیر می باشد. روش اول تهیه خمیر آن است. با آسیاب کردن سیر می توانید از آن خمیر درست کنید و در محل آسیب دیده پا استفاده کنید. روش دوم استفاده از آب و عصاره سیر می باشد. عصاره آب سیر را با مقداری روغن نارگیل یا روغن زیتون مخلوط کنید و مچ پا را با آن ماساژ دهید.
پیش از استفاده از این روش ها ابتدا پای خود را بشویید، نواحی آسیب دیده را که درد دارد، با عصاره به دست آمده از سیر و روغن به مدت ۱۰ دقیقه ماساژ دهید. استفاده از این روش دوبار در روز و تا سه هفته ادامه دهید.
روغن سیاهدانه
بهترین روغن برای درمان پیچ خوردگی مچ پاف روغن سیاه دانه می باشد، استفاده از این روغن برای درمان درد مفاصل بسیار موثر است. تاثیر این روغن گیاهی به قدری زیاد می باشد، که سایر ورزشکاران برای تسکین درد تاندون ها و لیگامان ها پس از تمرینات ورزشی از این روغن استفاده می کنند. علاوه بر موثر عمل کردن در کاهش درد مچ پا می توانید، از این روغن برای کاهش درد زانو نیر استفاده کنید. در هفته چند بار از این روغن برای کاهش درد نواحی آسیب دیده بدن استفاده کنید، تا به تسکین درد در آن ناحیه کمک شود.
فیزیوتراپی
در مواردی که نیاز به مراجعه به فیزیوتراپی باشد، پزشک تمرینات موثری برای درمان را به شما آموزش خواهد داد، ارزیابی وضعیت مچ پا توسط فیزیوتراپ کمک می کند، تا معاینه ناحیه آسیب دیده به خوبی انجام گیرد، دامنه حرکتی مورد بررسی قرار گیرد، ورم مفصل مورد معاینه قرار گیرد، قدرت پا ارزیابی شود و تعادل مورد ارزیابی قرار گیرد.
تمریناتی نیز از جانب پزشک آموزش داده می شود، که به مربوط به دامنه حرکتی، تمرینات ورزشی ایزومتریک، تمرینات مقاومتی، بهبود تعادل می باشد و به بهبود کمک می کند. در واقع با مراجعه به فیزیوتراپ تمرینات و ورزش های مهم برای تقویت مچ پا و نکات لازم برای انجام این حرکات و تمرینات توسط یک متخصص به شما آموزش داده می شود.
دارو درمانی
در صورتی که به مصرف دارو نیاز باشد، پزشک دارو های ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن را برای کاهش یا تسکین درد تجویز خواهد کرد.
منبع : آرگا