بیماری دیابت یک نوع اختلال سوخت و سازی و متابولیکی است که طی آن بدن توانایی تولید انسولین را از دست می دهد. پس از آن سوخت و ساز گلوکز تا حد بسیار زیادی کم شده و میزان قند خون به طرز قابل توجهی افزایش می یابد. دیابت در نوجوانی یک بیماری شایع محسوب می شود. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده نشود، فرد درگیر کمای قندی خواهد شد. این بیماری معمولا با افزایش سطح خون آشکار می شود. برای تشخیص بیماری دیابت در نوجوانی باید حتما چکاپ های سلامتی روتین را به صورت جدی پیگیری کنید. در صورتی که نشانه های این بیماری را در خودتان مشاهده کردید حتما از متخصص غدد نوبت بگیرید. در ادامه مطلب به علائم، علل، عوارض، روش های تشخیص و درمان دیابت در نوجوانی خواهیم پرداخت.
همه چیز درباره دیابت در نوجوانی
این روزها بیش از ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان دچار بیماری دیابت هستند که این میزان روز به روز بیشتر می شود. از طرفی سن ابتلا به دیابت نیز کاهش یافته است. خوب است بدانید هرچه فرد در سنین پایین به دیابت مبتلا شده باشد، این امکان وجود دارد که برادر یا خواهر او نیز درگیر این مشکل شده باشند. علاوه بر این خطر وقوع دیابت نوع یک در فرزندان در مواردی که پدر درگیر دیابت باشد، سه برابر بیشتر از زمانی است که مادر دچار این بیماری باشد. دیابت به دلیل رسوب بیش از اندازه گلوکز در خون رخ می دهد. در افراد مبتلا به دیابت نوع یک انسولین که یک هورمون ضروری در بدن است تولید نمی شود. با نبود انسولین، گلوکز در بدن نمی تواند به انرژی تبدیل شود و به طور کامل در خون باقی می ماند.
دیابت در نوجوانی به عنوان دیابت نوع یک نیز شناخته می شود. این بیماری یک بیماری نسبتا خطرناک است. همین مسئله موجب می شود که سیستم ایمنی بدن بتواند به سلول های تولید کننده انسولین حمله کند. اگر دیابت در نوجوانی درمان نشود مشکلات برای فرد جدی تر می شوند و امکان دارد فرد درگیر مشکلات بینایی و قلبی شود. همچنین نشانه ها گاهی اوقات می توانند بدون هشدار خاصی آشکار شوند.
مهم ترین علت دیابت در نوجوانی چیست؟
دیابت در نوجوانی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. ژنتیک و سابقه خانوادگی یکی از مهم ترین عوامل بروز بیماری دیابت است. گاهی اوقات چاقی، عدم تحرک و سبک زندگی می توانند موجب بروز دیابت در نوجوانان شوند.
آشنایی با نشانه های دیابت در نوجوانی
نشانه های دیابت در نوجوانی با دیابت سنین دیگر تفاوت چندانی ندارد. در ادامه به مهم ترین علائم دیابت در نوجوانی خواهیم پرداخت:
تغییر رفتار یا تحریک پذیری
دیابت امکان دارد باعث بروز تحریک پذیری و تغییر رفتار در نوجوان شود. اکثر نوجوانان به علت اینکه در دوران بلوغ هستند رفتارهای تنشی زیادی از خود نشان می دهند. یکی از این مشکلات، بروز اختلالات هورمونی است که با دیابت شدیدتر می شود. مشکلات مربوط به تغییر رفتار در اثر این بیماری در نوجوانان پسر و دختر تفاوت زیادی دارد. در این خصوص متخصص غدد می تواند بهترین مشاوره ها را به بیمار بدهد.
خستگی
بدن نوجوانانی که درگیر بیماری دیابت هستند، برای تأمین انرژی از ماهیچه ها و بافت های چربی استفاده می کنند. در نتیجه ذخایر چربی بدن به طرز قابل توجهی کاهش می یابد. این امر باعث می شود که نوجوان بسیار خسته شود و انرژی چندانی برای او باقی نماند. به همین خاطر به بیماران دیابتی گفته می شود که با مصرف مقدار کافی کالری، دوباره به فعالیت بپردازند.
کاهش وزن ناخواسته
از نشانه های دیابت در نوجوانی می توان به کاهش وزن اشاره کرد. زمانی که قند به سلول ها وارد نشود، بدن به اجبار برای دریافت انرژی از ذخایر چربی، بافت ها و ماهیچه ها کمک می گیرد. این امر باعث کاهش وزن ناخواسته و لاغری در نوجوانان می شود. این مسئله می تواند اثرات مضاعفی برای فرد نوجوان داشته باشد. زیرا او در سنین رشد قرار دارد. پس اگر فرزندتان اشتهای خوبی دارد اما لاغر است و درگیر کاهش وزن می شود، بهتر است در این خصوص با متخصص غدد مشورت کنید.
افزایش تشنگی
با افزایش میزان ادرار، بدن سعی می کند تا قند خون اضافی را به طور کامل دفع کند. تکرر ادرار موجب می شود تا فرد بیش از اندازه تشنه شود. یکی از نشانه های دیابت در نوجوانی تشنگی بیش از حد است، زیرا کلیه ها برای دفع قند اضافه مجبور هستند چند برابر بیشتر آب دفع کنند. در نتیجه بدن شخص درگیر کم آبی می شود و فرد تشنه تر خواهد شد.
گرسنگی شدید
منبع انرژی سلول های بدن از گلوکز تأمین می شود. در بیماری دیابت این منبع سوخت حیاتی به هیچ عنوان به سلول ها نمی رسد. به همین دلیل فرد درگیر گرسنگی شدید می شود. به علت نرسیدن قند به سلول ها فرد حتی پس از غذا خوردن نیز باز هم احساس گرسنگی می کند.
تکرر ادرار
نشانه شایع دیابت در نوجوانی تکرر ادرار است. زمانی که قند در خون افزایش پیدا می کند، کلیه ها بیش از حد فعالیت می کنند. در حقیقت کلیه برای پیشگیری از افزایش سطح قند خون تلاش می کند تا قند اضافه را از طریق ادرار دفع کند.
بلوغ چه تأثیری بر دیابت و دیابت چه تأثیری بر بلوغ نوجوانان دارد؟
بهتر است بدانید بلوغ در دختران می تواند تغییرات رفتاری و هورمونی را به دنبال داشته باشد. در صورتی که فرد به دیابت مبتلا شود، این تغییرات می توانند به شکل دیگری نشان داده شوند. به عنوان مثال در این سن دیابت می تواند در دختران عفونت قارچی شدیدی را ایجاد کند. علاوه بر این سندرم تخمدان پلی کیستیک و لکه های پوستی از مشکلات شایع مربوط به این گروه از دختران است.
تغییرات رفتاری و روانی
نوجوانان در دوره رشد و بلوغ به علت تغییرات هورمونی درگیر تغییرات روانی و رفتاری می شوند. در صورت ابتلا به دیابت تیپ ۱ این تغییرات چند برابر خواهد شد. به همین خاطر لازم است که والدین این بیماری را کنترل کنند.
تغییرات هورمونی
از عوامل قوی متابولیکی در افراد نوجوان می توان به هورمون رشد اشاره کرد. این هورمون باعث می شود عضله سازی افزایش یابد. بهتر است بدانید دیابت در نوجوانی می تواند تأثیر چشمگیری روی رشد عضلات داشته باشد. در این حالت امکان دارد نوجوان درگیر کاهش رشد عضلات و کاهش وزن شود. در این شرایط کنترل دیابت و ورزش در جلوگیری از این مشکل نقش مهمی دارند.
دیابت در نوجوانی چه عوارضی دارد؟
فرد مبتلا به دیابت نوع یک به علت شروع بیماری در سنین کودکی و نوجوانی به مراقبت های ویژه ای نیاز دارد. در غیر این صورت درگیر عوارض جبران ناپذیری خواهد شد. برخی از عوارض دیابت در نوحوانی عبارتند از:
- اختلال بینایی
- عدم التیام و بهبود زخم ها
- مشکلات قلبی و عروقی
- آسیب به اعصاب بدن
- قطع عضو پا
- اضافه وزن
دیابت نوجوانی از کدام نوع است؟
درحالت کلی ۳ نوع دیابت وجود دارد.
دیابت تیپ یک نوع بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی می تواند سلول های تولید کننده انسولین را به طور کامل از بین ببرد. دیابت تیپ دو در افرادی که بیشتر از چهل سال دارند دیده می شود. این بیماری در اثر سبک زندگی غلط و نادرست ایجاد می شود. دیابت نوع یک بیشتر اوقات در گروه های سنی پایین تر مشاهده می شود. بیشتر نوجوانان درگیر دیابت نوع یک هستند. البته توجه داشته باشید سن ابتلا به دیابت نوع دو هم تا حد زیادی کاهش یافته است. با این حال این نوع دیابت در گروه های سنی پایین چندان شایع نیست.
روش های تشخیص دیابت در نوجوانان
مهم ترین آزمایشی که متخصص غدد برای نوجوانان تجویز می کند آزمایش قند خون است. متخصص برای تشخیص دیابت در نوجوانی، قند خون دو ساعته، HbA۱C ، آزمایش قند خون ناشتا و سایر آزمایش های قند را تجویز می کند تا پروسه قند خون به دقت بررسی شود. علاوه بر این متخصص برای بررسی عوارض دیابت، آزمایش های گوناگونی را تجویز می کند.
راه های درمان دیابت در نوجوانان
- برای درمان دیابت نوع یک باید حتما انسولین تزریق شود. زیرا بدن نمی تواند به طور طبیعی انسولین تولید نماید و لازم است برای کنترل قند خون از انسولین مصنوعی استفاده کند. علاوه بر این متخصص می تواند برای جلوگیری از عوارض دیابت و کنترل قند خون، به جای انسولین از سایر داروها نظیر متفورمین استفاده نماید. لازم به ذکر است بدانید روش قطعی برای درمان این بیماری وجود ندارد. به همین خاطر بهتر است بیمار سبک زندگی خود را به طور کامل تغییر دهد. تغییر در عادات غذایی باعث می شود که دیابت به درستی درمان نشود. به همین خاطر بهتر است در دوران نوجوانی این عادات رعایت شود. مصرف برخی از داروها و غذاهای گیاهی نظیر مریم گلی، دارچین و بامیه می توانند موجب کنترل قند خون شود.
- فعالیت بدنی و ورزش می تواند به فرد در کنترل قند خون کمک کند. برای جلوگیری از افت ناگهانی قند خون حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- خوب است بدانید پیوند پانکراس هم یکی از روش های مؤثر برای درمان دیابت در نوجوانی است. البته شیوه های درمانی جدید مثل سلول های بنیادی هم روز به روز در حال پیشرفت است. نوجوانانی که درگیر این بیماری هستند باید چکاپ و مشاوره را جدی بگیرند.
- نوجوانانی که درگیر این بیماری هستند باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشند. آن ها باید استفاده از خوراکی ها و میوه های شیرین را کاهش دهند تا در تنظیم قند خون دچار مشکل نشوند.
منبع : آرگا
