مشخص کردن حد و مرز در روابط برای بیشتر افرادی که وارد محیط ازدواج یا کار شده اند، کاری سخت و تعریف نشده است. بی توجهی به این حدود، عوارض و پیامدهایی دارد که انسان ها بعد از تجربه این پیامدها متوجه اهمیت مرزهای ارتباط با دیگران می شوند. ضربه های عاطفی، دخالت ها، حسادت ها، قضاوت ها، سوء استفاده از اطلاعات شخصی و … همگی از پیامدهای بی توجهی به حد و مرز در روابط است. در ادامه به چند راهکار مؤثر برای تعیین این حدود با اطرافیان به ویژه جنس مخالف اشاره خواهیم کرد.
حد و مرز در روابط به چه معناست؟
منظور از مرز محدودیتی است که فرد جهت حفظ رابطه خود تعیین می کند. این حد و مرز مانند یک خط عمل می کند که مسئولیت، مالکیت و احترام میان شما و طرف مقابل را مشخص می کند. هم چنین تعیین می کند تا چه میزان باید به اطرافیانمان نزدیک شویم و همزمان با حفظ صمیمیت در رابطه، استقلال شخصی ایجاد کنیم.
تعیین حد و مرز در رابطه چه فوایدی دارد؟
به صورت کلی مرزها؛ محدودیت ها و چهارچوب هایی هستند که یک فرد مستقل به منظور محافظت از استقلال خود در رابطه تعیین می کند. با این حدود می توان از شخصیت و هویت خود در رابطه محافظت کرد و یک رابطه پایدار و سالم را بر اساس هویت مشخص دو طرف رابطه، پی ریزی کرد. بدون تردید علاقه به دنبال تعهد، احترام، صداقت و رشد فردی طرفین شکل گرفته و توسعه می یابد و چناچه میان طرفین رابطه صمیمیت وجود داشته باشد، می توان از سلامت رابطه اطمینان حاصل کرد.
هنگامی که حد و مرز در روابط مشخص باشد، فرد می تواند خود واقعی اش را نشان دهد و از این راه به تقویت عزت نفس خود کمک کرده و حس قدرت پیدا کند. چنین فردی می تواند به دیگران بفهماند که چه چیزی می خواهد و از چه چیزی گریزان است. چنین روشی می تواند از دخالت بیش از اندازه افراد در زندگی جلوگیری کند. چنانچه فرد احساس کند که مرزها و خط قرمزهای زندگی اش مورد توجه قرار نمی گیرد، احساس تحقیر می کند و اعتماد به نفسش از بین می رود.
راهکارهایی برای تعیین حد و مرز در روابط عاطفی
۱. تعیین حد و مرز در روابط حق همه افراد است
از تعیین حد و مرز برای رابطه و اطرافیان خود احساس بدی نداشته باشید. این احساس می تواند در زمان مشخص کردن چهارچوب در ارتباط با افراد بسیار نزدیک مانند پدر و مادر، همسر و … به سراغ شما بیاید، اما باید خاطر نشان ساخت که داشتن حد و مرز مشخص حق همه انسان ها است. به صورت کلی هر انسانی که هویت منحصر به فردی دارد، می تواند برای داشتن حد و مرز مشخص تصمیم بگیرد و نباید به طور دائم تسلیم خواسته اطرافیان خود شود.
۲. شناخت استقلال رفتاری و عاطفی
اگر افراد استقلال رفتاری و عاطفی را به درستی نشناسند، ممکن است در روابطشان دچار مشکل شوند. زیرا نشناختن استقلال با عدم تعریف حد و مرز مشخص در روابط عاطفی همراه است. گاهی افراد استقلال را به معنای جدا شدن فیزیکی از خانواده می دانند. در حالی که استقلال به این معناست که فرد از نظر هیجانی شخصیت مستقلی داشته و از نظر روانی به بلوغ رسیده باشد.
چنانچه فرد به بلوغ روانی نرسیده باشد، احساساتش را متکی به حضور فرد دیگری می داند. به همین خاطر خودش توانایی کنترل احساساتش را ندارد و کنترل هیجان را به طور کامل به فرد مقابل سپرده است. به همین خاطر است که فرد باید در دوران گذر از نوجوانی به جوانی، به استقلال همه جانبه و هویت شخصی منحصر به فردی رسیده باشد.
۳. تعیین خط قرمز برای خودتان
باید بتوانید خط قرمزهای زندگی خودتان را بشناسید. برای دست یافتن به این شناخت می توانید جنبه های مختلف زندگی تان را بررسی کنید و موضوعاتی را که ارزش بیشتری برایتان دارند و می توانند باعث تحریک حساسیت های شما شوند، بیابید. این موضوع به شما کمک می کند که خط قرمزها را بشناسید و آن ها را به دیگران نشان دهید. در این صورت دیگران به خودشان اجازه بی توجهی و پیشروی به این خطوط را نمی دهند. هم چنین اگر کسی از این مرزها عبور کند، شما توانایی اعترض و دفاع از خود را خواهید داشت.
۴. مهارت گفتگوی مؤثر را به کار بگیرید
در ارتباط با محدودیت ها، چهارچوب ها و خط قرمزهای زندگی تان با دیگران صحبت کنید. برای این کار باید بتوانید به صورت کاملا واضح، شفاف و مؤثر با دیگران صحبت کنید. اگر از حساسیت های خودتان صحبت نکنید، دیگران به صورت خودجوش متوجه آن ها نمی شوند و نمی توانند به آن ها احترام بگذارند. اگر فکر می کنید صحبت در این زمینه برای شما دشوار است؛ می توانید از یک مشاور کمک بگیرید.
۵. جسور بودن را تمرین کنید
برای داشتن چهارچوب و حد و حدود مشخص در زندگی باید شجاعت داشته باشید. به همین خاطر باید از حقوق خود و دیگران آگاه باشید و بدانید که چگونه باید از راه صحیح با خواسته های نابجای دیگران مخالفت کنید. یکی از مسائل مهم جهت تمرین جسارت در تعیین و حفظ حد و مرزها، داشتن مهارت نه گفتن است. آموختن این موضوع بسیار اهمیت دارد و می تواند به حفظ هویت فردی شما کمک بسیاری زیادی بکند.
چنانچه در این مهارت دچار مشکل هستید و با خجالت و رودربایستی خود را در موقعیت دشواری قرار می دهید، می توانید از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیرید و یا در کارگاه های آموزشی که در این ارتباط برگزار می شوند، شرکت کنید. البته مقالات و کتاب های بسیاری نیز وجود دارند که می توانند کمک کننده باشند.
در چه مواردی می توان حد و مرز تعیین کرد؟
تعیین آستانه تحمل
برای طرف مقابل توضیح دهید در چه صورت نمی توانید خودتان را کنترل کنید. در ارتباط با این موضوع می توانید از ارزش های خود صحبت کنید. مثلا بگویید؛ بی توجهی همسر، خیات و دروغ او را نمی توانم تحمل کنم.
توقع کلی از رابطه
شما باید بدانید که چه انتظاری از رابطه دارید و تعریف شما از رابطه چیست. در چه صورتی یک رابطه تمام می شود؟ هم چنین باید درباره این موضوعات با طرف مقابل صحبت کنید و به نتیجه برسید.
شرایط اقتصادی و مالی
پول قسمت مهمی از هر رابطه ای را به خود اختصاص می دهد. حتی در عاشقانه ترین روابط نیز لازم است از شرایط مالی صحبت کنید. به خاطر داشته باشید اگر در خصوص مسائل مالی استرس دارید، نباید آن را با طرف مقابل تان در میان بگذارید.
انتظارات جنسی
چنانچه در یک ارتباط عاطفی قرار دارید، باید در زمان مناسب از انتظارات و تمایلات جنسی خود صحبت کنید. هم چنین باید از علایق و تمایلات جنسی طرف مقابل نیز مطلع باشید.
گذشته
زندگی گذشته هر فردی تنها به خودش مربوط است. اجازه دادن برای کنجکاوی شریک عاطفی در زندگی گذشته، به طور کامل به خودتان بستگی دارد. اگر طرف مقابل تان ظرفیت و توانایی کنار آمدن با گذشته همسر خود را داشته باشد، می توانید این موضوع را با او در میان بگذارید.
حدود روابط خانوادگی
در یک چهارچوب مشخص درباره نیازها و انتظارات خانواده ها صحبت کنید. تأثیر خانواده ها بر رابطه و حد و مرز آن ها باید کاملا مشخص باشد.
دوستی ها
یکی از مهم ترین مشکلاتی که می تواند بر آینده روابط عاطفی زن و شوهر تأثیر بگذارد؛ حضور دوستان هریک از طرفین رابطه است. طبیعی است که شریک عاطفی شما لزوما همه دوستان شما را دوست ندارد. لازم است در این خصوص حد و مرزهای لازم برای احترام متقابل تعیین شود. باید بدانید کدام یک از دوستان شما می تواند بر رابطه عاطفی شما تأثیر منفی بگذارد تا در صورت لزوم به آن دوستی پایان دهید.
هدف ها
اگر فکر می کنید کسی از روی محبت سعی در زیر سؤال بردن آرزوهای شما دارد، این اجازه را به او ندهید. هیچ کس نمی تواند آرزوهای شما را زیر سؤال ببرد. بنابراین در تعیین اهداف و رؤیاهای خود مرزهای لازم را مشخص کنید. شریک شما در حمایت و یا عدم حمایت از شما کاملا آزاد است.
فرزندان
در روابط باید به موضوع فرزندآوری توجه شود. از همان ابتدا باید در خصوص شیوه تربیتی و فرزندپروری به صورت جدی و منطقی صحبت کنید تا به یک نتیجه برسید.
شبکه های اجتماعی
در مورد مقدار و شیوه استفاده از شبکه های اجتماعی با شریک عاطفی خود به توافق برسید.
مدت زمان با هم بودن
به این نکته توجه کنید که زمان محدود است و شما نمی توانید تمام مدت با شریک عاطفی خود باشید. به همین خاطر با طرف مقابل صحبت کنید تا در آینده با خواسته ها و انتظارات غیر منطقی او مواجه نشوید.
تنهایی
با شریک عاطفی خود در مورد زمان هایی که دوست دارید تنها باشید و به خودتان رسیدگی کنید، صحبت کنید.
منبع : آرگا
