دسته ها
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲

هیپوتونی کودکان چه نشانه هایی دارد؟ و چطور درمان می شود؟

  • سعیده ستاری
  • ۱۴ خرداد ۱۴۰۲
  • ۰

برای هیپوتونی در کودکان راه های درمانی زیادی وجود دارد. که در ابتدا باید با علایم و دلایل این بیماری آضشنایی داشته باشید تا بتوانید آن را درمان کنید. امیدوارم این مطلب مورد پسند شما عزیزان باشد.

هیپوتونی اصطلاحی پزشکی برای کاهش تونوس عضلانی می باشد. عضلات سالم هیچ موقع به طور کامل شل نمی شوند. آنها مقدار مشخصی از کشش و سفتی، یعنی تون عضلانی را که می تواند به عنوان مقاومت در برابر حرکت احساس شود، حفظ می کنند. در این مطلب در مورد هیپوتونی در کودکان صحبت می کنیم.

آشنایی با بیماری هیپوتونی کودکان

نشانه های بیماری هیپوتونی در کودکان

هیپوتونی با ضعف عضلانی کی نیست، هر چند استفاده از عضله درگیر هیپوتونی سخت است. در بعضی از عوارض، ضعف عضلانی همراه با هیپوتونی به وجود می آید. این بیماری به طور معمول در نوزادان بلافاصله بعد از تولد یا در سن های بسیار پایین تشخیص داده می شود، هر چند امکان دارد در سن های بالاتر نیز به وجود آید. هیپوتونی در زمان تولد و اغلب در شش ماهگی کودک ظاهر می شود، البته در صورتی که تا قبل از آن خود را بروز نداده باشد. نوزادان و کودکان خردسال مبتلا به هیپوتونی شدید اکثرا به عنوان “شل و لخت” شناخته می شوند و این بیماری را به این صورت توضیح می دهند. نشانه های هیپوتونی عبارت است از:

  • مشکل در بلعیدن و مکیدن
  • توانایی تکیه دادن به عضلات پا و شانه خود را ندارند.
  • کنترل کم یا فقدان کنترل روی عضلات گردن که در نتیجه سر تمایل به افتادن دارد.
  • مشاهده گریه ضعیف یا صدای آرام در نوزادان و کودکان
  • دست ها و پاهایشان به جای خم شدن در ناحیه ارنج، باسن و زانوها، از پهلو آویزان می باشد.
  • در کودک مبتلا به هیپوتونی رسیدن به نقاط عطف رشد حرکتی مثل نشستن، خزیدن، راه رفتن، صحبت کردن و غذا خوردن به دست خودشان اکثرا مدت زیادی طول می کشد.
  • زمان نگه داشتن و بغل کردن سست و شل هستند، به گونه ای که انگار به راحتی قادر هستند از دستان شما بلغزند.

بیماری هیپوتونی بچه ها

موارد تاثیرگذار در ایجاد هیپوتونی

هیپوتونی یک نشانه می باشد نه یک بیماری. این وضعیت می تواند در اثر مشکلات زمینه ای گوناگونی باشد که اکثر آنها ارثی می باشند. هیپوتونی در کودکان همچنین امکان دارد برخی مواقع در مبتلایان به فلج مغزی اتفاق بیوفتد؛ در فلج مغزی تعدادی از مشکلات عصب شناختی و مربوط به مغز بر روی حرکت و هماهنگی بدن کودک موثر است و به طور معمول بعد از عفونت های جدی مثل مننژیت به وجود می آید. در برخی از موراد، نوزادانی که پیش از موعد، یعنی پیش از هفته ۳۷ بارداری متولد می شوند به هیپوتونی دچار هستند، چون در زمان تولد، تونوس عضلانی آنها به طور کامل رشد نکرده است. ولی به شرطی که مشکلات زمینه ای دیگری وجود نداشته باشد، با رشد و بزرگتر شدن کودک باید این مشکل به مرور بهبود پیدا کند.

دلایل به وجود آمدن هیپوتونی

هیپوتونی یا تونوس عضلانی پایین نه یک بیماری، بلکه یک نشانه می باشد. این نشانه می تواند به واسطه مشکلات زمینه ای گوناگونی به وجود آید که می توانند عصب شناختی یا غیر عصب شناختی باشند:

  •  آرون گروپس
  •  مبل و میز

عارضه های عصب شناختی: آنهایی هستند که روی عصب ها و سیستم عصبی موثر هستند. هیپوتونی در کودکان بیشتر از همه با کنترل عصب شناختی تونوس عضلانی ارتباط دارد. برای داشتن عملکرد طبیعی، عضلات بدن به سیگنال هایی که از عصب های حرکتی می رسد، تکیه دارند. این سیگنال ها قادر هستند در سطح مغز و نخاع، یعنی هیپوتونی مرکزی، یا در نتیجه صدمه عصبی میان نخاع و عضله، یعنی هیپوتونی محیطی، اختلال به وجود آید. بیماری های عصب شناختی که بر روی سیستم عصبی مرکزی موثر هستند و قادر هستند موجب هیپوتونی مرکزی شود عبارت است از:

  • صدمه مغز و نخاع: از جمله خونریزی در مغز
  • عفونت های جدی: مثل مننژیت، یعنی عفونت غشای خارجی مغز و آنسفالیت، یعنی عفونت خود مغز
  • فلج مغزی: مشکل عصبی موجود در زمان تولد که روی حرکت و هماهنگی کودک مثر است.

بیماری های عصب شناختی: که روی دستگاه عصبی محیطی یا پیرامونی موثر هستند و قادر هستند موجب هیپوتونی با منشا محیطی شوند عبارت است از:

نشانه های هیپوتونی کودکان

  • میاستنی گراویس: عارضه ای در بزرگسالان به جای هیپوتونی موجب ضعف و افزایش خستگی می شود؛ کودکان مدران مبتلا به میاستنی گراویس نیز امکان داردتحت تاثیر قرار بگیرند و در این صورت، به طور معمول به هیپوتونی دچار می شوند.
  • دیستروفی عضلانی: دیستروفی عضلانی گروهی از بیماری های ژنتیکی است که به تدریج باعث ضعیف شدن عضلات و سطوح ناتوانی فزاینده ولی متغیری می باشد.
  • بیماری شارکوت ماری توث: شارکوت ماری توث یا شارکو ماری توث یک بیماری ارثی می باشد که روی ماده ای به نام میلین که باعث پوشش عصب ها می شود و به انتقال پیام ها به مغز یا از مغز کمک می کند، تاثیرگذار است.
  • آتروفی عضلانی نخاع: یک بیماری ژنتیکی است که موجب ضعف عضلات و ضعف حرکتی پیش رونده می شود.

مشکلات غیر عصب شناختی که قادر است موجب هیپوتونی در نوزادان و کودکان شود به شرح زیر است:

  • بیماری تای ساکس: یک بیماری ژنتیکی نادر و معمولا کشنده که موجب صدمه پیش رونده به سیستم عصبی می شود.
  • سندروم داون: سندرم داون یک اختلال ژنتیکی حاضر در زمان تولد که بر روی رشد فیزیکی شخص تاثیر می گذارد و موجب به وجود آمدن در یادگیری می شود.
  • کم کاری تیروئید مادرزادی: جایی که نوزادی با غذه تیروئید کم کاری به دنیا می آید.
  • تولد زودرس: نوزادان زودرس متولد شده پیش از هفته ۳۷ بارداری برخی مواقع به هیپوتونی دچار می شوند، چون عضلات آنها در زمان تولدشان به رشد کاملی نرسیده است.
  • سندرم پرار ویلی: یک سندرم ژنتیکی نادر که به وجود آمدن طیف وسیعی از نشانه ها، از جمله گرسنگی دائمی، رشد محدود و مشکلات یادگیری می شود.
  • اختلالات بافت همبند: بافت همبند از جمله کلاژن، کار حفاظت و پشتیبانی از بافت های بدن را به عهده دارد و در رباط ها و عضوها وجود دارد.
  • سندرم مارفان و سندرم اهلر ذانلس: سندرم هایی ارثی که روی بافت های همبندی که از دیگر بافت ها و اندام ها پشتبانی می کنند، تاثیرگذار هستند.

نشانه های هیپوتونی اطفال

نحوه تشخیص هیپوتونی

در صورتی که یک نوزاد تازه متولد شده یا کودک خردسال مشکوک به هیپوتونی باشد، به متخصص ارجاع داده می شود. این متخصص به طور معمول یک متخصص اطفال در زمینه اختلالات اعصاب و سیستم عصبی یا یک متخصص مغز و اعصاب است. متخصص درباره سابقه خانوادگی، حاملگی و زایمان و در این مورد که آیا از زمان به به دنیا آمدن مشکلی به وجود آمده است یا خیر، سوالاتی می کند.

بعد از ارزیابی اولیه، یک معاینه فیزیکی کامل صورت می گیرد و امکان دارد آزمایش خون درخواست شود. آزمایشات دیگری که امکان دارد پیشنهاد شوند به شرح زیر است:

  • نمونه برداری از عضله: نمونه کوچکی از بافت عضلانی برداشته و زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد.
  • نوار مغزی: یک آزمایش بدون درد که با استفاده از الکترود های کوچکی که روی پوست سر قرار گرفته اند، فعالیت مغز را ثبت می کند.
  • آزمایش ژنتیکی: امکان دارد شما یا فرزندتان برای تست ژنتیک به آزمایشگاه ارجاع داده شوید، تا روشن شود که آیا جهش ژنتیکی خاصی، یعنی ژن تغییر یافته دارید که موجب به وجود آمدن بیماری شود یا خیر.
  • سی تی اسکن یا ام آر آی: از این اسکن های تفصیلی می توان جهت شناسایی هر گونه آسیب یا ناهنجاری در سیتم عصبی استفاده نمود.
  • مطالعه سرعت هدایت عصبی: که در آن فعالیت عصب با استفاده از الکترود های فلزی کوچکی که روی پوست بالای عصب قرار می گیرند، مورد اندازه گیری قرار می گیرد.
  • نوار عصب و عضله: فعالیت الکتریکی یک عضله با استفاده از الکترود های کوچک سوزنی وارد شده است به فیبر های عضلانی ثبت می شود.

در بعضی از موارد، با وجود انجام آزمایشات زیاد، هیچ دلیل زمینه ای یافت نمی شود. برخی مواقع از این حالت به عنوان هیپوتونی مادرزادی خوش خیم یاد می شود. در این شرایط، بعد از حذف دیگر علل هیپوتونی، می توان برای مدیریت مشکلات عملکردی درمان و پشتیبانی ارائه داد.

علل هیپوتونی کودکان

معالجه هیپوتونی

برنامه درمانی پیشنهاد شده برای هیپوتونی با علت زمینه ای ارتباط دارد. هیپوتونی  ناشی از تولد زودرس معمولا با بزرگتر شدن کودک معالجه می شود. اما امکان دارد در این فاصله و برای مشکلات دیگر در ارتباط با تولد زودرس به درمان و پشتیبانی تخصصی نیاز باشد. هیپوتونی در نوزادان به دنیا آمده از مادران مبتلا به میاستنی گراویس معمولا فورا درمان می شود. باز هم، در زمانی که کودک بهبود پیدا می کند، ممکن است به درمان و پشتیبانی نیاز باشد.

کاردرمانی:

کاردمانی توانایی های ضروری برای انجام فعالیت های روزانه را به کودک یاد می دهد. مثلا، متخصص کاردرمانی امکان دارد بر بهبود مهارت های دست و انگشت ها برای لباس پوشیدن و تغذیه تمرکز داشته باشد. مانند فیزیوتراپی، امکان دارد جلسات کاردرمانی منظم به کودک ارائه شود. همچنین تمرینات و مسئولیت هایی که می تواند به صورت روزانه انجام شود به او یاد داده شود. برای کمک به جابجایی آسانتر استفاده از تجهیزاتی، مثل ارتزهای مچ پا یا پا، به عنوان مثال در صورتی که مچ پا یا پا تحت تاثیر هیپوتونی قرار گرفته اند، نیز امکان دارد پیشنهاد شود.

فیزیوتراپی:

در صورتی که فیزیوتراپی پیشنهاد شود فیزیوتراپیست تونس عضلات کودک را مورد ارزیابی قرار می دهدو از او درخواست می کند یک سری تمرینات و کارها را انجام بدهد. در درمان هیپوتونی در کودکان مقصود های اصلی فیزیوتراپی عبارت است از:

درمان هیپوتونی اطفال

  • تقویت عضلات اطراف مفاصل دست ها و پاها برای پشتیبانی بیشتر از آنها و ثبات بیشتر آنها
  • شیوه درمانی باید سرگرم کننده باشد و در برنامه روتین و فعالیت های روزانه کودک، هم در خانه و هم در مدرسه، گنجانده شود
  • بهبود راستای قامتی یا پوسچر و هماهنگی بدن برای جبران تونس عضلانی پایین
  • فیزیوتراپیست برنامه ای شامل مجموعه ای از تمرینات ورزشی را طراحی می کند که کودک بایستی به صورت روزمره انجام دهد

گفتار درمانی:

متخصص گفتار و زبان می تواند تغذیه و بلع کودک را مورد ارزیابی قرار دهد و به شناسایی مشکلات بلعی که برخی مواقع با هیپوتونی همراه هستند کمک کند. متخصص گفتار و زبان همچنین قادر است درباره حمایت از تغذیه توصیه هایی را پیشنهاد دهد.

منبع : آرگا


مطالب مرتبط
مطالب داغ
همچنین ببینید
مشاهده دیدگاه های این مطلب
دیدگاه های مطلب
۰ دیدگاه برای این نوشته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *